Το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών (ΙΒΚΦ) του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΑΕ) δημοσιοποίησαν τα πρώτα συμπεράσματα των ερευνών τους, από τη Θεσσαλία.
Τα στοιχεία που προέκυψαν είναι ενθαρρυντικά. Σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, τα πρώτα στοιχεία διαψεύδουν τους κινδυνολόγους. Οι έρευνες εξελίσσονται με γρήγορο ρυθμό και πλήρη διαφάνεια, ώστε από τα τελικά συμπεράσματα να προγραμματισθούν και οι επόμενες κινήσεις για την αποκατάσταση των εδαφών και του Παγασητικού. Ο υπουργός τόνισε, επίσης, ότι το ΥπΑΑΤ συνεχίζει να βρίσκεται και στο πλευρό των γεωργών και κτηνοτρόφων αλλά και των αλιέων, υπενθυμίζοντας ότι τις επόμενες ημέρες θα εκδοθεί η εντολή για τη στήριξη των περίπου 461 παράκτιων- κατά βάση- ψαράδων της Μαγνησίας, των Σποράδων και της Λάρισας, με στόχο την κάλυψη μέρους του εισοδήματος που απώλεσαν.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΒΚΦ σε 281 σημεία από τα 350 που έχει προγραμματίσει «οι περισσότεροι αγροί έχουν δεχτεί φορτίο ιζημάτων το οποίο μπορεί να ενσωματωθεί στο έδαφος με την καλλιέργεια του εδάφους (καλλιεργητή ή βαθιά άροση ανάλογα του ύψους του ιζήματος). Σε αυτές τις περιπτώσεις από τα πρώτα αποτελέσματα των αναλύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι τα ιζήματα παρουσιάζουν ιδιότητες που δεν αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά τις εδαφικές ιδιότητες των εδαφών μετά την ενσωμάτωση. Στις λίγες περιπτώσεις που το ύψος των ιζημάτων είναι πολύ μεγάλο και δεν είναι δυνατή η ενσωμάτωσή τους στο έδαφος με τη βαθιά άροση, θα χρειαστούν μέτρα αποκατάστασης του εδάφους που πρέπει να εξεταστούν κατά περίπτωση».
Όπως διευκρινίζει το ΙΒΚΦ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ με την ενσωμάτωση μεγαλύτερου αριθμού αποτελεσμάτων, αλλά και των αποτελεσμάτων των βαρέων μετάλλων θα εξαχθούν περισσότερο ασφαλή συμπεράσματα για τη βέλτιστη διαχείριση των εδαφών που έχουν επηρεαστεί από τα ιζήματα.
Φυσικά τα εδάφη που παραμένουν κατακλυσμένα θεωρείται βέβαιο ότι έχει επηρεασθεί η γονιμότητά τους και εκτιμάται ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η παραδοσιακή τακτική λίπανσής τους.
Σε ό,τι αφορά τις έρευνες του ΙΝΑΛΕ οι οποίες συνεχίζονται, μέχρι στιγμής προβληματισμό στους επιστήμονες προκάλεσε το γεγονός της μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων χερσαίων ιζημάτων στη στήλη του νερού και στο βυθό, τα οποία περιέχουν θρεπτικά άλατα του αζώτου και του φωσφόρου, τα οποία, όπως εκτιμούν, μπορούν να διαταράξουν την αναλογία των δύο στοιχείων προς όφελος του φωσφόρου, ο οποίος και αποτελεί τον κύριο περιοριστικό παράγοντα. Συνεπώς, ανάλογα με τις ισχύουσες μετεωρολογικές και ωκεανογραφικές συνθήκες μπορεί να προκληθεί άνθιση φυτοπλαγκτόν, γεγονός που έχει αναφερθεί στον κόλπο και κατά το παρελθόν.
Ο χάρτης με τις 350 θέσεις δειγματοληψίας ιζημάτων λάσπης (ιλύος) και εδάφους
για την προκαταρκτική έρευνα εκτίμησης των πλυμμηρικών φαινομένων στο έδαφος.
Οι θέσεις δειγματοληψίας καθορίζονται σε 2 ζώνες κατά μήκος της κύριας κοίτης του Πηνειού
(0-500 και 500-1000 μέτρα) καθώς και σε επιλεγμένες θέσεις στις υπόλοιπες πλημμυρισμένες περιοχές.
Εικόνα 2. Χάρτης της Θεσσαλίας που αποτυπώνεται η θέση δειγματοληψίας, σε πραγματικό χρόνο
μέσω ειδικής εφαρμογής που αναπτύχθηκε στο ΙΒΚΦ. (τελευταία ενημέρωση 3/10/2023
Εικόνα 3. Με κίτρινο οι περιοχές στις οποίες έχει γίνει επιτόπια αυτοψία και έχουν συλλεγεί
δείγματα εδάφους και ιζημάτων από συγκεκριμένες θέσεις.