Με πρόσφατη ανάρτησή του, ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης παρεμβαίνει στη δημόσια συζήτηση για τη σωστή χρήση των όρων «πρέσβης» και «πρέσβειρα» όταν πρόκειται για γυναίκα διπλωμάτη, με αφορμή την επικαιρότητα γύρω από την άφιξη της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Ελλάδα.
Ο γλωσσολόγος διευκρινίζει ότι ο τύπος «πρέσβειρα» είναι ορθός για γυναίκα που κατέχει το αξίωμα του πρέσβη και δεν πρέπει να συγχέεται με την «πρεσβευτίνα», η οποία αναφέρεται στη σύζυγο του πρέσβη. Επιπλέον, σημειώνει πως η χρήση του όρου «πρέσβειρα» εξασφαλίζει γραμματική ορθότητα στην κλίση του ουσιαστικού, αποφεύγοντας αδόκιμες διατυπώσεις όπως «της πρέσβη».
Δείτε την ανάρτηση
«Πώς θα πούμε ελληνικά την γυναίκα πρέσβη με θηλυκού γραμματικού γένους όνομα που να δηλώνει το αξίωμα με εύκολο στην χρήση και στην κλίση τρόπο; Θα πούμε η πρέσβειρα (πρβλ. η πρέσβειρα καλής θελήσεως, η πρέσβειρα της UNESCO). Η ονομασία πρέσβειρα είναι τίτλος δεν είναι ανδρωνυμικό (Γιώργης – Γιώργαινα, πρόεδρος – προεδρίνα). Άρα, δεν μεταβιβάζεται στην σύζυγο τού πρέσβη.
Η σύζυγος τού πρέσβη / πρεσβευτή είναι «η σύζυγος τού πρέσβη /πρεσβευτή » ή (κατά το πρόεδρος – προεδρίνα «η σύζυγος του προέδρου») ως ανδρωνυμικό στον άτυπο οικείο λόγο μπορεί να λεχθεί «πρεσβευτίνα » όχι και «πρέσβειρα».
Και επειδή λέμε στην Κοινή Νέα Ελληνική ο πρέσβης – του πρέσβη, για την γυναίκα πρέσβη μπορούμε να πούμε η πρέσβης – της πρέσβη; Με τον όρο πρέσβειρα λύνουμε κι αυτό το πρόβλημα».
«Σε σχέση με τη γυναίκα που κατέχει το αξίωμα τού πρέσβη, μπορεί μεν να χρησιμοποιηθεί ο τύπος τού αρσενικού η πρέσβης, αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος πρέσβειρα. Έτσι θα αποφεύγεται η καταχρηστική χρήση του όρου πρέσβειρα, για να δηλώνει τη σύζυγο τού πρέσβη (ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται), καθώς και η δυσκολία να σχηματιστεί η γενική τού πρέσβης ως θηλυκού (όχι: τα καθήκοντα τής πρέσβη ή Τα εγκαίνια έγιναν με την παρουσία τής πρέσβη). Μπορεί να σχηματίσει μoνογενική της πρέσβεως, δηλ. υποχρεωτικά με τον τύπο τής λόγιας παράδοσης. Γενικά, ο όρος πρέσβειρα είναι τιμητικός (πβ. πρέσβειρα της UNESCO, πρέσβειρα καλής θελήσεως) και δηλώνει με ιδιαίτερη λέξη τη γυναίκα που ασκεί αυτά τα καθήκοντα».
