ΑρχικήΕκλογική ΣκακιέραΚυπριακές Προεδρικές εκλογες - Ανάλυση εκλογικής συμπεριφοράς

Κυπριακές Προεδρικές εκλογες – Ανάλυση εκλογικής συμπεριφοράς

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εκλογική συμπεριφορά. Από την ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης και το εισόδημα μέχρι το συναίσθημα, οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες συμμετέχει ο ψηφοφόρος και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του υποψηφίου. Ένας από αυτούς τους παράγοντες, και αρκετά σημαντικός, είναι η πολιτική αποτελεσματικότητα. Αυτή χωρίζεται σε εσωτερική (όπου ο ψηφοφόρος θεωρεί πως έχει τα προσόντα και τις γνώσεις να ασχοληθεί με την πολιτική) και την εξωτερική, που αφορά το βαθμό ανταπόκρισης που πιστεύει πως θα έχει απο την κυβέρνηση/πολιτικό σύστημα στις ανάγκες του. Χαμηλά επίπεδα εσωτερική πολιτικής σημαίνει αποστασιοποίηση από την πολιτική και υψηλή πιθανότητα αποχής από τις εκλογές. Χαμηλή εξωτερική αποτελεσματικότητα σημαίνει πως ο ψηφοφόρος δε θεωρεί πως η κυβέρνηση ανταποκριθεί στις ανάγκες του, πράγμα που οδηγεί σε έλλειψη εμπιστοσύνης. 

 

Η γενική εικόνα στην Κύπρο είναι πως φαίνεται στο εκλογικό σώμα της χώρας να υπάρχει σχετικά υψηλή εσωτερική αποτελεσματικότητα αλλά χαμηλή εξωτερική. Αυτό σημαίνει πως οι Κύπριοι ψηφοφόροι δεν έχουν απάθεια ως προς την πολιτική και την διαδικασία της ψηφοφορίας όμως υπάρχουν χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης, κυρίως ως προς τα πολιτικά κόμματα και τη βουλή. Σημαντικό είναι να ειπωθεί πως αυτή η έλειψη εμπιστοσύνης δεν περνά και σε άλλους θεσμούς άρα οι ψηφοφόροι δεν ζητούν κάτι αντισυστημικό να ψηφίσουν (να διαταράξουν δηλαδή το status quo) αλλά μια συστημική επιλογή μακριά (όσο πιο μακριά γίνεται) από τα κόμματα. Πιστεούν δηλαδή πως η λύση θα έρθει μέσα από το σύστημα.

 

 Όσο τα επίπεδα εξωτερική πολιτικής αποτελεσματικότητας πέφτουν πολύ χαμηλά, τόσο ο ψηφοφόρος οδηγείται σε πολιτικό κυνισμό και έτσι οι ψηφοφόροι οδηγούνται στο να πιστεύουν πως τα θέματα που θεωρούν σημαντικά δε θα λυθούν. Έτσι έχουμε σχεδόν το 70% να πιστεύει πως η διαφθορά είναι κάτι που θα υπάρχει πάντα στη χώρα, ¼ να θεωρεί πως δεν υπάρχει πολιτική για το μεταναστευτικό και 55% να υποστηρίζει πως όσα γίνονται είναι λίγα σε σχέση με αυτά που πρέπει να γίνουν. Επίσης, σχεδόν οι μισοί Κύπριοι ψηφοφόροι θεωρούν πως κάθε χρόνο το Κυπριακό ζήτημα βαίνει ολοένα και χειρότερα, με το 18% να θεωρεί ως καλύτερη την επιλογή των δύο κρατών. Τα χαμηλά επίπεδα εξωτερικής αποτελεσματικότητας θεωρώ πως παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Εάν δεν μπορείς να έχεις τη λύση που θέλεις και πιστεύεις πως η κατάσταση θα χειροτερέψει τότε λαμβάνεις την παρούσα κατάσταση ως την μη χείριστη λύση. 

 

Αυτό το γενικό σκεπτικό των ψηφοφόρων οδηγεί στη μείωση της σημαντικότητας των βασικών θεμάτων της χώρας ως κριτήρια ψήφου (αφού θεωρούν πως λύση δε θα υπάρξει). Η πτώση αυτή οδηγεί και στην πτώση της σημαντικότητας της ικανότητας των υποψηφίων να τα λύσουν. Αντιθέτως αυξάνει τη σημαντικότητα της αξιοπιστίας και της προσιτότητας (της πεποίθησης δηλαδή του ψηφοφόρου πως ο υποψήφιος νοιάζεται για εκείνον προσωπικά) των υποψηφίων. Και εδώ, σε αυτό το χαρακτηριστικό προσωπικότητας, έχουμε στην πολιτική σκηνή της Κύπρου ένα διαχωρισμό. Σε θέματα προσιτότητας και εμπιστοσύνης ο Νίκος Χριστοδουλίδης (μια συστημική επιλογή) έχει μεγάλη διαφορά από τους άλλους δύο κύριους υποψηφίους, ειδικά στο ένας εναντίον ενός. Αυτό τον κάνει το μεγάλο φαβορί, κάτι που φαίνεται εξάλλου από τα ποσοστά που λαμβάνει στις δημοσκοπήσεις. Το δύσκολο για τον Αβέρωφ Νεοφύτου και τον Ανδρέα Μαυραγάνη (τους δύο κύριους αντιπάλους) είναι πως η εμπιστοσύνη είναι κάτι που παίρνει χρόνια να δημιουργηθεί και άρα εάν το προεκλογικό πλαίσιο μείνει ως έχει ως τις εκλογές, τότε οι πιθανότητές του να κερδίσουν (ο ένας εκ των δύο) στο δεύτερο γύρο τον Νίκο Χριστοδουλίδη είναι περιορισμένες. Για να καταφέρουν να έχουν ελπίδες θα πρέπει και να συσπειρώσουν τις βάσεις των κομμάτων τους αλλά και να ανοιχτούν εκτός κομμάτων. Τα δύο αυτά θα πρέπει να γίνουν με τρόπο που δε θα στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα στα διαφορετικά κοινά. Η εξίσωση είναι δύσκολη, όχι όμως ακατόρθωτη. Μένει να δούμε το πως θα κινηθούν οι παίκτες τους επόμενους μήνες έως τις εκλογές.