Στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αλλά και στην πώληση των F-16 στην Τουρκία αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ.
Ο Μενέντεζ κατά τη διάρκεια της ακρόασης για την επιβεβαίωση του υποψηφίου που προτείνει ο πρόεδρος Μπάιντεν για τη θέση του βοηθού υπουργού Εξωτερικών για τις ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις είπε μεταξύ άλλων: «Η Σουηδία δεν έχει ακόμη λάβει ψήφο από την Τουρκία, παρόλο που ο Ερντογάν είπε στο Βίλνιους: “Ναι, εντάξει, η Σουηδία πρέπει να είναι μέσα”. Θα μπορούσε να είχε καλέσει το κοινοβούλιο. Θα μπορούσε να έχει κάνει την ψηφοφορία. Δεν το έκανε».
Η Αγκυρα είχε κρατήσει στάση αναμονής για την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ επί μήνες, κατηγορώντας την ότι «κάνει πολύ λίγα» εναντίον ανθρώπων που η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες, κυρίως Κούρδων μελών του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Αλλά ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στις 10 Ιουλίου ότι θα προωθήσει την επικύρωση στο κοινοβούλιο όταν αυτό ανοίξει ξανά το φθινόπωρο.
Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, ζήτησε τον Οκτώβριο του 2021 να αγοράσει για 20 δισεκατομμύρια δολάρια μαχητικά αεροσκάφη F-16 της Lockheed Martin Corp και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα πολεμικά της αεροσκάφη. Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν υποστηρίζει την πώληση.
Ο Μπομπ Μενέντεζ αντιτίθεται εδώ και καιρό στην πιθανή πώληση των F-16 στην Τουρκία για ζητήματα όπως η αντίσταση της Τουρκίας στην επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, οι ανησυχίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι τουρκικές υπερπτήσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο.
Σε αυτό το πλαίσιο δήλωσε ότι εξακολουθεί να έχει ανησυχίες σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία και ότι δεν έχει αλλάξει τη στάση του.
«Τώρα, πώς είναι λειτουργικό για εμάς να έχουμε έναν νατοϊκό σύμμαχο που να τηρεί μια εμπόλεμη στάση απέναντι σε έναν άλλο (σύμμαχο) και να του πουλάμε με κάποιο τρόπο τα F-16; Ελπίζω, λοιπόν, ότι αυτό θα είναι ένα από τα θέματα στο οποίο θα επικεντρωθείτε, εάν και η επικύρωση του διορισμού σας εξακολουθεί να εκκρεμεί. Ελπίζω ότι μπορούμε να είμαστε υπέρμαχοι μιας ισχυρότερης σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο γιατί είναι κάτι απίστευτα σημαντικό. Ελπίζω ότι θα εργαστούμε στο σχήμα 3+1 με έναν τρόπο που θα ενισχύσει τις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών», τόνισε ο Μενέντεζ.
Βαν Χόλεν: Εχουμε ανησυχίες για την παράδοση των F-16
Ο Γερουσιαστής Βαν Χόλεν εξέφρασε την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεσμεύτηκε προφορικά για την ένταξη της Σουηδίας, σημειώνοντας ότι το Κογκρέσο θα παρακολουθεί στενά την τελική ολοκλήρωση της διαδικασίας. Από εκεί και πέρα, όμως, ξεκαθάρισε ότι οι Αμερικανοί νομοθέτες έχουν ευρύτερες ανησυχίες για την παράδοση των F-16.
Υπό αυτό το πρίσμα, ρώτησε τον υποψήφιο υφυπουργό για το εάν συμφωνεί ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει να ζητήσει διαβεβαιώσεις που θα διασφαλίζουν ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα μαχητικά τόσο εναντίον νατοϊκών συμμάχων όπως η Ελλάδα όσο και εναντίον κρίσιμων περιφερικών εταίρων όπως οι Κούρδοι της Συρίας. Στην απάντηση του ο Τζειμς Ο’ Μπράιαν σημείωσε ότι «η σαφήνεια των απόψεων που προέρχονται από το Κογκρέσο ήταν πολύ χρήσιμη, καθώς διαχειριζόμασταν αυτά τα ζητήματα με τους Τούρκους συμμάχους μας. Επομένως, νομίζω ότι εάν μπορέσουμε να συνεχίσουμε την επικοινωνία (μεταξύ Κογκρέσου και κυβέρνησης), μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι θα τεθούν τα θέματα».
Σχετικά με τις διαβεβαιώσεις που θα διασφαλίσουν την ασφάλεια των περιφερειακών συμμάχων της Ουάσιγκτον, ο Κρις Βαν Χόλεν εξήγησε ότι «υπάρχουν δύο τρόποι για να το κάνετε. Θα ήθελα να δω και τους δύο τρόπους. Ο ένας είναι κάποιες διαβεβαιώσεις από την Τουρκία σε κάποια μορφή. Ο άλλος φυσικά είναι η κυβέρνηση Μπάιντεν να δώσει στα μέλη του Κογκρέσου διαβεβαιώσεις ότι θα υπάρξουν συνέπειες εάν η Τουρκία παραβιάσει αυτούς τους όρους».
Στο σημείο αυτό, ο Τζέιμς ο Μπράιαν συμφώνησε, λέγοντας «ας βρούμε, λοιπόν, έναν τρόπο να συνεχίσουμε να δουλεύουμε μαζί σε αυτό».
