Μια σημαντική αλλαγή στο Κληρονομικό Δίκαιο φέρνει η εισαγωγή των κληρονομικών συμβάσεων, οι οποίες θεσμοθετούνται για πρώτη φορά στη χώρα και αναμένεται να αλλάξουν ριζικά τον τρόπο που ρυθμίζονται οι κληρονομικές σχέσεις.
Το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ελβετία, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Κληρονομικές συμβάσεις: Ένα νέο εργαλείο
Οι κληρονομικές συμβάσεις εισάγονται για να εξυπηρετήσουν διάφορους στόχους, με κυριότερους την αποφυγή μεταθανάτιων συγκρούσεων μεταξύ κληρονόμων και τη μείωση των φαινομένων πλαστών διαθηκών και χρονοβόρων δικαστικών διαμαχών.
Οι συμβάσεις αυτές επιτρέπουν στους πολίτες να ρυθμίζουν την κατανομή της περιουσίας τους και τις σχέσεις με τους κληρονόμους τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, μέσω συμβολαιογραφικών συμφωνιών.
Βασικά χαρακτηριστικά των κληρονομικών συμβάσεων
Η νέα νομοθεσία επιτρέπει στους συντάκτες αυτών των συμβάσεων να τις ανακαλούν ή να τις τροποποιούν οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να καθίστανται τελικές ή ανέκκλητες.
Η σύνταξή τους θα απαιτεί την υπογραφή συμβολαιογράφου, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα ανάκλησης δωρεών ή διαθηκών σε περιπτώσεις αχαριστίας ή επιβουλής κατά της ζωής του συντάκτη.
Ιδιόγραφες διαθήκες: Συνεχίζουν να υπάρχουν
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρά την εισαγωγή των κληρονομικών συμβάσεων, οι ιδιόγραφες διαθήκες δεν καταργούνται.
Παράλληλα, το θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση τους αυστηροποιείται, με τη διαδικασία κατάθεσης να γίνεται πιο απλή και οικονομική, μέσω ενός συμβολαιογράφου, με χαμηλό κόστος (περίπου 20-30 ευρώ).
Ο συμβολαιογράφος Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος, μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA», δήλωσε ότι η ισχύς των ιδιόγραφων διαθηκών ενισχύεται με τη διαδικασία της κατάθεσης τους σε συμβολαιογράφο, παρέχοντας περισσότερη ασφάλεια στους πολίτες.
Η σημασία για τις οικογενειακές και μη σχέσεις
Η μεγαλύτερη καινοτομία του νέου θεσμού είναι η δυνατότητα να ρυθμιστούν κληρονομικές σχέσεις ακόμα και σε μη συγγενικά άτομα ή σε άτομα που δεν είναι σε γάμο.
Όπως εξήγησε ο κ. Αναγνωστόπουλος, οι κληρονομικές συμβάσεις δεν αφορούν μόνο τις κοντινές οικογενειακές σχέσεις, αλλά και τις πιο «εξ αποστάσεως» σχέσεις ή τις σχέσεις συντρόφων που δεν έχουν παντρευτεί.
Η νομοθεσία αναμένεται να βοηθήσει, επιτρέποντας στους ανθρώπους να εκφράσουν εν ζωή τις επιθυμίες τους σχετικά με τη διαχείριση της περιουσίας τους μετά τον θάνατό τους.
Γραφειοκρατικά εμπόδια και μεταρρυθμίσεις
Παρά τις σημαντικές αλλαγές, η γραφειοκρατία παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο στις διαδικασίες κληρονομικής διαδοχής.
Ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε ότι αν και έχουν γίνει βήματα στη βελτίωση της φορολογίας και της ταχύτητας των διαδικασιών, η γραφειοκρατία εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, με την ηλεκτρονική καταγραφή των εγγράφων να είναι ακόμη σε διαδικασία εξέλιξης.
Η θέσπιση των κληρονομικών συμβάσεων αποτελεί ένα βήμα προόδου για την ελληνική νομική πραγματικότητα και αναμένεται να διευκολύνει τις κληρονομικές διαδικασίες, μειώνοντας τις συγκρούσεις και τις καθυστερήσεις, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει μεγαλύτερη ευχέρεια στους πολίτες να διαχειριστούν την περιουσία τους όσο ζουν.
