Εδώ και μερικές εβδομάδες ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος προκαλεί το χριστεπώνυμο πλήρωμα με δηλώσεις του για την αναγνώριση της Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Εκκλησίας.
Δηλώνει ότι θα αποφασίσει ο ίδιος και ότι η γνωμοδότηση της Συνόδου, η ανώτατη δηλαδή αρχή της Εκκλησίας της Κύπρου, δεν σημαίνει τίποτε γι’ αυτόν. Ιεράρχες όπως ο Μητροπολίτης Νικηφόρος, ο Μητροπολίτης Ησαΐας του Ταμασού και άλλοι, αντιτίθενται, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος δεν επιθυμεί να διατηρούν τις δικές τους απόψεις. Και όποιος τις διατηρεί, πρέπει να στερηθεί τον άμβωνά του.
Γράφει η Μάχη Γραικού
Και από κοσμική άποψη, ο λόγος του Αρχιεπισκόπου είναι επίσης ασαφής. Η σκέψη του είναι χαοτική, άνευ αρχών και γρήγορα μεταβαλλόμενη. Πάρτε, για παράδειγμα, τις απόψεις για την εξωτερική και εσωτερική πολιτική της Κύπρου, σε μια πρόσφατη συνέντευξη στην εκεί «Καθημερινή». Σύμφωνα λοιπόν με τον Μακαριότατο, η κυβέρνηση πρέπει να είναι αυστηρότερη με το επενδυτικό πρόγραμμα για την έκδοση ιθαγένειας. Ταυτόχρονα όμως, ο Αρχιεπίσκοπος δεν κρύβει το γεγονός ότι εξακολουθεί να έχει στην τράπεζα τα βρώμικα χρήματα που έλαβε από τον Μαλαισιανό διεφθαρμένο αξιωματούχο για τη λήψη της κυπριακής υπηκοότητας και θα τα επιστρέψει μόνο «όταν ζητηθεί από αυτόν». Ο Αρχιεπίσκοπος δηλώνει ότι οι «Τούρκοι μπλοφάρουν» και δεν θα μπουν στην Αμμόχωστο, στα Βαρώσια. Από πού όμως προκύπτει αυτή του η πρόβλεψη; Η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετικότητά της σε όλη τη Μεσόγειο και οι σχέσεις της με την Ελλάδα επιδεινώνονται διαρκώς. Η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας στη Βασιλεύουσα έχουν γίνει και πάλι τζαμιά και τα τουρκικά πλοία εξερευνούν στις θάλασσές μας, καθώς η Άγκυρα εποφθαλμιά το φυσικό μας αέριο. Ωστόσο, εν μέσω αυτής της κατάστασης ο Προκαθήμενος της κυπριακής Εκκλησίας προσπαθεί να πλήξει τις σχέσεις της Λευκωσίας με τη Μόσχα, η οποία υπερασπίστηκε διαχρονικά και επανειλημμένα την Κύπρο.
ΑΛΛΟΠΡΟΣΑΛΛΟΣ Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Σύμφωνα με τον Μακαριότατο, η κύρια απειλή πλέον για την Κύπρο είναι η εξάπλωση των Ρώσων και της Ρωσικής Εκκλησίας: θέλει να πιστέψουμε ότι «στο πίσω μέρος του μυαλού τους» έχουν την πρόθεση να εισβάλλουν, όμως η Εκκλησία της Κύπρου είναι «καλά οργανωμένη» και είναι έτοιμη να τους απωθήσει. Τόσο βαθιά διείσδυση στις μύχιες σκέψεις του «εχθρού»! Είναι όμως απρόσμενη η στάση του, διότι πίσω στο 2013, στη διάρκεια της τραπεζικής κρίσης στην Κύπρο, ο Χρυσόστομος εκλιπαρούσε τους Ρώσους επιχειρηματίες να μην αποχωρήσουν και απευθυνόταν ακόμη και στον Πούτιν προσωπικά γι’ αυτό, ενώ η «απειλή» της εξάπλωσης των ρωσικών κεφαλαίων δεν τον ενοχλούσε καθόλου. Δεν υπήρχε τότε, φαίνεται, η ιδέα της «εισβολής», που ο Αρχιεπίσκοπος προσπαθεί να χρεώσει σήμερα στους Ρώσους. Τώρα στην Κύπρο δεν υπάρχει ούτε μια ρωσική ενορία που να λειτουργεί χωρίς την άδεια ενός εκ των οικείων μητροπολιτών. Στα κατεχόμενα, μια ρωσική περιθωριακή οργάνωση από τις ΗΠΑ άνοιξε μια «εκκλησία». Πιθανότατα, αυτό να εννοούσε ο Χρυσόστομος, ομιλώντας για ρωσική επέκταση. Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι αυτή η «εκκλησία» άνοιξε με τη βοήθεια αξιωματούχου της αμερικανικής στρατιωτικής κατασκοπίας και του γνωστού σε όλους μας πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος λέει ότι «είμεθα πρώτα Ορθόδοξοι και μόνο μετά Έλληνες». Λαμβάνοντας όμως υπόψη τη σύγχυση που επέφεραν οι ενέργειες του Αρχιεπισκόπου στην Εκκλησία της Κύπρου και πώς αυτές μπορούν να περιπλέξουν τις διεθνείς σχέσεις μας, αυτό μπορεί να μεταφραστεί ως εξής: πρώτα, τα συμφέροντα των παγκόσμιων πολιτικών δυνάμεων και μετά τα δικά μας, κυπριακά και ελλαδίτικα συμφέροντα.
ΞΕΧΑΣΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ «ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΜΕΝΟΙ»;
Ως απόδειξη για το πώς «με συνέπεια» ο Χρυσόστομος αγωνίζεται ενάντια στη ρωσική «επέκταση», παρατηρητές υπενθυμίζουν τη συνάντησή του στη Λευκωσία με τον Μητροπολίτη Κορσούν Αντώνιο, υπεύθυνο των ρωσικών καθιδρυμάτων στο εξωτερικό, στις 28 Νοεμβρίου 2019. Η συνάντηση αφορούσε στην κατασκευή ενός ρωσικού ναού στη Λεμεσό, την οποία τώρα επικρίνει ο Χρυσόστομος, αν και τότε την ενέκρινε και την υποστήριζε. Πώς θα μπορούσε διαφορετικά άλλωστε, αφού χαρακτήριζε τη Ρωσική Εκκλησία «τη μεγαλύτερη» και εξέφραζε τη λύπη του για τη διαμάχη με τον Πατριάρχη Κύριλλο στο Σαμπεζύ (Γενεύη). Σε γενικές γραμμές, σε αυτή τη συνάντηση ο Αρχιεπίσκοπος είπε πολλά πράγματα που τώρα ακούγονται παράξενα, σαν να ειπώθηκαν από άλλο πρόσωπο και δη άσχημα διαπαιδαγωγημένο. Το περιβάλλον του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος έχει πολύ μεγάλη επιρροή στον Προκαθήμενο, τον ονόμασε «παπαγάλο»: «Ένας παπαγάλος έχει φύγει τώρα για τις ΗΠΑ (σ.σ. Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος) και ο άλλος παπαγάλος για την Αυστραλία (σ.σ. Αρχιεπίσκοπος Μακάριος)». Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου επέκρινε τις πράξεις του ίδιου του Πατριάρχη Βαρθολομαίου: «Οι προκαθήμενοι πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να σκέπτονται για το καλό της Εκκλησίας και να μην επιδίδονται σε προσωπικές φιλοδοξίες… Δεν είχε κανένα δικαίωμα να το κάνει αυτό. Του είπα να μην αναμιχθεί στην Ουκρανία, διότι για τους Σλάβους είναι το λίκνο τους. Για τους Σλάβους, το ιερό κέντρο είναι το Κίεβο, όχι η Κωνσταντινούπολη». Έχοντας πει στον συνομιλητή του για το ταξίδι του στην Ουκρανία και για τη δίωξη της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, τόνισε ιδιαίτερα ότι την ευθύνη για αυτές τις διώξεις και την υποκίνησή τους, τη φέρει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Επίσης, ο Μακαριότατος ήταν εξοργισμένος από το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στην επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Κίεβου και Πάσης Ουκρανίας, Ονούφριο αρνείται στην πολλών εκατομμυρίων πιστών εκκλησία το δικαίωμα της ύπαρξης. Φαίνεται πως ο Προκαθήμενός μας έλεγε απλά αυτό που θεωρούσε ότι ήθελαν να ακούσουν οι Ρώσοι. Και στο σχόλιο του συνομιλητή του ότι η ιεραρχία της λεγόμενης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας δεν έχει κανονικές χειροτονίες, συμφώνησε και είπε ότι ήταν αδύνατο να συλλειτουργούν μαζί τους: «Δεν μπορούμε να συλλειτουργούμε με μεταμφιεσμένους».
ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΛΟΓΩΝ & ΕΡΓΩΝ
Για να δώσει μάλιστα βαρύτητα στα λόγια του, ο Αρχιεπίσκοπος δεν δίστασε να μιλήσει και για τις άλλες Εκκλησίες. Για παράδειγμα, εξέφρασε την ανησυχία ότι την επομένη, την λεγόμενη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας θα αναγνωρίσει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος. Και ο ίδιος διαβεβαίωσε: «Στεκόμαστε στις θέσεις μας, ο Πατριάρχης Κύριλλος μπορεί να είναι ήσυχος». Και το κερασάκι στην τούρτα, μετά τα όσα ειπώθηκαν από τον Προκαθήμενο στον Μητροπολίτη Αντώνιο για τη συνάντησή του με τον Πατριάρχη Θεόδωρο της Αλεξάνδρειας και τις καταγγελίες του για «άνευ προηγουμένου πίεση» στο ουκρανικό ζήτημα: «Κανείς δεν με πίεσε και κανείς δεν με πιέζει. Και αν ένα τέτοιο άτομο εμφανιστεί στο κατώφλι του γραφείου μου, θα τον βγάλω έξω από την πόρτα», καυχιόταν ο Αρχιεπίσκοπος εκείνη την εποχή.
Όλοι βλέπουμε τι κάνει και τι λέει ο Μακαριότατος, σε διάστημα λιγότερο του ενός χρόνου από την προαναφερόμενη συνάντηση. Οι Ρώσοι έκαναν λάθος σε ένα πράγμα: θεώρησαν ότι ο Αρχιεπίσκοπος είχε θέσεις. Δεν είχε και δεν έχει. Ένας λαϊκός ίσως πει ότι αυτά είναι προβλήματα των Ρώσων. Ωστόσο, ο Μακαριότατος κάνει δηλώσεις για όλα τα επίκαιρα ζητήματα που αφορούν στην Κύπρο μας, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών. Και πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο Χρυσόστομος είναι πλέον ασθενής αλλά και άτομο με αδύνατο χαρακτήρα. Χθες μίλησε χωρίς επίγνωση του τι θα έλεγε σήμερα. Σήμερα μιλά χωρίς επίγνωση του τι θα πει αύριο. Δεν θέλει να ακούσει τη Σύνοδο. Ασχολείται μόνο με τη δική του επιβίωση και δεν ελέγχει πλέον τον εαυτό του. Ναι, το ζήτημα της αλόγιστης συμπεριφοράς του Αρχιεπισκόπου είναι φλέγον για την Κύπρο μας και για την Εκκλησία της.