Το 2020 είναι αναμφίβολα η χρονιά του COVID-19 και όλα όσα αρνητικά μας επιφύλασσε η παρουσία του σε κάθε ήπειρο και σε κάθε χώρα του πλανήτη.
Μια διαρκής πάλη, για πολλούς θε λέγαμε μια άγνωστη έως άλυτη εξίσωση, με τον λιμό που καραδοκεί λόγω των επιπτώσεων που προκαλούνται από τον έξαρση του λοιμού.
Η πανδημία είναι χωρίς καμία αμφισβήτηση ο σημαντικότερος παράγοντας μέσα στην χρονιά που διανύουμε, που προσδιορίζει και καθορίζει τις εξελίξεις σε οικονομικό επίπεδο απ’ άκρη σ’ άκρη σε ολόκληρο τον πλανήτη, με τρόπο που ούτε έχουμε ξαναδεί αλλά ούτε και μπορούσαμε να φανταστούμε.
Ξεκίνησε από την Ασία, μεταφέρθηκε εν συνεχεία στην γηραιά ήπειρο και σιγά σιγά εξαπλώθηκε παντού σε διαφορετικούς χρόνους κάθε φορά, με την αντιμετώπισή του μέρα με την μέρα να δυσκολεύει όλο και περισσότερο.
Οι διαφορετικοί χρόνοι που παρουσιάστηκε σε κάθε χώρα και αντίστοιχα η διαφορετική φάση εξέλιξής του, που ως αποτέλεσμα δημιουργούσε και ξεχωριστό υγειονομικό επίπεδο κάθε φορά ανά περιοχή, άρα και διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισής του, έφερε ως αποτέλεσμα, η ασύμμετρη αυτή εξέλιξη του ιού, δυσκολίες στην ανάταξη του παγκόσμιου εμπορίου και της παγκόσμιας οικονομίας και όσο βρίσκεται σε έξαρση τόσο περισσότερο θολώνει το τοπίο ως προς το πότε θα μπορέσουν επιτέλους να τιθασευτούν αυτές οι επιπτώσεις και ποιο θα είναι τελικά το πραγματικό ταμείο στο τέλος της ημέρας.
Είναι πράγματι εντυπωσιακό, πως αρχές του 2020 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε μια ανάπτυξη για την παγκόσμια οικονομία της τάξης του 3,5% και για το εμπόριο οι εκτιμήσεις έφταναν έως και 3%.
Σε λιγότερο από 7 μήνες όμως οι αντίστοιχες εκτιμήσεις – προβλέψεις έγιναν -5% και -8%.
Αν αναλογιστούμε με αριθμούς την διαφορά τους θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι όλο αυτό είναι εξωπραγματικό.
Το μεγάλο γεγονός του BREXIT, η συνεχιζόμενη διένεξη ΗΠΑ-Κίνας για το εμπόριο, οι ιδιότροπες εκλογές στις ΗΠΑ και οι εξελίξεις στην αναπτυσσόμενη οικονομία της Τουρκίας, έρχονται να προσθέσουν στο παζλ ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα και ακόμη περισσότερες δυσκολίες ως προς την αποτελεσματική αντιμετώπιση των οικονομικών αυτών προκλήσεων.
Οι κυβερνήσεις κάθε χώρας, όπως και η δική μας κυβέρνηση, κλήθηκαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα να αντιμετωπίσουν κάτι άγνωστο, το οποίο άλλαξε βίαια από την μια στιγμή στην άλλη τις ισορροπίες και η οικονομική ανάπτυξη έγινε απότομα οικονομική ύφεση.
Βραχυχρόνιοι πονοκέφαλοι, όπως η ανεργία αλλά και οι επιπτώσεις της δεκαετούς κρίσης, έγιναν πιο έντονοι και σε μικρό χρονικό διάστημα εφαρμόστηκε στην εκάστοτε πολιτική των χωρών, ένα πρωτοφανές νομισματικό και δημοσιονομικό πακέτο στήριξης ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό το ηχηρό ΣΟΚ της οικονομίας.
Οι τράπεζες με την σειρά τους εφαρμόζουν μια επεκτατική πολιτική για να περιορίσουν τις περαιτέρω επιπτώσεις.
Τα ερωτήματα που τίθενται είναι εύλογα και πρώτα στην ατζέντα κάθε δημόσιας συζήτησης.
Θα είναι το 2021 χρονιά ανάκαμψης; Θα έχει αντισώματα η παγκόσμια οικονομία για να επανέλθει; Μήπως η οικονομία γίνεται μετά από τόσα αλλεπάλληλα χτυπήματα πιο ευάλωτη και πιο εύθραυστη; Τι να περιμένουμε;
Για την ώρα οι μόνες απαντήσεις είναι κάποιες εκτιμήσεις και κάποιες προβλέψεις με μεγάλο περιθώριο στατιστικού λάθους.
Εκτιμήσεις οι οποίες βασίζονται στην μέρα, στην εβδομάδα στον μήνα και στην ασύμμετρη φάση και εξέλιξη της πανδημίας.
Συνεπώς, κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει και να μιλήσει εκ τους ασφαλούς για επανεκκίνηση της παγκόσμιας οικονομίας στις αρχές του 2021 ή στο τέλος του 2021, δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη της πανδημίας και αν όντως καταφέρουμε να περιορίσουμε την επιθετικότητά της.
Η ασυνηθιστη αυτή ύφεση που πλέον και με σφραγίδα κανείς δεν μπορεί να θεωρήσει ότι η ανάκαμψη της θα είναι τύπου V, θα μπορέσει εν τέλει να αντιμετωπιστεί με δυνατές ενέσεις, μια εκ των οποίων είναι σαφώς και η εδραίωση της πολιτικής της ποσοτικής χαλάρωσης η αλλιώς το πρόγραμμα TLTRO, που έχει αποδεχθεί για την ώρα ασφαλές και αποτελεσματικό.
Ακόμα και αν είμαστε αισιόδοξοι και πιστεύουμε ότι ο ερχομός ενός εμβολίου θα ενισχύσει έναν σημαντικό δείκτη της οικονομίας που ονομάζεται ”ψυχολογία”, η μερική ανάκαμψη στην οποία μπορούμε να ευελπιστούμε μέσα στο 2021 θα είναι ασταθής και όχι γραμμική.
Αν για κάτι όμως μπορούμε να είμαστε πλέον 100% σίγουροι μέσα σε όλο αυτό το ασταθές περιβάλλον, είναι ότι όλο αυτό αποτελεί τον επιταχυντή αλλαγών στο εμπόριο, στην οικονομία και στον τρόπο που πλέον η παραγωγή λειτουργεί, ώστε αυτή να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, στρέφοντας τον τρόπο λειτουργίας των οικονομιών σε πολύ διαφορετικά μοντέλα.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ / ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
