Το ντόμινο των ευρωεκλογών

ο Απόστολος Πιστόλας

Οι ευρωεκλογές που πέρασαν φαινόταν από καιρό πως θα είναι κρίσιμες. Από αυτήν εδώ τη στήλη έχουμε αναλύσει τα τελευταία χρόνια τις τάσεις που είχαν δημιουργηθεί στις εκλογικές αγορές των κρατών μελών της Ευρώπης και το ποσό σημαντική ήταν η κάλπη του Ιουνίου.

Η συντηρητική στροφή των ευρωπαϊκών κοινωνιών επιβεβαιώθηκε και κανείς δε θα έπρεπε να νοιωθει έκπληκτος από αυτό. Αν και στην Ευρωπαϊκή Ένωση από ο,τι φαίνεται θα συνεχίσουν με πλειοψηφία Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Σοσιαλδημοκρατών και Φιλελεύθερων σαν να μη συνέβη τίποτα, σε κάποια κράτη μέλη το ντόμινο έχει ήδη ξεκινήσει.

Βασικότερο εξ’ αυτών η Γαλλία όπου ο Πρόεδρος Μακρόν μετά την ήττα του κόμματος του με διπλό σκορ, από το κόμμα της Λε Πεν, αναγκάστηκε να οδηγηθεί σε πρόωρες βουλευτικες εκλογές. Το πολιτικό σκηνικό της χώρας μυρίζει μπαρούτι καθως η αριστερά ενώθηκε μπροστά στην απειλή της κυριαρχίας του κόμματος Λε Πεν στο κοινοβούλιο. Από την άλλη, στη δεξιά πολυκατοικία έγιναν προσπάθειες προσέγγισης αλλά απέτυχαν (καποιες με κωμικό τρόπο), όμως παρόλα αυτά το κόμμα της Λε Πεν συνεχίζει να κυριαρχεί. Βρίσκεται πρώτο με ποσοστά 35%, τα ποσοστά της αριστεράς κυμαίνονται οριακά κάτω από το 30% ενώ το κόμμα Μακρόν παλεύει στο 20%. Επειδή το εκλογικό σύστημα είναι πλειοψηφικό με μονοεδρικές περιφέρειες σε δυο γύρους έχει σημασία να δούμε εάν στο δεύτερο γύρο οι ψηφοφόροι των «χαμένων» πάνε μαζικά προς έναν από τους δυο που θα έχουν περάσει στο δεύτερο γύρο. Στην ουσία εάν το λεγόμενο «δημοκρατικό μέτωπο» μεταξύ κέντρου και αριστεράς συνεχίσει να υπάρχει (στις εκλογές του 2022 αυτό δεν φάνηκε σε μεγάλο βαθμό).

Αλλά και στη χώρα μας ο κυματισμός που έφερε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δημιούργησε αναταράξεις στα κόμματα, ειδικά αυτά στα αριστερά της ΝΔ. Στον ΣΥΡΙΖΑ ο Στέφανος Κασσελάκης οδηγεί το κόμμα στην «αποτσιπροποιηση» δημιουργώντας σιγά σιγά ένα περιβάλλον δομημένο καθαρά πάνω σε αυτόν, μέσα στο οποίο θα είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί, ακόμα και με χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά. Από την άλλη στο ΠΑΣΟΚ η κριτική απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη είναι έντονη, πράγμα που έχει οδηγήσει τον πρόεδρο του κόμματος να σκέφτεται εσωκομματικές εκλογές. Οι μνηστήρες πολλοί, οι συζητήσεις για ενωμένη κεντροαριστερά (πιθανότατα δίχως τον Στέφανο Κασσελακη) περισσότερες. Στόχος τους να σπάσει το ΤΙΝΑ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Για να το πετύχουν όμως δεν απαιτείται μόνο αλλαγή προσώπων, αλλά αλλαγή νοοτροπίας και αφηγήματος με προσαρμογή αυτών στις νέες συνθήκες και το νέο εκλογικό πλαίσιο.

Όμως και στα δεξιά της ΝΔ υπάρχουν κινήσεις. Το γεγονός πως τα κόμματα αυτού του πολιτικού χώρου έλαβαν ποσοστό άνω του 20% στις ευρωεκλογές σε συνδυασμό με το ότι το Μέγαρο Μαξίμου δε δείχνει να έχει καταλάβει το μήνυμα που έστειλαν οι πολίτες και να συνεχίζει στην ίδια πορεία, κάνει αρκετούς να δουν το κενό που υπάρχει στην εκλογική αγορά. Τα σενάρια πολλά, τίποτα όμως σταθερό. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι τοποθετήσεις των πρώην πρωθυπουργών και προέδρων της ΝΔ, Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή την 1η Ιουλίου, στη παρουσίαση του βιβλίου του Μανώλη Κοττάκη.

Το ντόμινο που έχουν δημιουργήσει τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών θα επηρεάσει τις εκλογικές αγορές πολλών κρατών μελών. Κι εκεί που το καλοκαίρι ήταν προγραμματισμένο να είναι ήρεμο, πριν την καταιγίδα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, έχει τόσες αναταράξεις που κρατούν το ενδιαφέρον αμείωτο.