ο Απόστολος Πιστόλας
ο Απόστολος ΠιστόλαςΟι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο διεξήχθησαν χθες και οι εργατικοί είναι οι μεγάλοι νικητές, καθώς όχι μόνο επιστρέφουν στην εξουσία μετά από 14 χρόνια, αλλά το κάνουν και με εμφατικό τρόπο καθώς λαμβάνουν πάνω από 410 έδρες και αποκτούν ξεκάθαρη πλειοψηφία.
Κερδισμένοι επίσης της βραδιάς είναι και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες οι οποίοι μετά από μια δεκαετία ζωής μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και κάτω από 10 έδρες στο κοινοβούλιο καταφέρνουν να εκλέξουν πάνω από 70 βουλευτές σε αυτές τις εκλογές. Κοινοβουλευτικά λοιπόν το Ηνωμένο Βασίλειο δε θα έχει απλά κεντροαριστερό πρόσημο, ειδικά σε κοινωνικά θέματα, αλλά απόλυτη κεντροαριστερή κυριαρχία.
Τα ερωτήματα που δημιουργούνται πλέον είναι δύο: πως συνέβη αυτό και εάν το ίδιο φαινόμενο απαντάται και στην κοινωνία. Η αλήθεια είναι πως οι πολίτες δεν άντεχαν άλλο τους Τόρις. Μετά από 14 χρόνια διακυβέρνησης, την κάκιστη διαχείριση του Μπρέξιτ και του κόβιντ και τις επιπτώσεις του πρώτου στην οικονομία, το πολιτικό τσίρκο που ακολούθησε της εκδίωξη του Μπόρις Τζόνσον από τον αριθμό 10 της οδού Ντάουνινγκ, ήταν ώρα να φύγουν. Και ο λαός τους έδιωξε με θόρυβο. Ήταν τέτοιο το αίσθημα της αλλαγής που σε μια έρευνα της YouGov το 48% όσων θα ψήφιζαν τους εργατικούς θα το έκαναν μόνο και μόνο για να «ξεφορτωθούν» τους Τόρις. Με απλά λόγια «δεν τους άντεχαν άλλο».
Χαρακτηριστικό είναι πως οι έδρες που κατείχαν όλοι οι πρωθυπουργοί από το 2010 και έπειτα (πλην αυτή του Σούνακ) δεν είναι πλέον στα χέρια των συντηρητικών. Έτσι ήρθε η κατάρρευση από το 43% στο 24% (και καλά κράτησαν, καθώς θα μπορούσαν να βρεθούν αρκετά πιο κάτω). Που όμως πήγαν αυτές οι ψήφοι; Ένα μικρό κομμάτι πήγε προς την κυβερνητική εναλλακτική, τους εργατικούς, οι οποίοι βρέθηκαν από το 32% του 2019 στο 34%. Το μεγαλύτερο κομμάτι πήγε στο δεξιότερο Reform, το κόμμα που ηγείται ο Φάρατζ, καθώς έλαβε το 14% των ψήφων. Πήρε όμως μόνο 4 έδρες και έτσι αυτό δε φαίνεται στο κοινοβούλιο. Οι Φιλελεύθεροι δημοκράτες με 2% λιγότερο ποσοστό πήραν άνω των 70 εδρών. Επίσης ένα άλλο κομμάτι ψηφοφόρων Tories 2019 απείχε.
Για να καταλάβουμε πως η ψήφος στο Reform έδωσε την χαριστική βολή στους Tories θα πρέπει να ξέρουμε το εκλογικό σύστημα. Στις εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου οι βουλευτές εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες. Κάθε κόμμα έχει έναν υποψήφιο και όποιος λάβει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει την περιφέρεια. Δεν έχει σημασία εάν κερδίσει με 1 ψήφο διαφορά ή 100-0, το αποτέλεσμα είναι πως η έδρα πηγαίνει στον υποψήφιο. Σε περιφέρειες που κατείχαν οι Tories (και σε άλλες αλλά αυτές έχουν μεγαλύτερη σημασία) οι ψηφοφόροι ψήφισαν σε σημαντικό βαθμό το Reform. Όχι τόσο αρκετό ώστε να εκλεγεί ο υποψήφιος του Reform στην περιφέρεια, αλλά ικανό για να ρίξει τα ποσοστά του υποψηφίου των Tories και να «δώσει» την περιφέρεια στον κύριο αντίπαλό του, που ήταν είτε ο υποψήφιος των εργατικών είτε των φιλελεύθερων δημοκρατών (γι αυτό και η δυσανάλογη με τα ποσοστά εκπροσώπησή τους στο κοινοβούλιο). Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω οι Tories ήταν δεδομένο πως θα έχαναν. Το γιατί όμως η ζημιά έγινε από τα δεξιά τους θα πρέπει να προβληματίσει τη νέα ηγεσία του κόμματος.
Το αποτέλεσμα των εκλογών δηλαδή εάν κάποιος δει μόνο την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση φαντάζει σαν κεντροαριστερή στροφή της χώρας. Δεν είναι όμως. Τα ποσοστά των εργατικών είναι 2 μονάδες μεγαλύτερα από το 2019. Είναι μάλιστα 6 μονάδες μικρότερα από τα ποσοστά του Κόρμπιν το 2017 όταν και έχασε τις εκλογές. Τότε με 40% εξέλεξαν 262 βουλευτές. Τώρα με 34% εκλέγουν 410. Ούτε οι φιλελεύθεροι δημοκράτες ανέβασαν τα ποσοστά τους. Δεκαπλασίασαν όμως τους βουλευτές τους. Εάν κάποιος κοιτάξει πίσω από την κουρτίνα θα φανεί πως η ανάγκη των πολιτών να διώξουν τους Τόρις και η στροφή πολλών εξ αυτών προς Reform δημιούργησε το αποτέλεσμα αυτό λόγω εκλογικού συστήματος. Γι αυτό οι εργατικοί θα πρέπει να είναι προσεκτικοί. Οι ψηφοφόροι δεν «αγόρασαν» το μανιφέστο που εκείνοι θα εφαρμόσουν και θα πρέπει να προσέξουν να μην έχουν την τύχη του SPD.
