Η Ελλάδα, και σε σημαντικό βαθμό και η Ευρώπη, βρίσκεται σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα πολιτικής εμπιστοσύνης.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας Public Issue, η εμπιστοσύνη στη Βουλή προ κρίσης βρισκόταν στο 40%, έφτασε στο χαμηλό 11% του 2011 και από τότε στην ουσία δεν έγινε σημαντική ανάκαμψη καθώς το μέγιστο που βρέθηκε ήταν το 30% το 2018, ενώ πλέον βρίσκεται στο 18%.
Για τα πολιτικά κόμματα η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη καθώς η εμπιστοσύνη ήταν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (12%) πριν την κρίση, έκανε χαμηλό στο 5% και πλέον βρίσκεται στο 9%. Αυτό σημαίνει πως ό,τι λέγεται από συστημικούς πολιτικούς οι περισσότεροι πολίτες το κοιτούν με καχυποψία, ή ακόμα χειρότερα με αρνητισμό. Τότε είναι που αρχίζει να κυριαρχεί ο πολιτικός κυνισμός.
Όταν μάλιστα στο χορό της έλλειψης εμπιστοσύνης μπαίνει και η δικαιοσύνη (27% – τα χαμηλότερα ποσοστά που έχουν βρεθεί στην έρευνα) τότε το καμπανάκι για το πολιτικό σύστημα γίνεται καμπάνα. Διότι δίνεται το δικαίωμα σε αυτούς που αυτοπαρουσιάζονται ως «ενσαρκωτές των επιθυμιών του λαού» να τοποθετήσουν το εκλογικό σώμα μέσα σε ένα πλαίσιο λαϊκισμού που είναι ευνοϊκό μεν για τους ίδιους εκλογικά, επικίνδυνο όμως για τη δημοκρατία.
Ένας τέτοιος πολιτικός είναι ο κύριος Κασσελάκης. Από την αρχή της εκλογής του στην προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται συχνά στην «αδιαμεσολάβητη» επικοινωνία του με τους πολίτες, θέλοντας στην ουσία να δείξει πως δεν εμπιστεύεται τα μέσα μαζικής επικοινωνίας (από τα οποία βέβαια έχει ευνοηθεί σε τρομερό βαθμό, ιδίως προεκλογικά) και έμμεσα, αλλά ουσιαστικά, προτρέποντας τους πολίτες να μην τα εμπιστεύονται ούτε εκείνοι.
Το ίδιο κάνει με τη δικαιοσύνη, όταν εμπλέκει τις ανεξάρτητες αρχές πολιτικά ή όταν τις κατηγορεί πως στην περίπτωσή του (αστακοκάραβα) τρέχουν γρήγορα τις διαδικασίες ενώ σε άλλες κωλυσιεργούν, σε μια προσπάθεια να πείσει πως δεν η δικαιοσύνη δείχνει μεροληψία. Προσφάτως ασχολήθηκε με τις εκλογές και μιλώντας για διεθνείς παρατηρητές προσπάθησε να θέσει στο μυαλό των πολιτών ερωτηματικά τόσο για την επιστολική ψήφο όσο και για το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας. Θα μου πείτε δεν είναι ο μόνος που τα κάνει όλα αυτά. Έχετε δίκιο. Είναι όμως ο μόνος που το κάνει με επικοινωνιακά επαγγελματικό τρόπο και κυρίως, έχοντας ως κοινό στόχο τους νέους και κυρίως τους «απολιτίκ». Είναι ο μόνος που μπορεί να βγάλει αυτές τις ομάδες ψηφοφόρων, που δεν έχουν σημαντική επαφή με την πολιτική, από την τροχιά της φιλελεύθερης δημοκρατίας και να τους βάλει σε περίεργα μονοπάτια. Κι εφόσον είναι ο μόνος που απειλεί το μέλλον είναι και ο πιο επικίνδυνος.
Μπορεί να λέει πως θέλει να δημιουργήσει ένα σύγχρονο κόμμα της αριστεράς στα πρότυπα των δημοκρατικών των ΗΠΑ όμως ο τρόπος και οι μέθοδοι επικοινωνίας που χρησιμοποιεί παραπέμπουν σε κάτι πιο πορτοκαλί. Ο κύριος Κασσελάκης είναι ένας wannabe Ομπάμα με ψυχή Τραμπ. Δεν αναφέρομαι σε πολιτικές θέσεις, αλλά στον τρόπο επικοινωνίας με τους πολίτες. Στον απαξιωτικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν το πολιτικό σύστημα, τους θεσμούς, τη δημοκρατία.
Έχει ευθύνες το ίδιο το πολιτικό σύστημα για αυτό; Σαφέστατα. Έδωσε την εικόνα πως ένας κύκλος ατόμων που περιλαμβάνει πολιτικούς, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες, καθηγητές είναι κάτι διαφορετικό από την κοινωνία. Κάτι απόμακρο και όχι κομμάτι της. Απομάκρυνε έτσι τους πολίτες και έδωσε το δικαίωμα σε άτομα δίχως πολιτική ουσία να διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών με μεθόδους βγαλμένες από το εγχειρίδιο του λαϊκισμού.
Το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του θα πρέπει να κάνει αυτοκριτική και έπειτα να πλησιάσει τους πολίτες. Το ζήτημα δεν είναι το γκρέμισμα των θεσμών αλλά η βελτίωσή, η ενίσχυσή τους και το αγκάλιασμα της κοινωνίας ώστε να πειστεί πως αυτοί δουλεύουν προς όφελός της. Κι αυτό δε γίνεται ούτε με ελιτισμό ούτε με λαϊκισμό, αλλά με ρεαλισμό.
