Ο «φόρος αμαρτίας» είναι ένας φόρος που επιβάλλεται σε αγαθά ή υπηρεσίες που θεωρούνται επιβλσβή ή δαπανηρά για την κοινωνία.
Τα αγαθά και οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν συνήθως καπνό, αλκοόλ, ποτά με προσθήκη ζάχαρης και τζόγο. Οι κύριοι στόχοι της επιβολής του φόρου είναι η μείωση κατανάλωσης επιβλαβών αγαθών και η αύξηση των κρατικών εσόδων. Η μείωση της κατανάλωσης επιτυγχάνεται καθιστώντας τα αγαθά λιγότερο προσιτά στους καταναλωτές.
Έσοδα από φόρους αμαρτίας
Τα πρόσθετα έσοδα από φόρους αμαρτίας χρησιμοποιούνται γενικά για την κάλυψη του κοινωνικού κόστους που δημιουργείται από την κατανάλωση επιβλαβών αγαθών (π.χ. αυξημένες δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη για τη θεραπεία των ασθενειών που προκαλούνται από το κάπνισμα).
Επιπλέον, τα έσοδα από τους φόρους της αμαρτίας επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να εφαρμόζουν διαφορετικά κοινωνικά προγράμματα (π.χ. ευαισθητοποίηση για τις συνέπειες του καπνίσματος).
Οι φόροι αμαρτίας συνήθως επιβάλλονται ως φόροι προστιθέμενης αξίας σε διάφορα αγαθά όπως τα αλκοολούχα ποτά και τα τσιγάρα.Με άλλα λόγια, οι φόροι επιβαρύνουν περισσότερο τα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού και μικρότερη επιβάρυνση για τον πλουσιότερο πληθυσμό.
Τα πλεονεκτήματα των Φόρων Αμαρτίας
Σε πολλές χώρες επιβάλλονται φόροι αμαρτίας. Οι υποστηρικτές του φόρου αμαρτίας γενικά επισημαίνουν τα ακόλουθα στοιχεία προς υποστήριξη των πλεονεκτημάτων τους:
1. Αποθαρρύνεται η ανθυγιεινή ή ανήθικη συμπεριφορά
Η έρευνα δείχνει ότι οι φόροι αμαρτίας που επιβάλλονται στον καπνό και το αλκοόλ αποθαρρύνουν στην πραγματικότητα την κατανάλωση των ουσιών. Η μείωση της κατανάλωσης καπνού και αλκοόλ οδηγεί σε μείωση των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την κατανάλωση επιβλαβών ουσιών.
2. Καλύπτονται τα έξοδα
Τα έσοδα από τους φόρους της αμαρτίας παρέχουν στην κυβέρνηση κεφάλαια για να καλύψει το κόστος που επιβάλλεται από την κατανάλωση επιβλαβών αγαθών. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση μπορεί να χρησιμοποιήσει τα έσοδα για να επιδοτήσει την υγειονομική περίθαλψη για να μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις της κατανάλωσης των αγαθών που βλάπτουν την κοινωνία.
3. Βιώσιμη επιλογή σε σύγκριση με άλλους φόρους
Οι φόροι αμαρτίας είναι μια πιο βιώσιμη επιλογή για την αύξηση των εσόδων της κυβέρνησης από άλλους τύπους φόρων, όπως οι φόροι εισοδήματος. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τη θετική χροιά των φόρων που η κοινωνία θεωρεί ωφέλιμους από κοινωνική και ηθική άποψη.
Τα μειονεκτήματα των Φόρων Αμαρτίας
Παρά όλα τα πλεονεκτήματα των φόρων για την αμαρτία, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα σημεία που χρησιμοποιούν οι επικριτές των φόρων:
1. Ο παλίνδρομος φόρος
Οι φόροι αμαρτίας έχουν οπισθοδρομικό χαρακτήρα. Έτσι, οι φόροι για την αμαρτία κάνουν διακρίσεις κατά των φτωχότερων τάξεων επιβάλλοντάς τους μεγαλύτερο οικονομικό βάρος σε σχέση με το βάρος που επιβαρύνουν τους πλουσιότερους ανθρώπους.
2. Παράνομες δραστηριότητες
Η επιβολή φόρων αμαρτίας μπορεί να οδηγήσει σε παράνομες δραστηριότητες όπως επιχειρήσεις μαύρης αγοράς και λαθρεμπόριο.
3. Διαφορές συμπεριφοράς καταναλωτή
Οι φόροι αμαρτίας δεν επηρεάζουν εξίσου τη συμπεριφορά όλων των καταναλωτών. Αν και ορισμένοι καταναλωτές μπορεί να σταματήσουν την κατανάλωσή τους λόγω φόρων αμαρτίας, άλλοι μπορεί να μην είναι πρόθυμοι να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους.
Ο Άδωνις Γεωργιάδης διαψεύδει τον «φόρο αμαρτίας»
Ο υπουργός υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, απατώντας σε ερώτηση για τον συγκεκριμένο φόρο τόνισε λέγοντας «με έχετε ακούσει εμένα να λέω ποτέ τέτοιο πράγμα; Έχω εγώ αρμοδιότητα να βάζω φόρους; Δεν έχω αρμοδιότητα ούτε να βάζω, ούτε να βγάζω, γενικά δεν έχω αρμοδιότητα στους φόρους».
Παράλληλα επισήμανε πως «σε πολλές χώρες υπάρχει τέτοιος φόρος. Ονομάζεται ο “φόρος της αμαρτίας”. Μπαίνει συνήθως στη ζάχαρη, στο αλάτι, στο αλκοόλ και στον καπνό. Και υπάρχουν απόψεις, π.χ. ο ΠΟΥ το έχει εισηγηθεί και για την Ελλάδα και για άλλες χώρες, να μπει τέτοιος φόρος σε όσα έχουν υπερβολικό αλάτι, υπερβολική ζάχαρη, υπερβολικό αλκοόλ, καπνό».
Η σύσταση του ΠΟΥ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει τον «φόρο αμαρτίας» σε προιόντα που περιλαμβάνουν υπερβολική προσθήκη αλατιού, ζάχαρης, αλκοόλ και καπνό.
