Πέρα από τους αυτόκλητους προστάτες του περιβάλλοντος, τις αυθάδεις συμπεριφορές και τις φανφάρες, υπάρχουν σοβαροί ηγέτες με όραμα και πρόγραμμα και επιστήμονες που παράγουν έργο και τίθενται στις υπηρεσίες της κοινωνίας. Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο αντιλαμβάνονται το μέγεθος της περιβαλλοντικής κρίσης και τις επιπτώσεις της στην ποιότητα της ζωής των πολιτών και την οικονομία και αναλαμβάνουν δράση. Η Ελλάδα, πάντα πρωτοπόρος και πάντα συμμετέχουσα στις παγκόσμιες αλλαγές, δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις.
Η Ελλάδα έχει καταρτίσει το πιο φιλόδοξο και συνάμα ρεαλιστικό ενεργειακό πλάνο της Ευρώπης , αποτελώντας παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα είναι το στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, στο οποίο παρουσιάζεται ένας αναλυτικός χάρτης για την επίτευξη συγκεκριμένων ενεργειακών και κλιματικών στόχων έως το 2030. Οι στόχοι που τίθενται στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ είναι ποσοτικοποιημένοι και κοστολογημένοι, ενώ έχουν καθοριστεί ενδιάμεσα χρονικά ορόσημα, τα οποία επιτρέπουν την παρακολούθηση της πορείας επίτευξης των στόχων και σχετίζονται με την επιτυχή υιοθέτηση και λειτουργία των διάφορων πολιτικών και μέτρων. Πάντα σε συμφωνία με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, το ΕΣΕΚ παρουσιάζει και αναλύει προτεραιότητες και μέτρα σε ένα ευρύ φάσμα αναπτυξιακών και οικονομικών δραστηριοτήτων προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας. Καθίσταται, λοιπόν , κείμενο αναφοράς για την επόμενη δεκαετία.
Μιλώντας με αριθμούς , όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), ο στόχος του ΕΣΕΚ για ελάχιστο μερίδιο 35% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, υπερβαίνει τον αντίστοιχο στόχο της ΕΕ για 32%. Το μερίδιο των ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα υπερβεί το 60% – στόχος που θα επιτευχθεί μέσω της απλοποίησης του πλαισίου αδειοδότησης, της διασφάλισης της βέλτιστης ενσωμάτωσης των ΑΠΕ σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, των λειτουργικών συστημάτων αποθήκευσης και της προώθησης της ηλεκτροκινητικότητας. Ταυτόχρονα, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 56% σε σύγκριση με το 2005 ξεπερνά μέχρι και τους στόχους που έχει θέσει η ΕΕ. Δεν πρόκειται για ένα θεωρητικό σχέδιο που θα μείνει στα χαρτιά. Η έμπρακτη αναγνώριση ήρθε από τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ και νυν ειδικό απεσταλμένο του προέδρου Τζο Μπάιντεν για ζητήματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, Τζον Κέρι, όταν δήλωσε «είναι πραγματικά σπουδαίο να βλέπει κανείς την Ελλάδα να συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στους μεγαλύτερους παραγωγούς αιολικής και ηλιακής ενέργειας της Ευρώπης». Ο Τζον Κέρι έκανε ιδιαίτερη μνεία στον σημαντικό ρόλο του πρωθυπουργού. «Θέλω να ευχαριστήσω τον Έλληνα πρωθυπουργό για τον ηγετικό του ρόλο για το κλίμα στην ΕΕ», ενώ προσέθεσε «Η ηγετική θέση της Ελλάδας είναι καθοριστική για εμάς».
Το σχέδιο της κυβέρνησης δεν σταματά εκεί. Ο Τζον Κέρι ,μάλιστα, αναφέρθηκε και στο σχέδιο της απολιγνιτοποίησης λέγοντας : «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βλέπουμε την προσωπική δέσμευση του πρωθυπουργού για την απολιγνιτοποίηση της ελληνικής ενέργειας ταχύτερα από όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ. Σας συγχαίρω για την απόφαση της Ελλάδας να κλείσει και η τελευταία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα το 2023, νωρίτερα δηλαδή από ό,τι είχε αρχικά σχεδιαστεί. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα και ένα παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο». Πράγματι , οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα θα κλείσουν έως το 2023 , με εξαίρεση μία που θα παραμείνει ανοιχτή έως το 2028 για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού. Με αυτήν τη δέσμευση, η κυβέρνηση θέτει ως προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση ανταγωνιστικών μεθόδων παραγωγής ενέργειας . Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν προγράμματα οικονομικής ανάπτυξης και στήριξης για τις περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από την μετάβαση , δηλαδή τη Δυτική Μακεδονία και κυρίως την Μεγαλόπολη.
Όλα τα παραπάνω θα έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 38% στην τελική κατανάλωση ενέργειας.
Την ίδια στιγμή, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας , Ελλάδα 2.0, βασίζεται και δίνει έμφαση σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που υποστηρίζουν τις προσπάθειες του ελληνικού κράτους να επιτύχει, μεταξύ άλλων, τη στρατηγική του για τη βιώσιμη πράσινη μετάβαση της οικονομίας της χώρας. Για το λόγο αυτό, περισσότερο από το 37% του εκτιμώμενου συνολικού προϋπολογισμού, που προορίζεται να κινητοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κατευθύνεται σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν να συμβάλουν αποφασιστικά σε αυτόν τον κεντρικό εθνικό στόχο. Σημεία κλειδιά του ΕΣΑΑ για την ενέργεια και το περιβάλλον είναι η προστασία της βιοποικιλότητας, η προώθηση νέων τεχνολογιών παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας αλλά και η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και των ολιστικών προσεγγίσεων για τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Προγραμματίζεται η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου , υποστηρίζεται η καθαρή ενέργεια , η μείωση των αποβλήτων μέσω μίας ορθής διαχείρισής τους και η χρήση βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μέσων μεταφοράς.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα ενσωμάτωσε στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2019/904 της Ε.Ε «για τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον» ένα έτος νωρίτερα από την προθεσμία (2020 αντί για το 2021). Οι κύριοι στόχοι του νέου νομικού πλαισίου είναι η πρόληψη και η μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, ιδίως στο υδάτινο, στην ανθρώπινη υγεία, καθώς και η προώθηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία με καινοτόμα και βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα, προϊόντα και υλικά.
Η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη φαίνεται πως δεν είναι μόνη στην προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος και μετάβασης σε μία πράσινη οικονομία. Όταν τα κόμματα αποφασίζουν να αντιπολιτευτούν σοβαρά , η δημοκρατία λειτουργεί όπως ορίζεται ότι πρέπει να λειτουργεί. Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης απάντησε θετικά στην επιστολή της Προέδρου του Κινήματος Αλλαγής, Φώφης Γεννηματά, και στο αίτημά της για τη σύγκληση κοινής συνεδρίασης της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων με αντικείμενο ένα Νέο Κλιματικό Νόμο και τη διαμόρφωση διακομματικής συναίνεσης ώστε να υπερψηφιστεί «με την ευρύτερη δυνατή κοινοβουλευτική πλειοψηφία», όπως ανέφερε η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής. Την ενημέρωσε, μάλιστα, ότι σε συνεννόηση με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας , Κώστα Σκρέκα , αιτήθηκε την σύγκληση των αρμόδιων Επιτροπών , η οποία και ορίστηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής για την Τρίτη 18 Μαΐου. «Στόχος μας είναι ο νέος νόμος να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση στα μέσα Ιουνίου ώστε μέσα από μία ευρεία διακομματική συναίνεση να οργανώσουμε τη μετάβασή μας σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία» αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην επιστολή του προς την κυρία Γεννηματά.
Αυτή η επιστολή δεν σημαίνει μονάχα ότι το ΚΙΝΑΛ επιτελεί τον ρόλο του ουσιωδώς αλλά ότι και η κυβέρνηση τείνει ευήκοα ώτα. Δεν έχει αυταρχικές διαθέσεις – αντίθετα θέτει το καλό του τόπου και το συμφέρον της χώρας πάνω από κομματικές διαφορές και μικροπολιτικά συμφέροντα. Συναινεί σε κάθε προσπάθεια για πρόοδο και ευημερία.
Η πανδημία παύει σιγά σιγά να μονοπωλεί την καθημερινότητα και η χώρα οδεύει σταθερά και δυναμικά προς το 2022, χρονιά ορόσημο για ραγδαία οικονομική ανάπτυξη. Οι συνθήκες που επικρατούν παγκοσμίως μας ευνοούν και η εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα έχει επιστρέψει.
