Δύο στα τρία ψάρια, σχεδόν τα μισά αυγά και το ένα τέταρτο του γάλακτος περιέχουν τουλάχιστον μία από τις τέσσερις υπερφθοριωμένες ενώσεις (PFAS) που υπόκεινται σε ευρωπαϊκά κανονιστικά όρια, σύμφωνα με νέα έκθεση της γαλλικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Générations Futures.
Η ΜΚΟ κάνει λόγο για εκτεταμένη μόλυνση της τροφικής αλυσίδας, θέτοντας σοβαρά ερωτήματα για την επάρκεια της νομοθεσίας και την ασφάλεια των καταναλωτών.
Ανεπαρκείς έλεγχοι, ελλιπή δεδομένα
Η έκθεση επισημαίνει ότι η μόλυνση είναι πιθανό να είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς μόνο λίγες από τις εκατοντάδες ενώσεις PFAS υποχρεωτικά ελέγχονται στα τρόφιμα. Επιπλέον, μόνο οκτώ χώρες υπέβαλαν στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) για το 2023.
Η ανάλυση βασίστηκε σε περιορισμένα δεδομένα από Γερμανία, Δανία, Ολλανδία και Γαλλία, με την οργάνωση να υπογραμμίζει ότι τα επίσημα στοιχεία υποτιμούν την πραγματική έκταση της ρύπανσης.
Τι έδειξαν τα ευρήματα
Σύμφωνα με την έκθεση, στα τρόφιμα που εξετάστηκαν εντοπίστηκαν PFAS στα εξής ποσοστά:
| Τρόφιμο | Ποσοστό που περιέχει PFAS |
|---|---|
| Ψάρια | 69% |
| Εντόσθια | 55% |
| Μαλάκια | 55% |
| Αυγά | 39% |
| Οστρακοειδή | 27% |
| Γάλα | 23% |
| Κρέας | 14% |
Τα παραπάνω αφορούν μόνο τις τέσσερις PFAS για τις οποίες έχουν θεσπιστεί κανονιστικά όρια (PFOS, PFOA, PFHxS, PFNA). Η ΜΚΟ καταγγέλλει την απουσία ελέγχων σε βρεφικές τροφές, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και γαλακτοκομικά προϊόντα και ζητά τη διεύρυνση του καταλόγου των ουσιών που ελέγχονται.
Μολυσμένα σκεύη, συσκευασίες και… η τροφή μας
Οι PFAS χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία, σε συσκευασίες τροφίμων, αντικολλητικά σκεύη και φυτοφάρμακα όπως η φλουφενασέτη, η οποία απαγορεύτηκε πρόσφατα στην ΕΕ. Η Générations Futures προειδοποιεί ότι οι ενώσεις αυτές έχουν διαρρεύσει στην τροφική αλυσίδα, επιβαρύνοντας τη δημόσια υγεία.
Πόσο επικίνδυνη είναι η κατανάλωση;
Η EFSA έχει θέσει ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη 4,4 νανογραμμαρίων ανά κιλό σωματικού βάρους, ωστόσο τα υφιστάμενα όρια επιτρεπόμενης συγκέντρωσης δεν επαρκούν για την προστασία των καταναλωτών.
Για παράδειγμα:
-
Ένα παιδί 4 ετών που καταναλώνει ένα αυγό με PFAS στο όριο συμμόρφωσης, λαμβάνει το 140% της ανεκτής εβδομαδιαίας δόσης.
-
Ένας ενήλικας 60 κιλών που καταναλώνει 500 γρ. κρέας, λαμβάνει 2,5 φορές την ανεκτή ποσότητα PFAS.
Κανονισμοί ξεπερασμένοι, προστασία ανύπαρκτη
Η οργάνωση σημειώνει ότι οι σημερινοί ευρωπαϊκοί κανονισμοί είναι ανεπαρκείς και παρωχημένοι, με αποτέλεσμα σπάνιες ανακλήσεις τροφίμων και έλλειψη ουσιαστικής προστασίας των καταναλωτών.
«Η διατροφή παραμένει η κύρια πηγή έκθεσης του πληθυσμού στα PFAS», τονίζει η Générations Futures, ζητώντας αυστηρότερους ελέγχους και ριζική αναθεώρηση του πλαισίου ασφάλειας τροφίμων στην Ευρώπη.
