Εσθονία – Γάμος λαϊκισμού στο κάστρο του φιλελευθερισμού;

21 mins read

Η Εσθονία είναι μια μικρή, και σε έκταση και σε πληθυσμό, χώρα στη βορειοανατολική άκρη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέρος των χωρών της Βαλτικής δίχως όμως να ανήκει στην εθνολογική ή γλωσσική Βαλτική οικογένεια που αποτελούν οι Λιθουανοί με τους Λετονούς. Θεωρείται, και είναι, από τις πιο φιλελεύθερες Εωρωπαϊκές χώρες και στα οικονομικά αλλά και στα κοινωνικά θέματα. Έχει πληθυσμό 1,3 εκατομμύρια κατοίκους. Από αυτούς οι 322000, δηλαδή το 25%, είναι εθνικά Ρώσοι (με τους 90,000 μάλιστα να έχουν Ρωσική ιθαγένεια). Οι περισσότεροι εξ αυτών ψηφίζουν το κεντροαριστερό κόμμα Eesti Keskerakond – Kesk – (μέλος της συμμαχίας Renew Europe στην Ευρώπη).

Η ιδεολογία του κόμματος αυτού παρουσιάζεται ως φιλελεύθερη όμως στην πραγματικότητα κοιτάζει προς πιο αριστερές πολιτικές στην οικονομία. Επίσης σε θέματα κοινωνικού φιλελευθερισμού κινείται σε μια περιοχή που δεν μπορεί να αποκαλεσθεί φιλελεύθερη για την Ευρώπη. Το κόμμα έχει κατηγορηθεί πως φλερτάρει με το λαϊκισμό ενώ ο πρώην ηγέτης του έχει κατηγορηθεί για απολυταρχισμό. Παρουσιάζει σταθερότητα στα εκλογικά αποτελέσματα καθώς το 2011 έλαβε το 23% των ψήφων, το 2015 έλαβε το 25% των ψήφων, το 2019, με την καινούρια ηγεσία πάλι το 23%.

Ο Γιούρι Ράτας (ηγέτης του κόμματος) ηγήθηκε της κυβέρνησης από το 2016 έως το 2021, όταν και παραιτήθηκε εξαιτίας ενός σκανδάλου που αφορούσε το κόμμα του. Τότε ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας η νυν πρωθυπουργός, Κάλλας. Στις δημοσκοπήσεις το κόμμα, που δεν είναι πλέον στην κυβέρνηση, δείχνει να έχει κάμψη, σε αντίθεση με το κόμμα της νυν πρωθυπουργού, και μάλιστα να έχει χάσει τη δεύτερη θέση. Από ποιο κόμμα; Από αυτό του λαϊκισμού της απέναντι πλευράς, το Λαϊκό Συντηρητικό κόμμα της Εσθονίας (EKRE).

Το EKRE είναι ένα κόμμα αντισυμβατικό δεξιό κόμμα, είναι ενάντια στο μεταναστευτικό, υποστηρίζει πως στις περιοχές των Ρωσώφωνων τα δημόσια σχολεία θα πρέπει να διδάσκουν μόνο την Εσθονική γλώσσα. Θεωρείται Ευρωσκεπτικιστικό κόμμα και είναι μέλος της ευρωπαϊκής συμμαχίας Identity and Democracy. Δημιουργήθηκε το 2012, μπήκε στη Βουλή το 2015, ενώ στις εκλογές του 2019 ήταν το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα με 18%. Η οικονομική κρίση και κυρίως η αντιμεταναστευτική ρητορική του έχουν εκτοξεύσει το κόμμα στα επίπεδα του 23%-28%, βρισκόμενο καθαρά στη δεύτερη θέση. Είναι το περιβάλλον που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την άνοδο αντισυμβατικών δεξιών κομμάτων αφού ευννοεί τη ρητορική τους (όπως έχω περιγράψει πολλές φορές σε προηγούμενα άρθρα).

Με τις εκλογές στην Εσθονία να βρίσκονται λίγους μήνες μακριά, όλες οι δημοσκοπήσεις από το Σεπτέμβριο και έπειτα δείχνουν πως η αντιπολίτευση θα βρεθεί να έχει άνω του 50% των ψήφων. Εάν αυτό επαληθευθεί τότε θα έχουμε το κρίσιμο ερώτημα: Θα «παντρευτούν» οι λαϊκισμοί των δύο πλευρών όπως παραλίγο να γίνει το 2019; Και εάν ναι πως θα δεχθούν οι βάσεις των κομμάτων αυτή τη συμμαχία; Πως θα δεχθεί η βάση του EKRE τη συγκυβέρνηση με τους εκφραστές της μειονότητας των Ρώσων; Και εάν υπάρξει μια τέτοια συνεργασία πως θα δεχθούν οι φιλελεύθεροι πολίτες την κυριαρχία του συντηρητισμού στη χώρα (ειδικά σε κοινωνικά θέματα) και πως θα αντιδράσουν; Και από Ευρωπαϊκής πλευράς, πώς θα επικοινωνηθεί μια συμμαχία Renew και ID; Η Ευρώπη μπαίνει σε ενδιαφέρουσα περίοδο που φέρνει αλλαγές. Η Εσθονία δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.

Facebook Comments