Η συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, μπορεί να μας πάει ακόμα και στο διάστημα!

32 mins read

Η εταιρεία SpaceX, του οραματιστή επιχειρηματία Elon Musk, δημιουργήθηκε το 2002, με διακηρυγμένο στόχο την μείωση του κόστους για διαστημικά ταξίδια, και την εποίκηση του πλανήτη Άρη.

Το 2008 έστειλε τον πρώτο ιδιωτικό πύραυλο που τέθηκε σε τροχιά (Falcon 1), το 2015 πέτυχε την πρώτη προσγείωση με προωθητήρες (Falcon 9) και το 2017 κατάφερε για πρώτη φορά να επαναχρησιμοποιηθεί πύραυλος που είχε τεθεί σε τροχιά (Falcon 9 και πάλι). Τέλος, το 2018 έστειλε το πρώτο ιδιωτικό διαστημικό όχημα σε τροχιά γύρω από τον ήλιο (Falcon Heavy, με το Roadster της Tesla, άλλης καινοτόμου εταιρείας του Musk).

Το 2012 έστειλε την πρώτη ιδιωτική αποστολή (Dragon) στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, και έκτοτε έχει στείλει τουλάχιστον άλλες 16 μη επανδρωμένες αποστολές εκεί, ικανοποιώντας συμβόλαιο που έχει υπογράψει με την NASA. Πάλι σε συνεργασία με την NASA, στις 2 Μαρτίου του 2019, η εταιρεία εκτόξευσε με επιτυχία μία μη επανδρωμένη αποστολή του Crew Dragon, οχήματος που έχει στόχο να μεταφέρει αστροναύτες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η επανδρωμένη αποστολή προγραμματίζεται για τα τέλη του έτους.

Σημειώνεται ότι από το 2011 η ίδια η NASA έχει σταματήσει τις επανδρωμένες αποστολές, και για να στείλει αστροναύτες χρησιμοποιεί Ρωσικά οχήματα και τεχνολογία. Οι ΗΠΑ έχουν λοιπόν στρατηγική ανάγκη να δημιουργηθεί εκ νέου η δυνατότητα χρήσης αμερικανικής τεχνολογίας σε αυτόν τον τομέα. Παράλληλα, η SpaceX χρησιμοποιεί τις υποδομές και τα σημεία εκτόξευσης της NASA για τις αποστολές της.

Γιατί μας ενδιαφέρουν όλα αυτά; Με δυο λόγια, η δημιουργική συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, πάει την ανθρωπότητα ακόμη και στο διάστημα! Ιστορίες επιστημονικής φαντασίας; Για την Ελλάδα ναι, όπου δεν έχουμε ακόμη λύσει το θέμα της συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για απλά πράγματα, όπως αυτά της αποκομιδής των απορριμμάτων, της κατασκευής και διαχείρισης των υποδομών, του καθαρισμού δημοσίων κτιρίων κα. Αναπόφευκτα λοιπόν οι παραπάνω συνεργασίες στην Ελλάδα φαντάζουν όνειρα θερινής νυκτός. Ωστόσο, αυτό που δείχνουν, είναι πόσο μακρυά μπορεί να μας πάει η σωστή συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Έχουν παρέλθει πια οι εποχές όπου επιτρεπόταν να διατηρούμε στεγανά μεταξύ των δύο τομέων της οικονομίας. Όπου η όποια συνεργασία γινόταν με εκατέρωθεν δυσπιστία και αυστηρότατους όρους που εμπόδιζαν την ανάπτυξη καινοτομιών, καθυστερούσαν την υλοποίηση των έργων, αλλά και επέτρεπαν την υπέρμετρη αύξηση του κόστους.

Αυτή τη νέα λογική προσπαθούμε να εφαρμόσουμε στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Ο Δημόσιος και ο Ιδιωτικός τομέας θα συνεργαστούν αρμονικά, με στόχο την καλύτερη παροχή υπηρεσιών στους πολίτες. Διότι αποτελεί χρέος της πολιτικής ηγεσίας να αναζητά την βέλτιστη λύση, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, στο χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Έτσι, για παράδειγμα, κατά την παραγωγή υποδομών, πέρα από τα παραδοσιακά ΣΔΙΤ, θα εισαχθεί ένα νέο μοντέλο «διαπραγματεύσεων καινοτομίας». Ο ιδιωτικός τομέας θα μπορεί να προτείνει έργα, που βρίσκονται στον σχεδιασμό της πολιτείας αλλά δεν έχουν ακόμη δρομολογηθεί ως προς το οικονομικό και το φυσικό αντικείμενο, και με μία διαφανή, αξιοκρατική διαδικασία, τα έργα αυτά θα υλοποιούνται συντομότερα υπό την επίβλεψη του Δημοσίου. Κερδίζουμε χρόνο και σίγουρα περιορίζουμε το κόστος.

Ακόμη, όταν το κράτος δεν μπορεί να ασκήσει τον ελεγκτικό του ρόλο, θα πρέπει να μπορεί να εκχωρεί αυτή την αρμοδιότητα σε πιστοποιημένους ιδιώτες. Αντί να περιμένουμε τις υπηρεσίες του δημοσίου να ευκαιρήσουν να ελέγξουν μία επένδυση ή μία κατασκευή, πιστοποιημένοι ιδιώτες θα μπορούν να ενεργούν γρήγορα, επιταχύνοντας την συνολική λειτουργία της οικονομίας.

Όμως η καλή συνεργασία δεν σημαίνει μόνο ταχύτερη και καλύτερη υλοποίηση των έργων. Σημαίνει επίσης αύξηση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, και διαρκής παραγωγή καινοτομίας. Δημιουργούνται νέες δουλειές σε παραγωγικούς τομείς και αυξάνει ο συνολικός πλούτος. Και αυτό είναι και πάλι προς όφελος των πολιτών και της κοινωνίας. Το δημόσιο αποκτά νέο ρόλο, γίνεται καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη, αντί να λειτουργεί ως τροχοπέδη.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει το κάλεσμα για συνεργασία με ιδιώτες στον τομέα του διαστήματος (όπου άλλος μεγάλος παίκτης είναι η Boeing) ενώ εξελίσσονται, παράλληλα αλλά ανεξάρτητα, προγράμματα για την κατάκτηση του Άρη. Ίσως σε μερικά χρόνια δούμε κοινή αποστολή NASA – SpaxeX στον κόκκινο πλανήτη! Ένα ΣΔΙΤ!
Η δική μας διαστημική υπηρεσία μπορεί να περιμένει σε αυτή τη φάση. Ας ξεκινήσουμε από τον μικρόκοσμό μας, αλλά ας κρατήσουμε το όραμα για πιο ψηλά!

* Ο Μανώλης Γραφάκος είναι Οικονομολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ), στην Τραπεζική και στον Τουρισμό, υποψήφιος διδάκτορας. Υποψήφιος Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας στον Βόρειο Τομέα Αθηνών

Facebook Comments