Το 1984, η Αμερικανίδα υπουργό Υγείας, Μάργκαρετ Χέκλερ, ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον ότι οι επιστήμονες εντόπισαν επιτυχώς τον ιό ο οποίος αργότερα έγινε γνωστός ως HIV – και προέβλεψε ότι μέσα σε δυο χρόνια θα υπάρξει εμβόλιο έτοιμο προς δοκιμή.
Αντί για το επίτευγμα, ο ισχυρισμός της Χέκλερ ακολουθήθηκε από την απώλεια μιας γενιάς ομοφυλόφιλων ανδρών. Για πολλά χρόνια, η θετική διάγνωση ισοδυναμούσε με θανατική καταδίκη.
Η έρευνα δεν σταμάτησε στη δεκαετία του 80. Το 1997, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον έθεσε ως πρόκληση στις ΗΠΑ να βρουν το εμβόλιο μέσα σε μια δεκαετία. Πριν 14 χρόνια, οι επιστήμονες έλεγαν πως βρισκόμαστε 10 χρόνια μακριά απ’ αυτή την εξέλιξη.
Οι δυσκολίες για την ανακάλυψη ενός εμβολίου εδράζονταν στην ίδια τη φύση του HIV/AIDS. «Η γρίπη μπορεί να μεταλλάσσεται απ’ τον ένα χρόνο στον άλλο οπότε η φυσική μόλυνση ή ανοσία του προηγούμενους έτους δεν έχει επίδραση και τον επόμενο χρόνο. Ο HIV το κάνει αυτό σε μια και μοναδική μόλυνση», τονίζει ο Πολ Οφιτ, παιδίατρος και ειδικός σε θέματα λοιμώξεων ο οποίος συμμετείχε στην ανακάλυψη του ροταϊκού εμβολίου.
«Συνεχίζει να ζει και να μεταλλάσσεται μέσα σου, οπότε είναι σαν να έχεις μολυνθεί με χίλιες διαφορετικές εκδοχές του HIV… Κι ενόσω μεταλλάσσεται, συνεχίζει να καταστρέφει το ανοσοποιητικό σου σύστημα», συνεχίζει ο Οφιτ. Ο HIV θέτει πολύ ιδιαίτερες δυσκολίες και ο Covid-19 δεν διαθέτει το δικό του επίπεδο ευελιξίας, κάνοντας τους ειδικούς γενικά πιο αισιόδοξους για την ανακάλυψη εμβολίου.
Όμως, υπήρξαν άλλες ασθένειες που έχουν ταλαιπωρήσει τόσο τους επιστήμονες όσο και τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένα επιτυχημένο εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό, ο οποίος πλήττει περίπου 400.000 ανθρώπους το χρόνο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ταλαιπώρησε τους γιατρούς για δεκαετίες. Το 2017, μια μεγάλης έκτασης προσπάθεια για την ανακάλυψη εμβολίου τελικώς τερματίστηκε όταν βρέθηκε ότι χειροτέρευε τα συμπτώματα της ασθένειας.
Παρομοίως, έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολη η ανάπτυξη εμβολίων για κοινούς ρινοϊούς και αδενοϊούς οι οποίοι, όπως οι κορωνοϊοί, μπορεί να προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος. Υπάρχει μόνο ένα εμβόλιο για την πρόληψη δυο τύπων αδενοϊού, και δεν διατίθεται στο εμπόριο. «Έχεις υψηλές ελπίδες κι έπειτα γίνονται στάχτη», λέει ο Ναμπάρο, περιγράφοντας την αργή και επώδυνη διαδικασία ανακάλυψης ενός εμβολίου. «Έχουμε να κάνουμε με βιολογικά συστήματα, δεν έχουμε να κάνουμε με μηχανικά συστήματα. Πραγματικά εξαρτάται από το κατά πόσον και πώς αντιδρά ο οργανισμός».
Ήδη πραγματοποιούνται δοκιμές σε ανθρώπους στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης για εμβόλιο για τον κορωνοϊό που κατασκευάστηκε από τον ιό ενός χιμπατζή, και επίσης στις ΗΠΑ, δοκιμάζεται ένα εμβόλιο που κατασκευάστηκε από την Moderna. Ωστόσο, πρόκειται για διαδικασίες δοκιμών – όχι κατασκευής. Το δύσκολο είναι να αποδειχθεί ότι δουλεύει και είναι ασφαλές ένα εμβόλιο.
