Πολλές αναλύσεις έχουν γραφτεί για το λόγο ξεφουσκώματος του ΠΑΣΟΚ. Από εκεί που έδειχνε πως είχε αναπτύξει μια δυναμική ανατροπής του πολιτικού σκηνικού δείχνει πλέον να φλερτάρει με το μονοψήφιο στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων. Σε αντίθεση με αρκετά συμπεράσματα δε θεωρώ πως έφταιξε σημαντικά ούτε το ότι ο πρόεδρός του έχει ακόμα υποχρεώσεις στις Βρυξέλλες, ούτε η εσωτερική διαχείριση του κόμματος. Θεωρώ τους λόγους αυτούς δευτερεύοντες. Ίσως είχαν δηλαδή σημασία εάν πρώτα η στρατηγική του ήταν σωστή. Η λάθος στρατηγική λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, υπερβαίνει τη σημαντικότητα όλων των άλλων παραμέτρων. Εξηγούμαι:
Η εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ έδωσε ελπίδα σε πολλούς πως κάτι θα άλλαζε στον χώρο της κεντροαριστεράς. Δεν είναι τυχαίο το ότι βρέθηκε μέσα σε λίγες ημέρες από τα λιμνάζοντα ύδατα του 8% στο 14% και 16%. Φαινόταν να έπαιρνε, δημοσκοπικά, μετριοπαθείς κεντροαριστερούς από το ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι ήταν δυσαρεστημένοι κυρίως από τον τρόπο αντιπολίτευσης του κόμματος. Αυτόν τον λαϊκίστικο, σκληρό, αγενή τρόπο που δεν ταιριάζει σε κόμμα εξουσίας σε περίοδο αστικής δημοκρατίας αλλά περισσότερο σε σκληροπυρηνική αντισυμβατική νοοτροπία (το γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έφυγε ποτέ από αυτήν την νοοτροπία έχει αναλυθεί σε προηγούμενο άρθρο). Πήρε όμως, και πάλι δημοσκοπικά, ομάδα κεντρώων ψηφοφόρων που ψήφισε τη Νέα Δημοκρατία το 2019 ώστε να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση. Κομμάτι του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου δηλαδή. Έτσι έφτασε να βρίσκεται κοντά στο ΣΥΡΙΖΑ και να φαίνεται πως μελλοντικά θα μπορούσε να τον απειλήσει και να περάσει στη δεύτερη θέση. Αυτό που χρειαζόταν ήταν σωστή τοποθέτηση στην εκλογική αγορά για το κόμμα και χτίσιμο ηγετικού προφίλ για τον αρχηγό του.
Το λάθος, θεωρώ πως, έγινε στην ανάγνωση των ομάδων του εκλογικού σώματος που ήθελε να προσεγγίσει. Είναι δεδομένο πως είχε μεγαλύτερη δεξαμενή ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ να προσεγγίσει από ότι ψηφοφόρους ΝΔ. Όμως η μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων αυτών ψηφίζει κόμμα εξουσίας. Ψηφίζει κόμμα δηλαδή που έχει πιθανότητες να κυβερνήσει. Ας μην ξεχνάμε πως οι περισσότεροι είναι πρώην ψηφοφόροι ΠΑΣΟΚ ως κόμμα εξουσίας οι οποίοι μεταπήδησαν στον ΣΥΡΙΖΑ και τον έκαναν κόμμα εξουσίας. Για να τους κερδίσει λοιπόν θα έπρεπε να πειστούν πως το νέο ΠΑΣΟΚ θα έχει ελπίδες να γίνει μελλοντικά κυβέρνηση. Πώς θα γινόταν αυτό; «φλιπάροντας τον ΣΥΡΙΖΑ» στις δημοσκοπήσεις και έπειτα στις εκλογές. Να περάσει δηλαδή στο μυαλό των ψηφοφόρων ξανά ως κυβερνητικό κόμμα. Πώς θα γινόταν αυτό δίχως τους μετριοπαθείς κεντροαριστερούς ψηφοφόρους ΣΥΡΙΖΑ; Με το να διεκδικήσει τους κεντρώους ψηφοφόρους από τον Κυριάκο Μητσοτάκη που έπαιζε (και παίζει) μόνος του σε αυτό το γήπεδο. Τους ψηφοφόρους που δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο ιδεολογικό πρόσημο αλλά θέλουν να λύνονται τα καθημερινά τους προβλήματα. Να προτείνει λύσεις, να κάνει κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης, να δείξει πως μπορεί να κυβερνήσει. Μέσω αυτού θα έχτιζε και το ηγετικό προφίλ του αρχηγού του. Σιγά σιγά θα έρχονταν προς το μέρος του και μετριοπαθείς κεντροαριστεροί μαζί του. Με τη μεγάλη μάζα ενδεχομένως να έρχεται είτε στις δεύτερες εκλογές 2023 είτε μετά το 2023.
Αν αυτού το ΠΑΣΟΚ παρά την αρχική του σταθερή στάση για αυτόνομή πορεία έπειτά μπλέχτηκε σε θολά μηνύματα ως προς το τι ήθελε να κάνει. Κι έπειτα έστριψε προς τη μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ προσπαθώντας να τους προσελκύσει υποκαθιστώντας τον ΣΥΡΙΖΑ και κλείνοντας αρκετές φορές το μάτι και προς τα αριστερά. Ακολούθησε στρατηγική ακολουθητή στην εκλογική αγορά. Όμως όταν ψηφοφόροι βλέπουν ένα μεγάλο κόμμα και ένα μικρότερο να έχουν παρόμοια θέση θα ψηφίσουν το μεγάλο. Κι έτσι φαίνεται πως έχασε το μομέντουμ που είχε αναπτυχθεί και τη μεγάλη ευκαιρία που του δόθηκε να αλλάξει τα δεδομένα του εκλογικού χάρτη της χώρας. Ύστερα μπλέχτηκε με τις υποκλοπές, ακολουθώντας πάλι τον ΣΥΡΙΖΑ, κούρασε με αυτό το ζήτημα που δεν αφορά την καθημερινότητα των πολιτών, ήρθε και το χτύπημα της υπόθεσης Καϊλή και χειροτέρεψε την κατάσταση. Πλέον στελέχη του φεύγουν προς ΝΔ και αρχίζει να δημιουργείται το ερώτημα εάν το ΠΑΣΟΚ θα έχει αυτόνομη πορεία σε εκλογές και μετά το 2023.
