Εάν θα έπρεπε να επιλέξουμε ένα πολιτικό γεγονός που σημάδεψε το 2023 αυτό δεν ήταν άλλο από το τις διπλές εκλογές του καλοκαιριού. Αυτό διότι ο δεύτερος πόλος εξουσίας κατέρρευσε και έχουμε μείνει με ένα κυρίαρχο κόμμα και αρκετά μικρότερα που προσπαθούν να ανεβάσουν τα ποσοστά τους με ορίζοντα τις ευρωεκλογές αλλά και το διάστημα μετά από αυτές, στην προσπάθεια για την ανασύσταση του πόλου εξουσίας στα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας. Μέχρι τότε κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού της χώρας θα παραμένει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το πότε θα βρεθεί σοβαρός (εκλογικά) διεκδικητής της εξουσίας είναι δύσκολο να προβλεφθεί, οι πιθανότητες όμως είναι αυτό να γίνει μετά τις ευρωεκλογές και αφού κάθε κόμμα στα αριστερά της ΝΔ λάβει τα εκλογικά ποσοστά (τα διαπραγματευτικά χαρτιά) του και φανούν οι συσχετισμοί των δυνάμεων. Ενδεχομένως αυτή η (τουλάχιστον για την ώρα) απόλυτη κυριαρχία να δίνει στη ΝΔ το “δικαίωμα” να μπει στο 2024 με βήμα ταχύ και να ανοίξει θέματα που δημιουργούν αντιδράσεις. Το νομοσχέδιο για τη δικαιοσύνη, τα μη κρατικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, η τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια είναι ίσως τα πιο βασικά. Ότι θα υπάρξουν κραδασμοί, ειδικά στο τελευταίο, είναι σίγουρο. Η απουσία σοβαρής (εκλογικά) αντιπολίτευσης όμως βγάζει από την εξίσωση μια σοβαρή απειλή και ενδεχομένως να κάνει τους κραδασμούς πιο διαχειρίσιμους.
Όσον αφορά τη χρονιά που έρχεται, οι βασικές προκλήσεις της κυβέρνησης κατά την άποψή μου θα είναι οι εξείς:
- Η καταπολέμηση της κρίσης αγοραστικής δύναμης μέσω της τιθάσευσης της ακρίβειας
- Η καταπολέμηση της εγκληματικότητας
- Η διαχείριση του μεταναστευτικού
Ο συνδυασμός και των τριών θεμάτων ασφαλείας (οικονομική, τρόπου ζωής, συνόρων) δημιουργεί ένα κοκτέιλ που όποια χώρα το πίνει βλέπει τα αντισυμβατικά συντηρητικά κόμματά της να αυξάνουν ραγδαία τα ποσοσοτά τους. Αν και η Ελλάδα είναι ιδιαίτερη περίπτωση και βρίσκεται σε διαφορά φάσης από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη στο ζήτημα του μεταναστευτικού δεν αποτελεί εξαίρεση στην άνοδο των ποσοστών των κομμάτων στα δεξιά του κεντροδεξιού κόμματος της χώρας. Από το 7% των εκλογών του 2019 βρέθηκε στο 14% το 2023. Η πρόκληση για τη Νέα Δημοκρατία είναι να μην ανέβει πολύ αυτό το πσοσοστό στην κάλπη των ευρωεκλογών. Αυτό διότι πρόκειται για εκλογές που δεν κρίνουν την κυβερνησιμότητα της χώρας και ο κίνδυνος ψήφου διαμαρτυρίας είναι μεγαλύτερος.
Όσον αφορά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, το 2024 θεωρώ πως θα αποτελέσει χρονιά περαιτέρω αλλαγών. Οι εκλογές σε Αυστρία, Βέλγιο, Λιθουανία, Κροατία, Πορτογαλία, πιθανότατα Ρουμανία και οι Ευρωεκλογές θα δείξουν πως η μετατόπιση των κοινωνιών της Ευρώπης προς μια πιο σκληρή στάση στο μεταναστευτικό συνεχίζεται. Και η ΕΕ αυτό θα πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψιν και να προτείνει πραγματικές λύσεις και όχι μπαλώματα.
Τέλος, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όλα δείχνουν, αν και είναι αλήθεια πως είναι νωρίς ακόμα, πως εάν ο πρώην πρόεδρος Τραμπ βρεθεί αντιμέτωπος με τον πρόεδρο Μπάιντεν θα τον κερδισει τον Νοέμβριο που έρχεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Ευρώπη και την Ουκρανία.
