Πολύς λόγος γίνεται για το Turkaegean, την καμπάνια της Τουρκίας για την προώθηση του τουρισμού στη χώρα. Η αιτία για τη μεγάλη συζήτηση είναι πως η Τουρκία προσπαθεί να συνδέσει τη χώρα με το Αιγαίο και το ερώτημα που αυτόματα γεννάται είναι εάν αυτό αφορά μόνο τον τουριστικό τομέα ή είναι κάτι με βαθύτερη σκέψη και πιο μακροχρόνιο ορίζοντα και αφορά και τη γεωπολιτική και τα εθνικά θέματα. Πάμε όμως πρώτα να δούμε τι ακριβώς κάνει η Τουρκία.
Η καμπάνια είναι ξεκάθαρη και αφορά την προσπάθεια προσέλκυσης τουρισμού στα παράλια της Μικράς Ασίας. Το κοινό στόχος φαίνεται πως είναι άτομα νέας κυρίως ηλικίας από τη Δύση με μεγαλομεσαία εισοδήματα που μπορούν να κάνουν διακοπές κάποιες ημέρες το χρόνο σε κάποια χώρα της Μεσογείου. Ο τρόπος με τον οποίο είναι στημένο το σποτ μοιάζει σαν να λέει στο κοινό στόχο «δεν πειράζει εάν δεν έχεις τα χρήματα να πας σε περιοχές όπως η Μύκονος, έλα εδώ να περάσεις το ίδιο καλά. Αφού κι εδώ Αιγαίο είναι». Μοιάζει δηλαδή να προσπαθεί να προωθήσει τις ακτές της Μικράς Ασίας ως ένα υποκατάστατο των ακριβών ελληνικών νησιών. Ως εδώ όλα καλά. Ανταγωνίστρια χώρα είναι, λογικό να το κάνει. Πώς το κάνει όμως και τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Το κάνει προσπαθώντας να δημιουργήσει σύνδεση του brand Τουρκία με το Αιγαίο Πέλαγος. Ο απώτερος σκοπός είναι όταν το κοινό στόχος σκέφτεται Αιγαίο να έρχεται η Τουρκία στο μυαλό του. Άρα, καθαρά τουριστικά, να προτιμήσει να κάνει διακοπές εκεί. Και ποιο το πρόβλημα θα μου πείτε. Εάν αφορά καθαρά κίνηση για την προώθηση του τουρισμού κανένα. Θα αντιμετωπιστεί ως μια κίνηση ενός αντιπάλου στην τουριστική αγορά. Εάν όμως δεν είναι μόνο αυτό και είναι το πρώτο βήμα, ή μάλλον για να ακριβολογώ το δεύτερο, σε μια σειρά βημάτων που θα την οδηγήσουν, εάν δεν τη σταματήσουμε έγκαιρα, μέχρι και σε συνιδιοκτήτη (τουλάχιστον στο μυαλό των δυτικών τουριστών) του Αιγαίου. Ας το εξηγήσω.
Η πρώτη κίνηση διεκδίκησης του μισού Αιγαίου από την Τουρκία ήταν σε διπλωματικό επίπεδο. Η λεγόμενη «γαλάζια πατρίδα». Χάρτες που έδειχναν το μισό Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο υπό τουρκική κυριαρχία κοσμούσαν τις συναντήσεις επισήμων στην γείτονα χώρα ουκ ολίγες φορές. Τι κατάφεραν με αυτό; Έθεσαν ένα πλαίσιο διεκδικήσεων σε διπλωματικό-πολιτικό επίπεδο. Τώρα τι προσπαθούν να κάνουν με το TurkAegean κατά τη δική μου ανάγνωση; Να πακετάρουν τη γαλάζια πατρίδα σε όμορφη συσκευασία δώρου και να την δώσουν στους πολίτες των δυτικών χωρών να την ανοίξουν. Ο μέσος δυτικός πολίτης δε γνωρίζει ότι το Αιγαίο της Τουρκίας σταματά 3 ναυτικά μίλια από τις ακτές της. Δε γνωρίζει από χάρτες, δε ξέρει καν που πέφτουν οι ακτές. Αυτό που θέλει είναι να κάνει διακοπές και να περάσει καλά. Έτσι εάν από την επανάληψη του μηνύματος μέσα στο χρόνο συνδέσει στο μυαλό του την Τουρκία με το Αιγαίο, δε θα τη συνδέσει με ένα μικρό κομμάτι στο χάρτη αλλά με το όλον. Όπως συνδέει την Ελλάδα με το όλον. Να το πω και αλλιώς. Τους Σκοπιανούς ο μέσος δυτικός πολίτης δεν τους έχει συνδέσει με τη Βόρεια Μακεδονία αλλά με το όλον της Μακεδονίας.
Κι επειδή το περιτύλιγμα είναι όμορφο (διακοπές) ο μέσος δυτικός τουρίστας των παραλίων της Μικράς Ασίας θα συνδέσει το TurkAegean με όμορφες αναμνήσεις, εικόνες και συναισθήματα. Με πράγματα δηλαδή για τα οποία δύσκολα κάνεις αρνητική σκέψη. Κι επειδή (δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό) τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου οι Τούρκοι εδώ και χρόνια τα αποκαλούν απλά «νησιά του Αιγαίου», εάν περάσει το μήνυμα στο μυαλό του δυτικού τουρίστα, αλλά και πολίτη των χωρών της Δύσης, δηλαδή η σύνδεση Τουρκίας με Αιγαίο, τα «νησιά του Αιγαίου» αυτομάτως αποκτούν ένα θολό ιδιοκτησιακό καθεστώς. Και τον τουρίστα δεν τον ενδιαφέρει να ξεθολώσει. Διότι δεν τον νοιάζει σε ποιον ανήκουν. Έτσι ανοίγει η πόρτα. Παράλληλα κινήσεις η Τουρκία σε διάφορα επίπεδα και τομείς θα φροντίσει να ενισχύει το μήνυμα. Βέβαια αυτό για να γίνει πρώτον απαιτεί χρόνο, που δεν είμαι σίγουρος ότι η Τουρκία διαθέτει, και δεύτερον να μην κάνουμε τίποτα εμείς, που είμαι σίγουρος πως θα κάνουμε. Είναι όμως μια κίνηση που θεωρώ άξιζε να τονιστεί η, έστω ενδεχόμενη, ανάγνωση της πίσω από τα προφανή.
Κάποιοι ίσως βρείτε τη συλλογιστική υπερβολική. Μπορεί και να είναι. Στην πραγματικότητα ελπίζω να είναι υπερβολική και να πέφτω έξω. Αλλά σίγουρα όταν οι γείτονες προσπαθούν να οικειοποιηθούν ιστορία, ιστορικά πρόσωπα, μνημεία, προτιμώ να είμαι καχύποπτος και να κάνω κινήσεις για να αποτραπεί ένα πιθανό μελλοντικό γεγονός και τελικά να τις έχω κάνει χωρίς λόγο παρά να το αφήσω να συμβεί και ύστερα να τρέχω από πίσω να μαζέψω τα ασυμμάζευτα. Διότι σίγουρα κάποιοι θα έβρισκαν τριάντα χρόνια πριν υπερβολική, ίσως και αστεία, τη σύνδεση που προσπαθούσαν να κάνουν κάποιοι πεινασμένοι Σλάβοι στα βόρεια σύνορά μας του εαυτού τους και της χώρας τους με τη Μακεδονία, τους Μακεδόνες και το Μέγα Αλέξανδρο. Δε γελάνε όμως σήμερα. Έτσι δεν είναι;
