Η απόφαση αυτή θα μπορούσε να έχει βαθιά επίδραση στην Καθολική Εκκλησία και στους 1,4 δισεκατομμύρια βαπτισμένους Ρωμαιοκαθολικούς στον κόσμο.
Παράλληλα, αναμένεται να είναι μια εξαιρετικά απρόβλεπτη και ανοικτή διαδικασία για πολλούς λόγους.
Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα συγκληθεί σε κονκλάβιο στη Σιστίνα Παρεκκλήσι για να συζητήσει και να ψηφίσει τους υποψηφίους, έως ότου επικρατήσει ένα όνομα.
Με το 80% των καρδιναλίων να έχουν διοριστεί από τον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο, όχι μόνο εκλέγουν Πάπα για πρώτη φορά, αλλά φέρνουν και μια ευρύτερη παγκόσμια προοπτική.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, λιγότεροι από τους μισούς που έχουν δικαίωμα ψήφου θα είναι Ευρωπαίοι.
Και παρόλο που το κονκλάβιο κυριαρχείται από δικούς του διορισμούς, αυτοί δεν είναι αποκλειστικά “προοδευτικοί” ή “παραδοσιακοί”.
Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι πιο δύσκολο από ποτέ να προβλεφθεί ποιος θα εκλεγεί επόμενος Πάπας.
Θα μπορούσαν οι καρδινάλιοι να εκλέξουν έναν Πάπα από την Αφρική ή την Ασία ή να προτιμήσουν κάποιον έμπειρο της διοίκησης του Βατικανού;
Ακολουθούν μερικά από τα ονόματα που αναφέρονται ως πιθανοί διάδοχοι του Φραγκίσκου:
Πιέτρο Παρολίν
Ιθαγένεια: Ιταλική – Ηλικία: 70
Ο χαμηλών τόνων Ιταλός Καρδινάλιος Παρολίν υπήρξε γραμματέας του κράτους του Βατικανού υπό τον Πάπα Φραγκίσκο – στην ουσία ο κύριος σύμβουλός του. Ο γραμματέας του κράτους είναι επίσης επικεφαλής της Ρωμαϊκής Κούριας, της κεντρικής διοίκησης της Εκκλησίας.
Έχοντας ουσιαστικά διατελέσει αναπληρωτής Πάπας, θεωρείται φαβορί.
Ορισμένοι τον βλέπουν ως κάποιον που θα δώσει προτεραιότητα στη διπλωματία και την παγκόσμια προοπτική αντί για την καθαρότητα του καθολικού δόγματος. Οι επικριτές του το θεωρούν αυτό πρόβλημα, ενώ οι υποστηρικτές του το βλέπουν ως πλεονέκτημα.
Ωστόσο, έχει επικρίνει τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, χαρακτηρίζοντας την ιστορική ψήφο του 2015 υπέρ του γάμου στην Ιρλανδία ως “ήττα για την ανθρωπότητα”.
Αν και οι στοιχηματικές εταιρείες τον υποστηρίζουν, ο Καρδινάλιος Παρολίν γνωρίζει καλά τη γνωστή ιταλική παροιμία για την αβεβαιότητα της διαδικασίας: “Όποιος μπαίνει στο κονκλάβιο ως Πάπας, βγαίνει ως καρδινάλιος.”
Από τους 266 Πάπες που έχουν υπάρξει, οι 213 ήταν Ιταλοί, και παρόλο που δεν έχει υπάρξει Ιταλός Πάπας τα τελευταία 40 χρόνια, η μετατόπιση του επίκεντρου της Εκκλησίας από την Ιταλία και την Ευρώπη μπορεί να σημαίνει πως δεν θα υπάρξει άλλος προς το παρόν.
Λουίς Αντόνιο Γκοκίμ Τάγκλε
Ιθαγένεια: Φιλιππινέζικη – Ηλικία: 67
Θα μπορούσε ο επόμενος Πάπας να προέλθει από την Ασία;
Ο Καρδινάλιος Τάγκλε έχει δεκαετίες ποιμαντικής εμπειρίας – δηλαδή υπηρέτησε ενεργά κοντά στον λαό και όχι ως διπλωμάτης του Βατικανού ή θεωρητικός του κανονικού δικαίου.
Η Εκκλησία ασκεί τεράστια επιρροή στις Φιλιππίνες, όπου περίπου το 80% του πληθυσμού είναι καθολικοί. Η χώρα διαθέτει σήμερα αριθμό ρεκόρ πέντε καρδιναλίων στο Κολλέγιο – κάτι που μπορεί να αποτελέσει ισχυρό λόμπι εάν τον υποστηρίξουν όλοι.
Θεωρείται μετριοπαθής στο πλαίσιο της καθολικής θεώρησης, ενώ τον αποκαλούν “Ασιάτη Φραγκίσκο” λόγω της αφοσίωσής του σε κοινωνικά ζητήματα και της συμπάθειάς του για τους μετανάστες – χαρακτηριστικά που μοιραζόταν με τον Φραγκίσκο.
Έχει ταχθεί κατά των αμβλώσεων, χαρακτηρίζοντάς τις “μορφή δολοφονίας”, ευθυγραμμιζόμενος με τη γενικότερη στάση της Εκκλησίας πως η ζωή ξεκινά από τη σύλληψη. Επίσης, έχει μιλήσει κατά της ευθανασίας.
Ωστόσο, το 2015 ως Αρχιεπίσκοπος Μανίλας, ο Τάγκλε κάλεσε την Εκκλησία να επανεξετάσει τη “σκληρή” στάση της απέναντι σε ομοφυλόφιλους, διαζευγμένους και ανύπαντρες μητέρες, λέγοντας πως αυτή η σκληρότητα έχει προκαλέσει διαρκή ζημιά και έχει κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν “στιγματισμένοι”, τονίζοντας πως κάθε άνθρωπος αξίζει συμπόνια και σεβασμό.
Ο καρδινάλιος θεωρούνταν υποψήφιος για Πάπας ήδη από το κονκλάβιο του 2013, όταν εκλέχθηκε ο Φραγκίσκος.
Όταν ρωτήθηκε πριν από μια δεκαετία πώς βλέπει τις υποθέσεις περί υποψηφιότητάς του, απάντησε: “Το αντιμετωπίζω σαν αστείο! Είναι αστείο.”
Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσουνγκού
Ιθαγένεια: Κονγκολέζικη – Ηλικία: 65
Είναι πολύ πιθανό ο επόμενος Πάπας να προέλθει από την Αφρική, όπου η Καθολική Εκκλησία συνεχίζει να προσθέτει εκατομμύρια πιστούς. Ο Καρδινάλιος Αμπόνγκο είναι ένας από τους βασικούς υποψήφιους, προερχόμενος από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).
Υπηρετεί ως Αρχιεπίσκοπος της Κινσάσα τα τελευταία επτά χρόνια και διορίστηκε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Είναι πολιτισμικά συντηρητικός, αντιτιθέμενος στις ευλογίες για γάμους ατόμων του ίδιου φύλου, δηλώνοντας ότι “οι ενώσεις προσώπων του ίδιου φύλου θεωρούνται αντίθετες προς τους πολιτιστικούς κανόνες και εγγενώς κακές”.
Αν και ο Χριστιανισμός είναι η κυρίαρχη θρησκεία στη ΛΔΚ, οι Χριστιανοί εκεί έχουν αντιμετωπίσει θάνατο και διωγμούς από την τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος και συνεργαζόμενες ομάδες ανταρτών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Καρδινάλιος Αμπόνγκο θεωρείται ένθερμος υπερασπιστής της Εκκλησίας.
Ωστόσο, σε συνέντευξή του το 2020, εξέφρασε την υποστήριξή του προς τη θρησκευτική πολυμορφία, λέγοντας: “Αφήστε τους Προτεστάντες να είναι Προτεστάντες και τους Μουσουλμάνους να είναι Μουσουλμάνοι. Θα συνεργαστούμε μαζί τους. Αλλά όλοι πρέπει να κρατήσουν τη δική τους ταυτότητα.”
Τέτοια σχόλια ίσως κάνουν ορισμένους καρδιναλίους να αναρωτηθούν αν ενστερνίζεται πλήρως την καθολική αποστολή – που επιδιώκει τη διάδοση του λόγου της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο.
Πίτερ Κόντβο Απιά Τούρκσον
Ιθαγένεια: Γκανέζικη – Ηλικία: 76
Αν επιλεγεί από τους συνοδοιπόρους του, ο επιδραστικός Καρδινάλιος Τούρκσον θα έχει επίσης τη διάκριση να είναι ο πρώτος Αφρικανός Πάπας εδώ και 1.500 χρόνια.
Όπως και ο Καρδινάλιος Αμπόνγκο, έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί τη θέση. “Δεν είμαι σίγουρος αν κάποιος επιθυμεί να γίνει Πάπας”, είχε πει στο BBC το 2013.
Όταν ρωτήθηκε αν η Αφρική έχει ισχυρή βάση για να προσφέρει τον επόμενο Πάπα λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της Εκκλησίας στην ήπειρο, απάντησε ότι η επιλογή Πάπα δεν πρέπει να βασίζεται σε στατιστικά στοιχεία, διότι “τέτοιου είδους σκέψεις θολώνουν τα νερά”.
Ήταν ο πρώτος Γκανέζος που έγινε καρδινάλιος το 2003 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.
Όπως και ο Τάγκλε, ο Τούρκσον θεωρήθηκε υποψήφιος για το παπικό αξίωμα το 2013. Στην πραγματικότητα, οι στοιχηματικές τον είχαν φαβορί πριν από την ψηφοφορία.
Κιθαρίστας που κάποτε έπαιζε σε funk συγκρότημα, ο Τούρκσον είναι γνωστός για τη δυναμική του παρουσία.
Όπως πολλοί Αφρικανοί καρδινάλιοι, τείνει προς τον συντηρητισμό. Ωστόσο, έχει αντιταχθεί στην ποινικοποίηση των ομοφυλοφιλικών σχέσεων σε αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γκάνας.
Σε συνέντευξή του στο BBC το 2023, ενώ το κοινοβούλιο της Γκάνας συζητούσε νομοσχέδιο που προέβλεπε αυστηρές ποινές για τα LGBTQ+ άτομα, ο Τούρκσον είπε πως δεν πιστεύει ότι η ομοφυλοφιλία πρέπει να θεωρείται αδίκημα.
Το 2012, κατηγορήθηκε για κινδυνολογικές δηλώσεις σχετικά με την εξάπλωση του Ισλάμ στην Ευρώπη σε συνέδριο επισκόπων στο Βατικανό, για τις οποίες αργότερα απολογήθηκε.
Πέτερ Έρντο
Ιθαγένεια: Ουγγρική – Ηλικία: 72
Καρδινάλιος από την ηλικία των 51 ετών, ο Πέτερ Έρντο χαίρει μεγάλης εκτίμησης στην Εκκλησία της Ευρώπης, έχοντας ηγηθεί δύο φορές του Συμβουλίου των Συνελεύσεων των Ευρωπαίων Επισκόπων (2006-2016).
Είναι γνωστός μεταξύ των Αφρικανών καρδιναλίων και έχει εργαστεί για τις σχέσεις της Καθολικής Εκκλησίας με την Ορθόδοξη.
Αρχιεπίσκοπος της Βουδαπέστης και Πρίμας της Ουγγαρίας, μεγάλωσε σε καθολική οικογένεια υπό το καθεστώς του κομμουνισμού και θεωρείται πιθανός υποψήφιος συναίνεσης.
Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις δύο επισκέψεις του Πάπα Φραγκίσκου στην Ουγγαρία το 2021 και το 2023 και συμμετείχε στα κονκλάβια που εξέλεξαν τον Φραγκίσκο και τον προκάτοχό του, Βενέδικτο.
Οι συντηρητικές του απόψεις για την οικογένεια έχουν βρει απήχηση σε μερίδα της Εκκλησίας και έχει καταφέρει να κινηθεί εντός του πολιτικού περιβάλλοντος της “ανελεύθερης δημοκρατίας” του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν. Κατά την προσφυγική κρίση του 2015, είχε δηλώσει ότι η Εκκλησία δεν θα φιλοξενήσει μετανάστες, καθώς αυτό θα συνιστούσε εμπορία ανθρώπων.
Άντζελο Σκόλα
Ιθαγένεια: Ιταλική – Ηλικία: 83
Μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου στο κονκλάβιο, ωστόσο ο Άντζελο Σκόλα θα μπορούσε ακόμη να εκλεγεί.
Ο πρώην Αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου ήταν από τα φαβορί το 2013, όταν τελικά επελέγη ο Φραγκίσκος, αλλά θεωρείται ότι έπεσε θύμα της παροιμίας που λέει πως “όποιος μπαίνει στο κονκλάβιο ως Πάπας, βγαίνει ως καρδινάλιος”.
Το όνομά του έχει επανέλθει στο προσκήνιο με αφορμή την έκδοση ενός βιβλίου για τα γηρατειά που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται πρόλογος γραμμένος από τον Πάπα Φραγκίσκο λίγο πριν εισαχθεί στο νοσοκομείο, στον οποίο σημειώνει ότι “ο θάνατος δεν είναι το τέλος των πάντων, αλλά η αρχή κάποιου πράγματος”.
Τα λόγια του Φραγκίσκου δείχνουν ειλικρινή στοργή για τον Σκόλα, αλλά το Κολλέγιο των Καρδιναλίων ενδέχεται να θεωρήσει ότι η έμφαση στα γηρατειά δεν είναι το ιδανικό μήνυμα για έναν νέο Πάπα.
Ράινχαρντ Μαρξ
Ιθαγένεια: Γερμανική – Ηλικία: 71
Ο κορυφαίος Καθολικός ιεράρχης της Γερμανίας είναι επίσης βαθιά γνώστης του Βατικανού.
Ο Αρχιεπίσκοπος του Μονάχου και του Φράιζινγκ είχε επιλεγεί ως σύμβουλος όταν ο Φραγκίσκος έγινε Πάπας το 2013. Για 10 χρόνια τον συμβούλευε για τις μεταρρυθμίσεις της Εκκλησίας και εξακολουθεί να επιβλέπει τη χρηματοοικονομική μεταρρύθμιση του Βατικανού.
Έχει υποστηρίξει μια πιο δεκτική στάση απέναντι σε ομοφυλόφιλους και διεμφυλικά άτομα στη διδασκαλία της Καθολικής Εκκλησίας.
Ωστόσο, το 2021 προσέφερε την παραίτησή του λόγω σοβαρών σφαλμάτων στην αντιμετώπιση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στην Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας. Ο Φραγκίσκος την απέρριψε.
Δύο χρόνια αργότερα αποχώρησε από το Συμβούλιο των Καρδιναλίων, το σημαντικότερο συμβουλευτικό όργανο του Πάπα – κάτι που στη Γερμανία θεωρήθηκε πλήγμα για την καριέρα του στην Εκκλησία.
Μαρκ Ουελέ
Ιθαγένεια: Καναδική – Ηλικία: 80
Ο Καρδινάλιος Ουελέ έχει θεωρηθεί δύο φορές υποψήφιος για Πάπας – το 2005 και το 2013.
Για χρόνια ηγήθηκε του Δικαστηρίου των Επισκόπων του Βατικανού, του φορέα που επιλέγει υποψήφιους για τη θέση του επισκόπου παγκοσμίως – παίζοντας έτσι καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της μελλοντικής ηγεσίας της Καθολικής Ιεραρχίας.
Ως ογδοντάρης, δεν μπορεί να λάβει μέρος στο κονκλάβιο – κάτι που πιθανώς περιορίζει τις πιθανότητές του.
Ο Ουελέ θεωρείται συντηρητικός με σύγχρονη οπτική και είναι ένθερμος υποστηρικτής της διατήρησης της αγαμίας των ιερέων.
Αντιτίθεται στη χειροτονία γυναικών ιερέων, αλλά έχει ζητήσει την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στη διοίκηση της Εκκλησίας, λέγοντας ότι “ο Χριστός είναι άνδρας, αλλά η Εκκλησία είναι θηλυκή”.
Ρόμπερτ Πρεβόστ
Ιθαγένεια: Αμερικανική – Ηλικία: 69
Θα μπορούσε η παποσύνη να πάει για πρώτη φορά σε Αμερικανό;
Ο Καρδινάλιος Πρεβόστ από το Σικάγο θεωρείται πως διαθέτει πολλά από τα απαραίτητα προσόντα για τον ρόλο.
Πριν δύο χρόνια, ο Πάπας Φραγκίσκος τον επέλεξε για να διαδεχθεί τον Μαρκ Ουελέ ως επικεφαλής του Δικαστηρίου των Επισκόπων – αναθέτοντάς του την ευθύνη για την επιλογή της επόμενης γενιάς επισκόπων.
Εργάστηκε επί σειρά ετών ως ιεραπόστολος στο Περού πριν χειροτονηθεί αρχιεπίσκοπος εκεί.
Ο Πρεβόστ δεν θεωρείται μόνο Αμερικανός, αλλά και ως πρόσωπο που ηγήθηκε της Παπικής Επιτροπής για τη Λατινική Αμερική.
Θεωρείται μεταρρυθμιστής, αλλά στα 69 του μπορεί να θεωρηθεί πολύ νέος για το αξίωμα. Η θητεία του στο Περού σκιάστηκε από καταγγελίες συγκάλυψης σεξουαλικής κακοποίησης – καταγγελίες που διαψεύστηκαν από την επισκοπή του.
Ρομπέρ Σαρά
Ιθαγένεια: Γουινέας – Ηλικία: 79
Ο Καρδινάλιος Σαρά είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους συντηρητικούς κύκλους της Εκκλησίας, γνωστός για την προσήλωσή του στο δόγμα και τη χρήση της παραδοσιακής λειτουργίας. Συχνά θεωρείται πως αντιτίθεται στις μεταρρυθμιστικές τάσεις του Πάπα Φραγκίσκου.
Γιος πωλητή φρούτων, ο Σαρά έγινε ο νεότερος αρχιεπίσκοπος στην ηλικία των 34 ετών, όταν τον διόρισε ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’.
Έχει διαγράψει μακρά και εντυπωσιακή πορεία, αποχωρώντας το 2021 από τη θέση του επικεφαλής του τμήματος του Βατικανού που επιβλέπει τη λειτουργική τάξη της Καθολικής Εκκλησίας.
Αν και δεν θεωρείται φαβορί για την παποσύνη, θα μπορούσε να συγκεντρώσει ισχυρή υποστήριξη από τους συντηρητικούς καρδιναλίους.
Πιερμπαττίστα Πιτζαμπάλα
Ιθαγένεια: Ιταλική – Ηλικία: 60
Χειροτονήθηκε στην Ιταλία στα 25 του και μετακόμισε αμέσως στην Ιερουσαλήμ, όπου ζει από τότε.
Ο Πάπας Φραγκίσκος τον διόρισε Πατριάρχη των Λατίνων Ιεροσολύμων πριν πέντε χρόνια και αργότερα καρδινάλιο, και ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει την Ιερουσαλήμ “την καρδιά της ζωής αυτού του κόσμου”.
Οι συνάδελφοί του καρδινάλιοι ενδεχομένως εντυπωσιάζονται από την βαθιά του κατανόηση των Ισραηλινών και Παλαιστινίων και του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα.
Ωστόσο, η σχετικά νεαρή ηλικία του και η περιορισμένη του εμπειρία ως καρδινάλιος ίσως λειτουργήσουν αποτρεπτικά, όπως και η εγγύτητά του με τον Φραγκίσκο για τους καρδιναλίους που αναζητούν αλλαγή πορείας.
Μάικλ Τσέρνι
Ιθαγένεια: Καναδική – Ηλικία: 78
Ο Καρδινάλιος Τσέρνι διορίστηκε από τον Πάπα Φραγκίσκο και είναι, όπως και εκείνος, Ιησουίτης – μέλος ενός από τα σημαντικότερα μοναχικά τάγματα της Καθολικής Εκκλησίας με φιλανθρωπικό και ιεραποστολικό έργο.
Γεννημένος στην πρώην Τσεχοσλοβακία, μετακόμισε στον Καναδά όταν ήταν δύο ετών.
Έχει εργαστεί εκτενώς στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική, όπου ίδρυσε το Αφρικανικό Ιησουϊτικό Δίκτυο κατά του AIDS και δίδαξε στην Κένυα.
Ο Τσέρνι είναι δημοφιλής μεταξύ των προοδευτικών στην Εκκλησία και θεωρείται στενός συνεργάτης του Φραγκίσκου. Είναι σήμερα επικεφαλής του Δικαστηρίου για την Προώθηση της Ολιστικής Ανθρώπινης Ανάπτυξης.
Αν και πρόκειται για ισχυρό υποψήφιο, μοιάζει απίθανο οι καρδινάλιοι να επιλέξουν διαδοχικά δεύτερο Ιησουίτη Πάπα.
Πηγή: BBC
