Στην έντονη ανησυχία που υπάρχει για τα ελληνοτουρκικά, την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την Τουρκία και τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, αλλά και τις άγνωστες λεπτομέρειες που αφορούν στην πολυετή έρευνα και συγγραφή του τελευταίου του βιβλίου που τιτλοφορείται «Ένα Σκοτεινό Δωμάτιο» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, αναφέρθηκε ο διευθυντής της εφημερίδας Καθημερινή, Αλέξης Παπαχελάς μιλώντας στον Χρήστο Μιχαηλίδη και την εκπομπή «Καθρέφτης» στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
Ξεκινώντας με την τρέχουσα επικαιρότητα, ο κ. Παπαχελάς αναφέρθηκε στην μυστική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, πριν την επικείμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη, λέγοντας πως «έχει ενδιαφέρον ότι συζητήθηκε το θέμα των ελληνοτουρκικών σε μια σύσκεψη η οποία είχε κρατηθεί μυστική αρχικά και στην οποία συμμετείχαν οι Σύμβουλοι Ασφαλείας της Αμερικής, της Γαλλίας, της Γερμανίας και ήταν εκεί και ο Καλίν, το δεξί χέρι του Ερντογάν και ο άνθρωπος που όταν «γαβγίζει» ο Ερντογάν, έρχεται μετά και «το μαζεύει» συνήθως». Αυτό έχει σημασία, σημείωσε «γιατί πέρα από αυτόν τον μεγάλο εκβιασμό που κάνει αυτή την στιγμή η Τουρκία στο ΝΑΤΟ και στους Αμερικανούς σε σχέση με την Φινλανδία και την Σουηδία, φαίνεται ότι εκεί συζητήθηκαν και τα θέματα τα δικά μας, τα ελληνοτουρκικά γιατί υπάρχει μια πολύ μεγάλη ανησυχία για το πού το πάει ο Ερντογάν».
Στο σχόλιο του Χρήστου Μιχαηλίδη ότι σύμφωνα με την λογική, εκεί που έχει φτάσει τα πράγματα ο Τούρκος Πρόεδρος, φαίνεται πως κάτι πρέπει να κάνει, είτε συμβολικό ή και πιο μεγάλο, ο κ. Παπαχελάς απάντησε εκφράζοντας την ανησυχία του και ο ίδιος. «Πιστεύω ότι έχει ανέβει σε ένα δέντρο από το οποίο δύσκολα θα κατέβει. Έχει ανέβει και σε ένα δέντρο πιο μεγάλο βέβαια, με όλα αυτά που έχει κάνει μέσα στην Τουρκία και ξέρει ότι δεν μπορεί να χάσει στις εκλογές. Δηλαδή ο Ερντογάν έχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ο αλ-Σίσι το λέει πολύ ωραία, ότι έχει ανέβει με μια σκάλα στον ουρανό και τώρα δεν έχει σκάλα να κατέβει. Και το θέμα είναι ότι όταν είσαι ένας ηγέτης αυτού του διαμετρήματος, έχεις πάρει τόσα ρίσκα, έχεις σκοτώσει κόσμο, έχεις βάλει στην φυλακή, πώς φεύγεις αν χάσεις τις εκλογές. Οπότε αυτή την στιγμή τα δίνει όλα για όλα. Και αυτός είναι ο κίνδυνος, να θελήσει ένα επεισόδιο εδώ στο Αιγαίο, στην ανατολική Μεσόγειο ή στην Κύπρο, θεωρώντας ότι θα μπορούσε να έχει μια εύκολη νίκη, που δεν θα είναι κατά την γνώμη μου τίποτα από όλα αυτά, αλλά αυτό έχει στο μυαλό του, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει προεκλογικά. Αυτός είναι ο κίνδυνος». Επιπλέον σημείωσε ότι για πρώτη φορά Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρος έχουν εκλογικό κύκλο περίπου την ίδια περίοδο και αυτό κάνει τα πράγματα πολύ επικίνδυνα. «Νομίζω ότι ένα πράγμα που ο Πρωθυπουργός έχει στο μυαλό του για να μην πάει στο τέλος είναι ότι το κάνει πολύ επικίνδυνο να έχουμε εκλογές περίπου την ίδια περίοδο και να θέλει ο Ερντογάν να δοκιμάσει κάτι αμέσως πριν, δηλαδή την Άνοιξη» υποστήριξε ο κ. Παπαχελάς.
Στο ερώτημα, τι είναι αυτό που εκνευρίζει τελικά τον Τούρκο Πρόεδρο, η απάντηση του κ. Παπαχελά, ήταν ότι οι Τούρκοι έχουν ένα μεγάλο πρόβλημα μαζί μας, γιατί μας θεωρούν τα κακομαθημένα παιδιά της Δύσης. Όπως είπε, θεωρούν ότι είμαστε μια μικρή χώρα, στην οποία οι δυτικοί δίνουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από ό,τι της αναλογεί, ότι είμαστε ευεργετημένοι γιατί έχουμε μεγαλώσει από το 1821 και μετά ενώ θα έπρεπε να είμαστε μια δική τους επαρχία. «Αυτό όλο τους τη δίνει. Ο Ερντογάν θεωρεί ότι είναι στο ίδιο επίπεδο με τον Μπάιντεν, τον Πούτιν και τον Σι. Δεν θεωρεί ότι είναι στο δικό μας επίπεδο. Ξαφνικά λοιπόν, δεν παίρνει καμία πρόσκληση να πάει στην Αμερική, του κόβουν τα F-35, αρχίζει να συζητάει τα F-16 και του το κάνουν δύσκολο, το Κογκρέσο όλο είναι απέναντί του και βλέπει τον Έλληνα Πρωθυπουργό ο οποίος πάει στην Αμερική, μιλάει στο Κογκρέσο, που δεν γίνεται συχνά, βλέπει όλη αυτή την αποθέωση σε σχέση με την Ελλάδα και ότι ξαφνικά ότι και τα F-16 που τα θεωρούσε σίγουρα αρχίζουν να μην είναι τόσο βέβαια. Νομίζω ότι εκεί τρελαίνεται και κάνει δεύτερο λάθος, το οποίο είναι αυτές οι υπερπτήσεις, όταν κάνεις υπέρπτηση πάνω από την Αλεξανδρούπολη και τυχαίνει εκείνη την ώρα να είναι και ένα αμερικάνικο πολεμικό στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, δίνεις ένα μήνυμα ότι σας έχω όλους στα παλιά μου τα παπούτσια και νομίζω ότι αυτό ήταν καθοριστικό λάθος για να υπάρξει η αντίδραση από την άλλη πλευρά» είπε χαρακτηριστικά.
«Νομίζω όμως ότι ο Ερντογάν έχει πραγματικά απασφαλίσει και δεν ξέρω ποιος μπορεί να το μαζέψει. Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα στην Τουρκία, ότι έχει αρχίσει ένα παιχνίδι εξουσίας μέσα στο παλάτι, δηλαδή ο Ακάρ θέλει να γίνει ο επόμενος Ερντογάν. Θέλει να παντρέψει το βαθύ κράτος με το μουσουλμανικό στοιχείο. Υπάρχει ο Τσαβούσογλου, ο Καλίν, η οικογένεια του Ερντογάν, όλοι παίζουν μια δική τους ατζέντα και αυτός είναι και ο κίνδυνος» συμπλήρωσε ακόμα ο Διευθυντής της Καθημερινής.
Ερωτηθείς, σε περίπτωση που ο Τούρκος Πρόεδρος προκαλέσει θερμό επεισόδιο στην Ελλάδα, εάν θα υπάρξει άμεση βοήθεια από τους συμμάχους μας, ο κ. Παπαχελάς απάντησε «καλό είναι να μην ξέρουμε ούτε εμείς εδώ τι θα γίνει. Αυτή είναι η μαγεία της μυστικής διπλωματίας, γιατί ούτε οι Τούρκοι πρέπει να το ξέρουν. Το δεύτερο και πολύ σημαντικό, αυτό που μας λένε συνέχεια οι Ισραηλινοί, είναι ότι κανείς δεν πολεμάει τον πόλεμο κάποιου άλλου, οπότε εκεί θα είμαστε μόνοι μας. Βεβαίως θα υπάρξει κάποια βοήθεια σε επίπεδο πληροφόρησης, σε επίπεδο ροής ανταλλακτικών, αλλά στο επίπεδο του ποιος θα πολεμήσει, δεν νομίζω ότι θα έρθει κανείς να πολεμήσει για εμάς και δεν πρέπει να έχουμε καμία ψευδαίσθηση για αυτό».
Σε ό,τι αφορά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο κ. Παπαχελάς, σημείωσε πως αυτή την στιγμή γίνεται μια πολύ μεγάλη συζήτηση στην Ουάσινγκτον. «Υπάρχουν οι παραδοσιακοί φίλοι της Τουρκίας που λένε προς Θεού μην την χάσουμε και ότι αν δεν της δώσει η Αμερική τα F-16, η Τουρκία θα πάει σε τελείως άλλες αγορές να αγοράσει όπλα, το οποίο προφανώς ενδιαφέρει και την αμερικανική πολεμική βιομηχανία γιατί η Τουρκία είναι ένας πολύ μεγάλος πελάτης, από την άλλη όμως υπάρχουν πάρα πολλοί οι οποίοι λένε είτε να μην δώσουν στην Τουρκία τα F-16, είτε υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση η οποία πιστεύω θα εκφραστεί και μέσα στο Κογκρέσο με μια επίσημη τροπολογία αυτές τις μέρες, που θα λέει να δώσει η Αμερική στην Τουρκία τα F-16 αλλά να υπάρχει μια δέσμευση που θα λέει ότι αυτά δεν θα πετάξουν ποτέ πάνω από το ελληνικό έδαφος. Το θεωρώ μια έξυπνη διαπραγμάτευση. Πιστεύω προσωπικά ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να το δεχτούν αυτό οι Τούρκοι, ίσα ίσα τους τρελαίνει ακόμη περισσότερο ότι έρχονται κάποιοι στο Κογκρέσο και τους λένε θέλουμε και κάποιες δεσμεύσεις» ανέφερε ο κ. Παπαχελάς.
Σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την επίσκεψη σήμερα των Μακρόν, Σολτς και Ντράγκι στο Κίεβο, ο κ. Παπαχελάς επισήμανε ότι «υπάρχει μεγάλη προσδοκία, γιατί είχε πει και ο Σολτς ο οποίος ήταν ανεπιθύμητος στο Κίεβο για ένα μεγάλο διάστημα, είχαν πει ότι δεν θα πάνε στο Κίεβο, αν δεν έχουν κάτι πολύ μεγάλο να ανακοινώσουν. Αν αυτό θα είναι η επιτάχυνση της αίτησης της Ουκρανίας για να μπει στην ΕΕ, ίσως. Ίσως το δώσουν αυτό στον Ζελένσκι για να μπορέσει και εκείνος να κατέβει από το δικό του δέντρο και κάποια στιγμή να κάνει μια διαπραγμάτευση για έναν συμβιβασμό». Μάλιστα υποστήριξε ότι υπήρξε ένα λάθος από την μεριά της Δύσης γιατί όταν ενθάρρυνε την Ουκρανία να ακολουθήσει έναν δρόμο που την έφερνε πιο κοντά στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, αυτό έπρεπε να συνοδεύεται από μια εγγύηση ασφάλειας ή να μην υπάρχει. «Ήξεραν πολύ καλά ότι η Ουκρανία θεωρείτο όλα αυτά τα χρόνια σφαίρα επιρροής. Μικρούς Ρώσους τους αποκαλούν και κατά την γνώμη μου τους έβαλαν σε ένα ρίσκο χωρίς την απαραίτητη υποστήριξη. Υπάρχουν δύο σχολές στην Δύση, η μία κυρίως στην Αμερική και σε κάποιες ανατολικές χώρες στην Ευρώπη που λέει ότι είναι πολύ σημαντικό να ηττηθεί η Ρωσία και ο Πούτιν στην Ουκρανία. Δηλαδή αν είναι δυνατόν, να ξαναπάνε τα σύνορα εκεί που ήταν τον Φεβρουάριο πριν ξεκινήσει ο πόλεμος. Από αυτά που βλέπω το θεωρώ πάρα πολύ δύσκολο. Γιατί δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει αυτό, ήδη υπάρχει κόπωση με τον πόλεμο στην Δύση, ήδη η Ευρώπη είναι διχασμένη και είναι ένας πόλεμος που έχει προκαλέσει επισιτιστική κρίση, ένα τεράστιο πρόβλημα ακρίβειας το οποίο ροκανίζει τις δυτικές κοινωνίες. Επειδή δεν υπάρχει περίπτωση η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο σήμερα ή σε έναν μήνα, νομίζω ότι όλη αυτή η κόπωση στο τέλος θα μεταφραστεί σε μια πίεση στον Ζελένσκι να διαπραγματευτεί και να αποδεχτεί κάποιον συμβιβασμό. Δεν θα είναι εύκολο γιατί και αυτός ζει τον δικό του μύθο μέσα από όλο αυτό που έχει φτιαχτεί» σημείωσε.
Όσο αφορά στην πολιτική που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση σε σχέση με την ρωσική εισβολή, ο κ. Παπαχελάς σημείωσε ότι είναι μια πολιτική που είναι πολύ σαφής και το κατά πόσο είναι αποτελεσματική ή όχι θα φανεί στο διάβα του χρόνου.
Αναφορικά με την ΕΕ, εξέφρασε την άποψη ότι η Ευρώπη θα περάσει μια πολύ μεγάλη κρίση, καθώς ακόμα δεν έχει λύσει τα βασικά της θέματα. «Ένα μικρό παράδειγμα είναι τώρα που ανεβαίνουν τα επιτόκια στα ομόλογα στην περιφέρεια, τι θα κάνουν οι Γερμανοί; Θα βοηθήσουν την Ιταλία κυρίως και εμάς βεβαίως; Και υπάρχει και μια κρίση θεσμών, αξιών, όταν η Ουγγαρία για παράδειγμα τραβάει τον δικό της δρόμο. Εκεί που θα φανεί αν η Ευρώπη είναι σοβαρή είναι στο τι θα κάνει στα Βαλκάνια. Γιατί τα Βαλκάνια είναι έτοιμα να μπουν πάλι σε μια περίοδο αστάθειας, Ρωσία και Τουρκία θέλουν η καθεμία να παίξουν το δικό τους παιχνίδι και οι Ευρωπαίοι τα έχουν κάνει θάλασσα στα Βαλκάνια. Δεν μπορείς να πηγαίνεις στις διάφορες βαλκανικές χώρες και να τους λες ότι θα περιμένεις άλλα 10 χρόνια να μπεις στην ΕΕ όταν ο άλλος τα έχει παίξει όλα πολιτικά και είναι το μόνο του χαρτί. Πρέπει να παίξεις σοβαρό γεωπολιτικό παιχνίδι, αλλιώς δεν είσαι σοβαρός» τόνισε ο ίδιος.
Στο ζήτημα της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και τις αντιδράσεις της Τουρκίας, σύμφωνα με την άποψη του κ. Παπαχελά, η Φινλανδία είναι πιο ευέλικτη και σε σχέση με την Τουρκία θα τα βρει. «Η Σουηδία επειδή είναι πάρα πολύ κολλημένη σε θέματα αξιακά δεν θα κάνει εύκολα πίσω και βλέπω ότι ο Ερντογάν το τραβάει πάρα πολύ το σκοινί και έχει καταφέρει να εκνευρίσει πολύ κόσμο, δεν το λένε πολύ, γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες αλλά έχει εκνευρίσει πολύ κόσμο» είπε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο Αλέξης Παπαχελάς μίλησε για το βιβλίο του με τίτλο «Ένα Σκοτεινό Δωμάτιο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και είναι αποτέλεσμα 25 ετών έρευνας που χρειάστηκαν για να συγκεντρωθεί το αδημοσίευτο, σπάνιο υλικό για την Επταετία που καθόρισε την ιστορική πορεία της Ελλάδας, με μαρτυρίες πολλών πρωταγωνιστών ενώ επικεντρώνεται στον ρόλο των αμερικανικών υπηρεσιών. Ένα στοιχείο που κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον το βιβλίο είναι η καινοτομία ότι σε αρκετά σημεία του, υπάρχει ένα QR code που ο αναγνώστης σκανάρει με το κινητό του επάνω και αυτό τον οδηγεί σε ένα λινκ. «Μέσα από αυτό μπορείς να ακούσεις διάφορους ανθρώπους που έχουν ζήσει αυτά τα γεγονότα ή να ακούσεις αποσπάσματα από το Πολεμικό Συμβούλιο που ακούγεται ο Ιωαννίδης να λέει «αυτή την στιγμή βομβαρδίζεται όλη η Κύπρος, μας πρόδωσε το ΝΑΤΟ» όλα αυτά είναι μέσα στο βιβλίο στα QR codes» εξήγησε ο κ. Παπαχελάς.
