Αντισυνταγματικό χαρακτήρισε τον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών ο Βουλευτής Επικρατείας ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δρ Συνταγματικού Δικαίου Πανεπιστημίου Οξφόρδης, Παναγιώτης Δουδώνης.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ είπε ότι η διάταξη για την εισαγωγή του τεκμαρτού εισοδήματος πάσχει πολλαπλώς αντισυνταγματικότητας και πάσχει και ως προς την ελεύθερη ανάπτυξη στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας, την οποία επίσης επιτάσσει το σύνταγμα. «Υπάρχει ουσιώδης διαφορά μισθωτών και ελευθέρων επαγγελματιών», είπε ο κ. Δουδωνής που σημείωσε ότι στο άρθρο 15 δεν γίνεται ούτε απλή επίκληση συγκεκριμένων διδαγμάτων της κοινής πείρας για το πως διαμορφώνονται τα εισοδήματα. Συνεπώς δεν υπάρχουν εμπειρικά δεδομένα για να στηριχθεί η διάταξη του άρθρου 15 του νομοσχεδίου. Βαθύτερος σκοπός της κυβέρνησης και αποτέλεσμα είναι ότι τίθενται εκτός αγοράς οι μικρομεσαίοι για την αναδιάταξη της αγοράς προς όφελος εκείνων που υπηρετεί η κυβέρνηση, είπε ο κ. Δουδωνής.
Αντισυνταγματικός ο τρόπος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών που επιδιώκει να θέσει εκτος αγοράς, να κλεισει τους μικρομεσαίους pic.twitter.com/l8WVaXjiSB
— Panagiotis Doudonis (@pandoudonis) December 6, 2023
Ένσταση αντισυνταγματικότητας από τον ΣΥΡΙΖΑ
Ένσταση αντισυνταγματικότητας επί του άρθρου 15 του νομοσχεδίου, υπό το φως της έκθεσης της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, υπέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ. Το άρθρο αφορά στον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών στη βάση του κατώτατου μισθού. Η ένσταση αντισυνταγματικότητας θα συζητηθεί σε λίγη ώρα.
Στην ένσταση αντισυνταγματικότητας, ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει τα εξής:
«Οι βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-ΠΣ που υπογράφουμε, προβάλλουμε ένσταση και αντιρρήσεις λόγω αντισυνταγματικότητας κατά του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ως προς το άρθρο 15 του σχεδίου νόμου.
Με το άρθρο 15 εισάγεται νέο σύστημα τεκμαρτού προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα (εκτός του εισοδήματος από αγροτική δραστηριότητα) που αποκτούν φυσικά πρόσωπα (με την εξαίρεση των προσώπων που αποκτούν εισόδημα από έως και τρεις εργοδότες, και αυτών που παρουσιάζουν αναπηρία άνω του 80%), συναρτώμενο καταρχήν προς το ετήσιο ποσό του νομοθετημένου μεικτού κατώτατου μισθού ή προς το ποσό που αντιστοιχεί στις μεικτές αποδοχές του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου που απασχολείται από το υπόχρεο φυσικό πρόσωπο και έως 30.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται έως 30% αναλόγως του χρόνου έναρξης της επαγγελματικής δραστηριότητας του υποχρέου και, περαιτέρω, σε αυτό προστίθεται (α) ποσό ίσο με το 10% της ετήσιας δαπάνης μισθοδοσίας (και έως 15.000 ευρώ), και (β) ποσό που ανέρχεται σε 5% επί του ποσού κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υποχρέου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του συνόλου των επιχειρηματιών που ασκούν την ίδια δραστηριότητα (βάσει του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας από την οποία ο υπόχρεος αντλεί τα υψηλότερα έσοδα). Το ως άνω προσδιοριζόμενο ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβεί τις 50.000 ευρώ.
Η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 15 αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος στην αρχή της ισότητας (άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος), εν όψει, όχι μόνο της ουσιώδους διαφοράς των συνθηκών απασχολήσεως των εν λόγω δύο κατηγοριών προσώπων αλλά, προεχόντως, λόγω της ριζικής, επί συνταγματικού επιπέδου, διαφοράς του νομικού καθεστώτος υπό το οποίο οι μισθωτοί παρέχουν τις υπηρεσίες τους εν σχέσει προς τους μη μισθωτούς (αυτοαπασχολούμενους).
Οι μισθωτοί και οι μη μισθωτοί τελούν υπό “ουσιωδώς διαφορετικές συνθήκες απασχολήσεως και παραγωγής εισοδήματος”.
Πράγματι, κατά τα δεδομένα της κοινής πείρας, τα έσοδα των μισθωτών χαρακτηρίζονται από σταθερότητα, καθώς προέρχονται από έναν, κατά κανόνα, εργοδότη, ο οποίος δεσμεύεται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα της απασχόλησής τους σε αυτόν να τους καταβάλλει συγκεκριμένο μισθό, ενώ οι δαπάνες που συνδέονται με την εργασία τους, κατά κανόνα, δεν βαρύνουν αυτούς, αλλά τον εργοδότη τους, σε αντίθεση με τους μη μισθωτούς των οποίων τα έσοδα συναρτώνται από πλήθος παραγόντων (στους οποίους, πάντως, δεν περιλαμβάνεται το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή των αποδοχών του υψηλότερα αμειβόμενου απασχολούμενου υπαλλήλου τους), με αποτέλεσμα να μην είναι ποτέ σταθερά, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις δαπάνες τους που βαρύνουν τους ίδιους. Στο πλαίσιο αυτό, σε αντίθεση με τους μισθωτούς, το εισόδημα των μη μισθωτών είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο, δεν συναρτάται, καταρχήν, με τους παράγοντες που διαμορφώνουν το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού (άρθρο 134 παρ. 2 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου, π.δ. 80/2022) ή του μισθού του υψηλότερα αμειβόμενου απασχολούμενου υπαλλήλου, ενώ δεν αποκλείεται να είναι και αρνητικό (ζημίες), κυρίως στους τομείς της βιοτεχνίας και του εμπορίου, ενδεχόμενο που αναγνωρίζει και ο φορολογικός νομοθέτης, παρέχοντας τη δυνατότητα μεταφοράς της σχετικής ζημίας και συμψηφισμού της με μελλοντικά κέρδη κατά τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος των επόμενων πέντε ετών (άρθρο 27 παρ. 1 ΚΦΕ). Συνεπώς, η επίκληση των διδαγμάτων της κοινής πείρας για τη συναγωγή τεκμηρίου ως προς το ύψος του ελάχιστου καθαρού εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτά ένα φυσικό πρόσωπο βάσει του νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή, πολύ περισσότερο, των αποδοχών του υψηλότερα αμειβόμενου απασχολούμενου υπαλλήλου, προσκρούει στην αρχή της ισότητας του άρθρου 4 παρ.1 και 5 του Συντάγματος».
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νίκος Παππάς, ανέφερε ότι το Σύνταγμα δεν απαγορεύει να φορολογούνται οι Έλληνες και οι Ελληνίδες με τεκμήρια. Όπμως, υπό δύο σοβαρές προϋποθέσεις: Τα τεκμήρια να είναι μαχητά και να βασίζονται σε διδάγματα κοινής πείρας. «Εδώ δεν έχουμε διδάγματα κοινής πείρας. Υπογραμμίζεται με εμφατικό τρόπο από την έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου, και αν υπάρχουν κάποια διδάγματα πείρας, δεν είναι κοινά. Δεν είδαμε κόμμα της αντιπολίτευσης ή έναν φορέα να μοιράζεται τα διδάγματα πείρας που έχει ο συγγραφές του νόμου, ο οποίος μάλλον είναι διαφορετικός από τον συγγραφέα της ανάλυσης συνεπειών της ρύθμισης. Η ανάλυση συνεπειών δεν παραπέμπει σε πραγματικά δεδομένα για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών με βάση τον κατώτατο μισθό. Καταθέτουμε, λοιπόν, ένσταση αντισυνταγματικότητας», τόνισε ο κ. Παππάς επισημαίνοντας ότι είναι μείζον να συζητηθεί τώρα η ένσταση αντισυνταγματικότητας, δηλαδή πριν ανέβει στο βήμα ο πρωθυπουργός.
Απορρίφθηκε η ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ – Χατζηδάκης: Προχωράμε με την πλειοψηφία των πολιτών
Απορρίφθηκε η ένσταση αντισυνταγματικότητας που είχε υποβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ, επί του άρθρου 15 του νομοσχεδίου για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, που αφορά στην εισαγωγή τεκμαρτού εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Την ένσταση στήριξαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καταψήφισε η Νέα Δημοκρατία.
Προχωρούμε μπροστά μαζί με την πλειοψηφία των πολιτών και ακολουθώντας τις επιταγές της συνείδησης μας, ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας νωρίτερα στη Βουλή.
«Όποιος διαβάσει αναλυτικά την έκθεση του επιστημονικού συμβουλίου, δεν θα δει πουθενά να αναφέρεται η λέξη αντισυνταγματικότητα. Επειδή όμως μιλάμε για αντισυνταγματικότητα, καλό είναι να δούμε το σύνταγμα. Το άρθρο 4 στην παράγραφο 5 του συντάγματος αναφέρει ότι οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους», είπε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης που ανέβηκε στο βήμα, λίγη ώρα μετά την υποβολή ένστασης αντισυνταγματικότητας επί της εισαγωγής του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τον κατώτατο μισθό, για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε στα στοιχεία της ΑΑΔΕ που αποκαλύπτουν ότι το 71% του συνόλου των ελευθέρων επαγγελματιών, δηλώνει εισόδημα κάτω από τον μισθωτό που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. «Το πιστεύετε; Το πιστεύουν οι Έλληνες πολίτες;», είπε ο υπουργός Οικονομικών και επισήμανε ότι 430.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν εισόδημα αποκλειστικά από το ελεύθερο επάγγελμα και έχουν φορολογική επιβάρυνση, μαζί με το τέλος επιτηδεύματος που είναι 650 ευρώ, 867 ευρώ. Ο μέσος συνταξιούχος πληρώνει 938 ευρώ και ο μέσος εργαζόμενος 1161 ευρώ. «Αυτήν την κοινωνική δικαιοσύνη υπερασπίζεστε; Θεωρείτε ότι το σύνταγμα θεσπίστηκε για να καθαγιάσει τη φοροδιαφυγή;», είπε ο κ. Χατζηδάκης και σημείωσε ότι μεταξύ των ελευθέρων επαγγελματιών, μόλις το 4% πληρώνει το 51% της συνολικής φορολογίας όλου του κλάδου.
Σε σχέση με την επίκληση της κοινής πείρας για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος, ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε: «δεν ξέρω τι λέει η δική σας πείρα, αλλά εγώ δεν έχω δει πολλούς εργαζόμενους οι οποίοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και βγάζουν πιο πολλά λεφτά από τα αφεντικά τους. Μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις, γι αυτό το τεκμαρτό εισόδημα είναι μαχητό, αλλά ο κανόνας είναι ότι το αφεντικό βγάζει περισσότερα από τον εργαζόμενό του. Εσείς τουλάχιστον στην Αριστερά, θα έπρεπε να το είχατε αντιληφθεί…».
Παράλληλα ο υπουργός Οικονομικών επισήμανε ότι το 84% των ιδιοκτητών μπαρ, δηλώνουν εισόδημα κάτω από το εισόδημα του μισθωτού με τον κατώτατο μισθό. «Τι πρέπει να κάνουμε; Να το καταπιούμε αμάσητο;», είπε ο κ. Χατζηδάκης και υπογράμμισε ότι το τεκμαρτό εισόδημα, όπως εισάγεται στο νομοσχέδιο, δεν είναι οριζόντιο αφού έχουν προβλεφθεί και εξαιρέσεις, όπως για αναπήρους, πολυτέκνους, για μονογονεϊκές, για τα μικρά χωριά, για τα νησιά κάτω από 3000 κατοίκους, για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις.
Στο κλίμα αυτό, ανέφερε επίσης ότι το τεκμήριο δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Ισχύουν ήδη οι αντικειμενικές αξίες ακινήτων, τα τεκμήρια διαβίωσης. «Αυτά γιατί δεν σας ενόχλησαν; Θα ήθελα μια απάντηση», είπε ο κ. Χατζηδάκης και υπογράμμισε: «η νομολογία του ΣτΕ λαμβάνεται απολύτως υπόψη. Θέλω δε να σας θυμίσω πως είναι το ίδιο το ΣτΕ που έχει θεωρήσει συνταγματικό το τέλος επιτηδεύματος που εμείς καταργούμε σε δύο χρόνια, νωρίτερα και ήταν οριζόντιο. Πώς είναι δυνατό λοιπόν να έχει θεωρηθεί συνταγματικό το τέλος επιτηδεύματος και να είναι αντισυνταγματικό το νομοσχέδιο; Πώς;».
«Δεν μου έχει συμβεί να κριθεί αντισυνταγματικό νομοσχέδιο που εισηγήθηκα. Το έζησα στον περιβαλλοντικό νόμο, κρίθηκε συνταγματικός. Το έζησα στο νόμο για τη ΔΕΗ κηρύχθηκε συνταγματικός. Το έζησα στο νόμο για τους πιστοποιημένους δικηγόρους και λογιστές, κηρύχθηκε συνταγματικός. Το έζησα στο νέο νόμο για τον ΕΦΚΑ κηρύχθηκε συνταγματικός. Και αυτός ο νόμος θα κηρυχθεί συνταγματικός, γιατί είναι ένας δίκαιος νόμος. Που προσπαθεί να επιβάλει δίκαια τα φορολογικά βάρη», είπε ο κ. Χατζηδάκης και υπογράμμισε: «υπό το φως των διατάξεων του συντάγματος και της κοινής πείρας, θέλετε όλοι να αντιμετωπίσουμε τη φοροδιαφυγή ή προχωρούμε με ψηφοθηρική λογική. Σας πληροφορώ πάντως ότι και με ψηφοθηρική λογική να προχωράτε, κάνετε λάθος. Διότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις που έχουν δημοσιευθεί, προκύπτει ότι και οι μισοί δικοί σας οπαδοί, στηρίζουν αυτή τη μεταρρύθμιση».
