Ο Μπόρις Τζόνσον είναι στα σχοινιά. Οι παραιτήσεις υπουργών και βοηθών διαδέχονται η μία την άλλη, οι πιέσεις για να παραιτηθεί είναι μεγάλες και δημοσιογράφοι στο Λονδίνο θεωρούν πως μπορεί να παραιτηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες ή και ώρες. Να υπενθυμίσω πως ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε τις εκλογές του 2019 με 43% των ψήφων, 365 έδρες και πλειοψηφία 80 εδρών. Τι έγινε όμως και φτάσαμε στο σήμερα; Πολλά μικρά, ή μεγαλύτερα, σκάνδαλα είναι η επιφανειακή απάντηση.
Όταν ο Μπόρις Τζόνσον ανακαίνισε το Πρωθυπουργικό διαμέρισμα στην οδό Ντάουνινγκ η Βρετανική επιτροπή εκλογών έβαλε πρόστιμο στο κόμμα των Συντηρητικών (17,800 λίρες) γιατί δεν ανέφερε τη δωρεάν για να πληρωθεί η ανακαίνιση. Σε ένα άλλος γεγονός, η “standards committee” πρότεινε την αναστολή της βουλευτικής ιδιότητας του Όουεν Πάτερσον (βουλευτή και πρώην υπουργού των Συντηρητικών) διότι έκανε λόμπι για εταιρίες επί πληρωμή. Αρχικά οι Συντηρητικοί ψήφισαν κατά της αναστολής, όμως μετά από την επίθεση από τον Τύπο ο Πάτερσον αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Το μεγάλο σκάνδαλο όμως ήρθε με το “Partygate”, τα πάρτι δηλαδή που γινόταν στην κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του γραφείου του Πρωθυπουργού στην οδό Ντάουνιγκ, εν μέσω αυστηρών κανόνων κόβιντ.
Μάλιστα ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη από τη Βασίλισσα καθώς υπάλληλοι του γραφείου του κάνανε πάρτυ το βράδυ πριν την κηδεία του Πρίγκηπα Φιλίππου, ενώ την επομένη η Βασίλισσα ήταν αναγκασμένη να καθίσει μόνη της στην κηδεία λόγω των μέτρων για το κοβιντ. Το τελευταίο σκάνδαλο ήταν αυτό του Κρις Πίντσερ, του αναπληρωτή chief whip* των Συντηρητικών, τον οποίο ο Μπόρις Τζόνσον έβαλε σε αυτή τη θέση. Ο Πίντσερ διαγράφηκε από το κόμμα καθώς παραδέχθηκε πως έκανε άλλους να νιώσουν άβολα κατά τη διάρκεια μιας «νύχτας μεθυσιού». Επίσης, βγήκαν στην επιφάνεια άλλες παλιότερες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση. Το γραφείο του Μπόρις Τζόνσον κατηγορείται πως έδωσε ψευδή στοιχεία σχετικά με τις τελευταίες. Υπήρχαν όμως και άλλα σκάνδαλα σεξουαλικού περιεχομένου τα οποία μπορεί να μην είχαν άμεση σχέση με τον Μπόρις Τζόνσον οδήγησαν όμως σε παραιτήσεις των εμπλεκομένων δύο βουλευτών και σε εκλογές στις περιφέρειές τους όπου οι Συντηρητικοί έχασαν.
Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι τα σκάνδαλα το κύριο πρόβλημα για τους ψηφοφόρους. Το κύριο ζήτημα είναι η έλλειψη αξιοπιστίας και ακεραιότητας που προκάλεσε ο χειρισμός αυτών από τον Μπόρις Τζόνσον. Δεν είχε ένα αφήγημα και άλλαζε πολλές φορές μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα το τι ήξερε και το πότε το έμαθε ανάλογα με το τι έβγαινε στη δημοσιότητα. Δεν αναλάμβανε την ευθύνη αλλά προσπαθούσε να την αποποιηθεί. Κατηγορείται δηλαδή πως το πρόσωπο που βγάζει προς τα έξω ο χειρισμός εγείρει θέμα αξιοπιστίας ως ηγέτης και ως πρότυπο για τους πολίτες. Και είναι αλήθεια πως δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή σε αυτά. Και θα έπρεπε να το κάνει. Αυτό, διότι στις εκλογές του 2019 δήλωνε πως σκοπός του ήταν να επαναφέρει την εμπιστοσύνη στην πολιτική. Άρα, οι πράξεις του έρχονται σε αντίθεση με τα όσα είχε υποσχεθεί, αυτό για το οποίο έχει ψηφιστεί. Πλέον το 69% του συνόλου των ψηφοφόρων ζητά να παραιτηθεί. Μέσα σε αυτούς το 54% των ψηφοφόρων Συντηρητικών 2019 και μόλις το 13% των ψηφοφόρων θεωρεί πως είναι αξιόπιστος. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις οι Συντηρητικοί βρίσκονται από 6 έως 10 ποσοστιαίες μονάδες πίσω από τους Εργατικούς.
Η ερώτηση που κυριαρχεί στη Βρετανία είναι μία πλέον: Και τώρα τι; O Βρετανός πρωθυπουργός έχει επιβιώσει μια πρότασης μομφής μέσα στο κόμμα του τον προηγούμενο μήνα, με το 40%+ των βουλευτών όμως να τον καταψηφίζουν. Αυτό σημαίνει πως με τους ισχύοντες κανονισμούς δεν μπορεί να υπάρξει νέα πρόταση μομφής μέχρι τον Ιούνιο του 2023. Όμως η επιτροπή 1922** αλλάζει σύνθεση στην αρχή της επόμενης εβδομάδας και εάν ο Τζόνσον δεν έχει παραιτηθεί μέχρι την Τετάρτη τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να αλλάξει τους κανόνες και να οδηγήσει σε νέα πρόταση μομφής πολύ πιο σύντομα. Βέβαια σε ένα τέτοιο σενάριο ο Τζόνσον μπορεί να απειλήσει με διάλυση της Βουλής και πρόωρη προσφυγή στις κάλπες (θεωρώ πως αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο πίεσης προς τους Συντηρητικούς βουλευτές που είναι εναντίον του και οι θέσεις τους στη βουλή είναι επισφαλείς). Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί το διάδοχό του. Προσωπική γνώμη, βασισμένη στο χαρακτήρα του, είναι πως θα το παλέψει να κρατηθεί όσο έχει ελπίδα πως μπορεί. Το τι πραγματικά θα γίνει μένει να φανεί.
*Ο chief whip είναι ο υπεύθυνος για την τήρηση της Πρωθυπουργικής «γραμμής» από τους βουλευτές στην ψηφοφορία
** Η επιτροπή 1922 είναι μια επιτροπή από “backbenchers” Συντηρητικούς βουλευτές που συναντώνται μια φορά την εβδομάδα. Έχει πολύ μεγάλη δύναμη μέσα στο κόμμα των Συντηρητικών
