Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ και ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο συνεργάστηκαν την Τετάρτη για να σαμποτάρουν ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο δαπανών που είχε προτείνει ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, με στόχο τη διατήρηση της λειτουργίας της κυβέρνησης έως τις αρχές της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Το προσωρινό μέτρο περιλάμβανε σχεδόν 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια για Αμερικανούς που επλήγησαν από πολλαπλές εθνικές καταστροφές, οικονομική στήριξη για αγρότες, ομοσπονδιακή δέσμευση για την ανακατασκευή της γέφυρας Francis Scott Key στη Βαλτιμόρη, καθώς και την ποινικοποίηση της διαδικτυακής διαπόμπευσης μέσω εκδικητικού πορνογραφικού υλικού.
Η παρέμβαση του Τραμπ και του Μασκ προκάλεσε νέο κύμα χάους στην Ουάσιγκτον, αναφέρει σε ανάλυσή του το cnn, οδηγώντας την πρωτεύουσα σε μια από τις κλασικές κρίσεις στο τέλος του έτους. Η κίνηση αυτή μείωσε δραστικά τις πιθανότητες του Μάικ Τζόνσον να διατηρήσει τη θέση του ως πρόεδρος της Βουλής και έδωσε μια πρόγευση του χάους που ενδέχεται να χαρακτηρίσει τη δεύτερη θητεία του Τραμπ.
Το κλίμα αναταραχής εντάθηκε από τη δέκατη συνεχόμενη ημέρα πτώσης του Δείκτη Dow Jones, γεγονός που ισοφάρισε ένα αρνητικό ρεκόρ από την εποχή της διοίκησης Φορντ. Η μεγάλη πτώση στις αγορές τόνισε την ασταθή κατάσταση της χώρας και ορισμένες από τις οικονομικές προκλήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο Τραμπ, ιδιαίτερα μετά την προειδοποίηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί το επόμενο έτος.
Η ανατροπή της πρωτοβουλίας χρηματοδότησης του Τζόνσον προκάλεσε σοκ και σύγχυση στο Καπιτώλιο. Ωστόσο, για πολλούς υποστηρικτές του Τραμπ και συντηρητικά μέσα ενημέρωσης που προσδοκούν μαζικές περικοπές στα ομοσπονδιακά προγράμματα, η αναταραχή ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος. Ακόμη και αν το αδιέξοδο οδηγήσει σε μια ζημιογόνα παύση λειτουργίας της κυβέρνησης, ορισμένοι το βλέπουν ως πρόοδο, καθώς η ίδια η κυβέρνηση αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση από τη λαϊκιστική δεξιά. Με την επίθεσή του στο κατεστημένο της Ουάσιγκτον ακόμη πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, ο Τραμπ υλοποιεί ακριβώς αυτό που είχε υποσχεθεί στην προεκλογική του εκστρατεία.
Ωστόσο, η ξαφνική αυτή κρίση ανέδειξε και ένα βασικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει ο Τραμπ στη δεύτερη θητεία του: αν επιθυμεί να περάσει φορολογικές περικοπές, να προωθήσει μεταρρυθμίσεις στη μετανάστευση, να υπερασπιστεί τη χώρα και να αφήσει ένα ουσιαστικό πολιτικό αποτύπωμα, θα πρέπει να βρει τρόπο να κυβερνήσει. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, θα μπορούσε να τον φέρει σε σύγκρουση με τους βασικούς υποστηρικτές του και τους ιδεολόγους του κινήματος MAGA, οι οποίοι φαίνεται να προτιμούν να καταρρεύσει το κυβερνητικό σύστημα εξ ολοκλήρου.
Η διακυβέρνηση τύπου Μασκ
Ένας από τους μεγάλους διαταράκτες της πολιτικής σκηνής είναι ο Έλον Μασκ. Στη βιογραφία του ιδρυτή της SpaceX, ο Walter Isaacson περιγράφει τη φιλοσοφία του νέου στενού συνεργάτη του εκλεγμένου προέδρου ως εξής: «Πάρε ρίσκα. Μάθε μέσα από αποτυχίες. Αναθεώρησε. Επανέλαβε».
Ο επιχειρηματίας, γνωστός για τη ριζοσπαστική προσέγγισή του, επιβεβαίωσε αυτή τη φιλοσοφία την Τετάρτη, εξαπολύοντας επιθέσεις στα σχέδια του Μάικ Τζόνσον από τα ξημερώματα. «Αυτό το νομοσχέδιο δεν πρέπει να περάσει», έγραψε ο Μασκ στην πλατφόρμα X, ξεκινώντας έναν μαραθώνιο 70 αναρτήσεων όπου κατέκρινε το νομοσχέδιο ως γεμάτο «άσκοπες δαπάνες» και προειδοποίησε ότι όσοι το στηρίξουν πρέπει να απορριφθούν στις εκλογές του 2026.
Ο Μασκ ενίσχυσε την αντίσταση στο νομοσχέδιο όλη την ημέρα, τροφοδοτώντας την οργή στα μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται στο κίνημα MAGA. Αργότερα, ο Τραμπ και ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος JD Vance εξέδωσαν δήλωση ζητώντας ένα εξορθολογισμένο νομοσχέδιο χωρίς παραχωρήσεις προς τους Δημοκρατικούς. Εντείνοντας την ήδη χαοτική κατάσταση στο Καπιτώλιο, πρόσθεσαν μία ακόμη τεράστια απαίτηση: να αυξηθεί το όριο δανεισμού της κυβέρνησης όσο ο Τζο Μπάιντεν είναι ακόμη πρόεδρος — ένα τεράστιο πρόβλημα που δύσκολα μπορεί να επιλυθεί άμεσα.
Δεν ήταν άμεσα σαφές πόσο στενά συντόνιζαν τις κινήσεις τους ο Τραμπ και ο Μασκ. Ωστόσο, η χρονική αλληλουχία των πιέσεων του Μασκ και της καθυστερημένης παρέμβασης του εκλεγμένου προέδρου προσέφερε στους απογοητευμένους Δημοκρατικούς ένα περιθώριο δράσης. Ο βουλευτής της Νέας Υόρκης, Νταν Γκόλντμαν, παρουσίασε ένα σενάριο στο X που προφανώς αποσκοπούσε να ενοχλήσει τον εκλεγμένο πρόεδρο. «Ως σκιώδης εκλεγμένος πρόεδρος, ο Έλον Μασκ καθορίζει τώρα τις κινήσεις των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης, ενώ ο Τραμπ κρύβεται στο Μαρ-α-Λάγκο πίσω από τους συνεργάτες του», έγραψε ο Γκόλντμαν. «Φαίνεται ολοένα και περισσότερο ότι μας περιμένουν τέσσερα χρόνια με έναν μη εκλεγμένο ολιγάρχη να κυβερνά τη χώρα τραβώντας τα νήματα της μαριονέτας του».
Ρίσκα και Διλήμματα
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής του Μιζούρι, Τζος Χόλεϊ, δήλωσε στον δημοσιογράφο του CNN, Μάνου Ράτζου, ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αιφνιδιάστηκε από τον Μάικ Τζόνσον. Σύμφωνα με τον Χόλεϊ, «ο Τραμπ δεν είχε ενημερωθεί… και τώρα μόλις μαθαίνει γι’ αυτό… το διαβάζει για πρώτη φορά».
Η κατάρρευση του προσωρινού νομοσχεδίου για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης δημιούργησε επικίνδυνα διλήμματα για τον Τζόνσον, τον Τραμπ και τους Δημοκρατικούς:
- Ενδεχόμενο κλείσιμο της κυβέρνησης: Αν ο Τζόνσον δεν μπορέσει να περάσει κάποιο νομοσχέδιο χρηματοδότησης μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, η κυβέρνηση θα οδηγηθεί σε μερικό κλείσιμο.
- Κίνδυνος για την ηγεσία Τζόνσον: Η θέση του Τζόνσον ως πρόεδρος της Βουλής βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς τόσο ο Τραμπ όσο και ο Έλον Μασκ τον αποδυνάμωσαν, ενώ αρκετοί Ρεπουμπλικανοί δήλωσαν ότι δεν θα στηρίξουν την επανεκλογή του.
- Πολιτικές συνέπειες από το shutdown: Ένα κλείσιμο της κυβέρνησης θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες, καθώς θα επηρεάσει πολλούς Αμερικανούς, συμπεριλαμβανομένων συνταξιούχων και βετεράνων που εξαρτώνται από κυβερνητική υποστήριξη, ενώ θα παγώσουν ζωτικές ομοσπονδιακές λειτουργίες.
- Ρίσκο για τον Τραμπ: Η κίνηση του Τραμπ αποτελεί ρίσκο, καθώς έχει προκαλέσει μία αντιπαράθεση που μπορεί να παραταθεί μέχρι το επόμενο έτος, επισκιάζοντας την προετοιμασία για την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.
- Πρόκληση για τους Δημοκρατικούς: Το κόμμα δεν επιθυμεί να επικρατήσει χάος στις τελευταίες ημέρες της θητείας του Τζο Μπάιντεν. Ωστόσο, δεν έχουν ιδιαίτερα κίνητρα να σώσουν την κατάσταση υπέρ του Τραμπ.
Καθώς οι νομοθέτες αποχωρούσαν από το Καπιτώλιο το βράδυ της Τετάρτης χωρίς σαφή εικόνα για το τι θα συμβεί στη συνέχεια ή πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους για τις γιορτές, η χώρα βρέθηκε στο πρώτο της κρίσιμο σημείο στη δεύτερη εποχή Τραμπ.
Ο απερχόμενος Ρεπουμπλικανός ηγέτης της Γερουσίας, Μιτς Μακόνελ, συνόψισε την κατάσταση με μια δυσοίωνη πρόβλεψη για το 2025.
«Αυτά θα βλέπουμε και του χρόνου», είπε στη συνάδελφό του, γερουσιαστή Σούζαν Κόλινς από το Μέιν, καθώς περνούσαν από έναν διάδρομο της Γερουσίας.
Επικίνδυνες εξελίξεις και πιέσεις στον Τζόνσον
Η συντηρητική πτέρυγα των ΜΜΕ που στηρίζει τον Τραμπ άσκησε δριμεία κριτική στο νομοσχέδιο του Μάικ Τζόνσον, πυροδοτώντας αντιδράσεις για το μέγεθος της δαπάνης και την απόφαση να αυξηθούν οι αποδοχές των νομοθετών. Υποστηρικτές του Τραμπ εξέφρασαν την οργή τους, καθώς θεωρούν ότι το νομοσχέδιο αντιβαίνει στη δέσμευση των Ρεπουμπλικανών να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες.
Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Τιμ Μπερτσέτ από το Τενεσί δήλωσε στο CNN: «Ο Τραμπ εξελέγη με την υπόσχεση να φέρει αλλαγές. Αν πρόκειται να περάσουμε κάτι, ας το κάνουμε στις πρώτες ημέρες του επόμενου Κογκρέσου και ας το παραδώσουμε στον Τραμπ για να το χειριστεί».
Αμφισβήτηση της ηγεσίας Τζόνσον
Ο Μάικ Τζόνσον προσπάθησε να πείσει τους Μασκ και Βιβέκ Ραμασουάμι για το σχέδιό του μέσω μηνυμάτων, εξηγώντας ότι το νομοσχέδιο θα επέτρεπε στο Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο και τον Τραμπ να καθορίσουν τις δαπάνες του 2025. Ωστόσο, η στρατηγική του φαίνεται να βάζει σε κίνδυνο τη θέση του ως πρόεδρος της Βουλής.
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τόμας Μάσι δήλωσε ότι δεν θα τον στηρίξει στην επόμενη θητεία, ενώ ο Μπράιαν Λάντζα, πρώην σύμβουλος του Τραμπ, ανέφερε ότι ο Τζόνσον θα χρειαζόταν την παρέμβαση του Τραμπ για να διατηρήσει τη θέση του.
Ενδοκομματικές εντάσεις και κίνδυνος για shutdown
Ο Έλον Μασκ πρότεινε να παγώσει το Κογκρέσο μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από τον Τραμπ, προκαλώντας σοβαρό κίνδυνο για ένα shutdown που θα μπορούσε να παραλύσει την κυβέρνηση για εβδομάδες, δημιουργώντας οικονομική ζημιά και βάζοντας τον εκλεγμένο πρόεδρο σε θέση άμυνας μόλις αναλάβει την προεδρία.
Οι Ρεπουμπλικανοί αντιμετωπίζουν την πρόκληση να αποφύγουν μια παρατεταμένη μάχη για την εκλογή νέου προέδρου της Βουλής, καθώς το κόμμα δεν μπορεί να αντέξει εσωτερικές διενέξεις τη στιγμή που ο Τραμπ χρειάζεται άμεση υποστήριξη για να προωθήσει τη νομοθετική του ατζέντα.
Δημοκρατική στρατηγική
Οι Δημοκρατικοί, υπό την ηγεσία του Χακίμ Τζέφρις, άσκησαν κριτική στους Ρεπουμπλικανούς, κατηγορώντας τους ότι θυσιάζουν τις ανάγκες των Αμερικανών για χάρη πολιτικών παιχνιδιών. Παράλληλα, αρνήθηκαν να υποστηρίξουν το νομοσχέδιο, επισημαίνοντας ότι ο Τραμπ προσπαθεί να μεταθέσει το πολιτικό κόστος της αύξησης του ορίου δανεισμού στον Τζο Μπάιντεν.
Αβεβαιότητα ενόψει Χριστουγέννων
Καθώς το Κογκρέσο παραμένει διχασμένο, η Ουάσινγκτον βυθίζεται σε κλίμα αβεβαιότητας λίγο πριν τις γιορτές. Ο γερουσιαστής Κέβιν Κρέιμερ εξέφρασε την απογοήτευσή του για την καθυστέρηση του Τραμπ να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του και παραδέχτηκε ότι η επίλυση του ζητήματος μέσα σε δύο ημέρες φαίνεται απίθανη.
Ωστόσο, πρόσθεσε: «Είναι σχεδόν Χριστούγεννα. Είναι εκπληκτικό τι μπορεί να κάνει ο κόσμος για να προλάβει να πάει σπίτι του».
Πηγή: cnn.com
