Λίγο πριν καθίσει στην πρώτη σειρά της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ, ο συνιδρυτής του Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, δημοσίευσε ένα βίντεο όπου εξηγούσε την απόφασή του να καταργήσει τον έλεγχο γεγονότων στην πλατφόρμα.
Όπως υποστήριξε, η εκλογική διαδικασία σηματοδοτούσε μια «πολιτισμική καμπή» προς την ελευθερία της έκφρασης. Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνέντευξή του στον Τζο Ρόγκαν, δήλωσε: «Η Πρώτη Τροπολογία δεν εφαρμόζεται στις εταιρείες και στη διαχείριση περιεχομένου μας. Είναι περισσότερο μια αμερικανική νοοτροπία σχετικά με το πώς πιστεύουμε ότι μπορεί να διεξαχθεί ο καλύτερος διάλογος».
Ωστόσο, αυτή η «νοοτροπία» φαίνεται πως δεν ισχύει όταν πρόκειται για την ίδια τη Meta. Η εταιρεία έχει κινηθεί νομικά για να μπλοκάρει την κυκλοφορία ενός αποκαλυπτικού βιβλίου της Σάρα Γουίν-Ουίλιαμς, πρώην διευθύντριας δημόσιας πολιτικής του Facebook. Η Meta κέρδισε μια επείγουσα δικαστική απόφαση που απαγορεύει στη συγγραφέα να προωθήσει ή να διανείμει το βιβλίο της, Careless People, με το επιχείρημα ότι παραβιάζει ρήτρα μη δυσφήμισης της συμφωνίας αποχώρησής της. Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν δεσμεύει τον εκδοτικό οίκο, και το βιβλίο παραμένει διαθέσιμο για αγορά.
Ο κριτικός βιβλίων της Washington Post, Ρον Τσαρλς, αποκάλυψε ότι δέχθηκε επανειλημμένες ερωτήσεις από τη Meta σχετικά με το εάν η εφημερίδα θα δημοσίευε κριτική του βιβλίου. «Στα 27 χρόνια μου ως κριτικός, καμία εταιρεία δεν μου έχει κάνει κάτι τέτοιο», σχολίασε.
Ένα σκοτεινά αποκαλυπτικό βιβλίο που η Meta θέλει να εξαφανίσει
Η προσπάθεια φίμωσης του Careless People ίσως τελικά οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους να το διαβάσουν. Το βιβλίο προσφέρει μια καυστική και συγκλονιστική ματιά στη λειτουργία της Meta, ξεκινώντας ως φάρσα και καταλήγοντας σε τραγωδία. Σκιαγραφεί ένα ανησυχητικό πορτρέτο της απομονωμένης και αναίσθητης ηγεσίας του Facebook, ενώ αποκαλύπτει τη «θανάσιμη αδιαφορία» της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Σάρα Γουίν-Ουίλιαμς είναι η υψηλότερου επιπέδου πρώην στέλεχος της Meta που έχει μιλήσει ανοιχτά για τις εσωτερικές διεργασίες της εταιρείας. Πρώην διπλωμάτης της Νέας Ζηλανδίας, υπηρέτησε για πάνω από έξι χρόνια ως σύνδεσμος του Facebook με ηγέτες κρατών, προτού απολυθεί το 2017. Στο βιβλίο της, περιγράφει το αδιάκοπο ταξίδι της ανά τον κόσμο συνοδεύοντας τον Ζάκερμπεργκ και τη Σέριλ Σάντμπεργκ, τότε διευθύντρια επιχειρησιακών δραστηριοτήτων του Facebook, σε συναντήσεις με προέδρους και πρωθυπουργούς.
Από τις μικροπρέπειες στην τοξικότητα
Αρχικά, οι ιστορίες που αφηγείται μοιάζουν κωμικοτραγικές. Περιγράφει πώς οι υφιστάμενοι του Ζάκερμπεργκ τον άφηναν να κερδίζει στο επιτραπέζιο παιχνίδι The Settlers of Catan—μια φορά που τον νίκησε, εκείνος την κατηγόρησε για απάτη. Σε άλλο σημείο, αναφέρεται σε μια περίεργη στιγμή όπου η Σάντμπεργκ ισχυρίστηκε ψευδώς ότι είχε επιβιβαστεί σε αεροπλάνο που συνετρίβη, αλλά σώθηκε χάρη σε μια τελευταία στιγμή αλλαγή πτήσης. «Άνθρωποι δεν λένε ψέματα για το ότι παραλίγο να πεθάνουν σε αεροπορικό δυστύχημα… σωστά;» διερωτάται η συγγραφέας.
Ωστόσο, όσο προχωρά η αφήγηση, οι καταγγελίες γίνονται πιο σοβαρές. Αν και η Σάντμπεργκ προωθούσε μια δημόσια εικόνα υπεράσπισης των γυναικών στην εργασία, η Γουίν-Ουίλιαμς περιγράφει μια εξαιρετικά εχθρική εταιρική κουλτούρα για τις γυναίκες.
Κατά τη διάρκεια του τοκετού της δεύτερης κόρης της, υπέστη αμνιακή εμβολή, έπεσε σε κώμα και ξύπνησε υποστηριζόμενη από μηχανική αναπνοή. Παρόλα αυτά, όταν επέστρεψε από τη μητρική της άδεια, ο προϊστάμενός της, Τζόελ Κάπλαν, της έκανε επί τόπου αξιολόγηση, επικρίνοντάς την ότι «δεν ήταν αρκετά ανταποκρίσιμη» κατά την απουσία της. Σύμφωνα με την ίδια, η συμπεριφορά του Κάπλαν απέναντί της έγινε όλο και πιο εχθρική, με αποτέλεσμα να απολυθεί αφού κατέθεσε καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση. Η Meta αρνείται τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι εσωτερική έρευνα αθώωσε τον Κάπλαν και ότι η Γουίν-Ουίλιαμς απολύθηκε λόγω κακής απόδοσης.
Facebook και γεωπολιτική επιρροή
Το Careless People αποκαλύπτει επίσης τις παγκόσμιες επιπτώσεις των αποφάσεων του Facebook. Ένα από τα πιο σοβαρά περιστατικά που περιγράφει αφορά την προσπάθεια της Meta να συνάψει συμφωνία με την κυβέρνηση της Κίνας.
Η συγγραφέας αποκαλύπτει τις μυστικές διαπραγματεύσεις που οδήγησαν το Facebook να κλείσει τον λογαριασμό του δισεκατομμυριούχου εξόριστου Γκουό Γουενγκούι, ο οποίος χρησιμοποιούσε την πλατφόρμα για να επικρίνει το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας. (Η ίδια έχει υποβάλει καταγγελία στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για τις δραστηριότητες της Meta στην Κίνα).
Η αντίδραση της Meta
Σε μια προσπάθεια να αμφισβητήσει το βιβλίο, η Meta δημοσίευσε δηλώσεις πρώην συναδέλφων της Γουίν-Ουίλιαμς που αρνούνται τις καταγγελίες της και υπερασπίζονται τον Κάπλαν. Ωστόσο, η απαγόρευση προώθησης του βιβλίου δεν βασίζεται σε νομική απόφαση για το εάν οι ισχυρισμοί της είναι αληθείς ή ψευδείς. Αντίθετα, η Meta επικαλείται συμφωνία αποχώρησης που η συγγραφέας υπέγραψε όταν απολύθηκε.
Η Βικτόρια Βιλκ, διευθύντρια του PEN America για την ψηφιακή ασφάλεια και την ελευθερία έκφρασης, τόνισε την ειρωνεία και την «κραυγαλέα υποκρισία» της Meta, η οποία επιχειρεί να καταστείλει την ελευθερία του λόγου μέσω νομικών απειλών, λίγους μήνες αφότου εγκατέλειψε τον επαγγελματικό έλεγχο γεγονότων και τις πολιτικές κατά της ρητορικής μίσους με το πρόσχημα της υπεράσπισης της ελευθερίας της έκφρασης.
Με τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ να πλησιάζουν και τον Ντόναλντ Τραμπ να ευνοεί μια πιο φιλική ρύθμιση προς τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, η Meta ίσως ποντάρει σε ένα πολιτικό περιβάλλον πιο φιλικό προς αυτήν. Όπως γράφει η Γουίν-Ουίλιαμς: «Όσο περισσότερο εξουσία αποκτούν, τόσο λιγότερο υπεύθυνοι γίνονται».
