Πόρισμα για τα Τέμπη: Τα αίτια της σύγκρουσης και οι εκρήξεις στο τρίτο βαγόνι.
Το προσχέδιο του πορίσματος για τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών στα Τέμπη, τον Φεβρουάριο του 2023, αποκαλύπτει νέα στοιχεία για τα γεγονότα που προηγήθηκαν της τραγωδίας, τον μηχανισμό της σύγκρουσης και τις αιτίες των εκρήξεων που ακολούθησαν.
Η έρευνα διεξάγεται από τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), με τμήματα του πορίσματος να δημοσιεύονται στην Καθημερινή, καθώς και σε προηγούμενες αναφορές των Real News και της Εφημερίδας των Συντακτών.
Δεν υπήρχε κρυφό βαγόνι – Επιβεβαιώνεται ποσότητα εύφλεκτης ύλης
Σύμφωνα με το προσχέδιο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν την ύπαρξη δεξαμενής δεκάδων τόνων ή μυστικού βαγονιού στην εμπορική αμαξοστοιχία. Ωστόσο, οι έως τώρα αναλύσεις δείχνουν ότι στο τρίτο βαγόνι υπήρχαν 3,5-4 τόνοι εύφλεκτης ύλης, πιθανότατα αρωματικών υδρογονανθράκων, οι οποίοι ανεφλέγησαν μετά τη σύγκρουση.
Τι λένε τα στοιχεία για τις εκρήξεις
Η μικρή διαρροή σιλικονούχων ελαίων από τους μετασχηματιστές των δύο πρώτων βαγονιών του εμπορικού συρμού δεν επαρκεί για να εξηγήσει την ισχυρή έκρηξη που σημειώθηκε.
📌 Σύμφωνα με την ανάλυση, οι μετασχηματιστές δεν υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές, καθώς καταγράφηκαν μόνο ελάχιστες ρωγμές. Αυτό ενισχύει την εκτίμηση ότι η έκρηξη προκλήθηκε από την εύφλεκτη ύλη στο τρίτο βαγόνι, και όχι από τις διαρροές ελαίων.
Σύμφωνα με το πόρισμα, κανένα από τα εμπλεκόμενα ερευνητικά κέντρα –τα Πανεπιστήμια της Πίζας και της Γάνδης ή το Σουηδικό Ινστιτούτο– δεν έχουν αποφανθεί οριστικά για το είδος του φορτίου που οδήγησε στην έκρηξη. Εχουν όμως τεκμηριώσει και τα τρία την πλέον κατάλληλη μεθοδολογία, από την οποία μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, εφόσον ληφθούν υπόψη ορθές παράμετροι (υγρασία, ταχύτητα ανέμου, θερμοκρασία, κ.ά.).
Πρόκειται για τη μέθοδο της “υπολογιστικής ρευστοδυναμικής” (Computational Fluid Dynamics – CFD), η οποία αναλύει τη φλόγα και καταλήγει στο είδος και την έκταση του εύφλεκτου υλικού που την έχει προκαλέσει. Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο της Πίζας έχει γνωμοδοτήσει θετικά για την καταλληλότητα χρήσης της μεθόδου ως προς την ανάλυση της έκρηξης στο δυστύχημα των Τεμπών. Το Πανεπιστήμιο της Γάνδης έχει προς το παρόν επικυρώσει τον ορισμό σωστών παραμέτρων (λ.χ. υγρασία) για τη διενέργεια του ελέγχου με τη χρήση της μεθοδολογίας CFD. Ειδικά για τα έλαια σιλικόνης οι ερευνητές της Γάνδης έσπευσαν να τα αφαιρέσουν νωρίς από το κάδρο των ευθυνών, ακριβώς χάρη στο CFD.
43 λεπτά για την πρώτη πυρόσβεση
Πέρασαν 43 λεπτά για την πρώτη πυρόσβεση. Η φωτιά στο βαγόνι Β2 της επιβατικής αμαξοστοιχίας ξεκίνησε από το κάτω μέρος στις 23.35 και έκαψε όλο το μήκος του “χωρίς καμία ενεργή πυρόσβεση μέχρι να αρχίσει να καίει με πολύ έντονες φλόγες, τροφοδοτούμενη από τα υφάσματα των μεγάλων καθισμάτων, τις κουρτίνες και τα εσωτερικά υλικά”, σύμφωνα με το προσχέδιο του πορίσματος. Η πρώτη προσπάθεια πυρόσβεσης πραγματοποιήθηκε 43 λεπτά μετά την έναρξη της φωτιάς από μόνο ένα πυροσβεστικό όχημα.
Σοβαρές ελλείψεις σε ΟΣΕ και ΡΑΣ
Σοβαρές διαχρονικές ελλείψεις που αφορούν ΟΣΕ και ΡΑΣ εντοπίζει εξάλλου, πάντα σύμφωνα με την Καθημερινή, το προσχέδιο του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Ειδικότερα εντοπίζονται ελλείψεις ή παραλείψεις στη διάρθρωση και οργάνωση των σταθμαρχείων, όπως του επίμαχου της Λάρισας, όπου ο πίνακας και ο σταθμός τηλεπικοινωνιών VHF βρίσκονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις, αποτρέποντας τον εκάστοτε αρμόδιο από το να επιτηρεί επικοινωνώντας ταυτόχρονα με άλλα στελέχη, αλλά και ως προς τη στελέχωση.
Ως προς τη χρήση του ο ασύρματος τρόπος επικοινωνίας κρίνεται αναποτελεσματικός λόγω της ύπαρξης στατικού θορύβου και παρεμβολών και αδυναμίας απόκρισης σε “κρυφά σημεία” – στα τούνελ ο ασύρματος “δεν πιάνει”.
Μετά το δυστύχημα τοποθετήθηκαν ενισχυτές σήματος και κάμερες στα τούνελ, αλλά τα μέτρα δεν κρίνονται επαρκή. Από το πόρισμα προκύπτει ως βέλτιστη λύση η χρήση ψηφιακού συστήματος GSMR. Η εγκατάστασή του, ωστόσο, είχε δρομολογηθεί για τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Παράλληλα, το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείτο κρίνεται απαρχαιωμένο, ενώ σύμφωνα με το πόρισμα προκύπτουν ενδείξεις ότι δεν ακολουθήθηκε πλήρως.
Ως προς τη στελέχωση του ΟΣΕ είναι χαρακτηριστικό πως στα εσωτερικά έγγραφα του οργανισμού προβλεπόταν για το πρώτο μισό του 2021 η πρόσληψη 290 ατόμων σε θέσεις μόνιμου προσωπικού. Ωστόσο δόθηκε η έγκριση για προσλήψεις μόνο 119 ατόμων το φθινόπωρο του 2021 και μόλις τον Ιανουάριο του 2023 ξεκίνησε η αξιολόγησή τους ώστε να δρομολογηθούν. Το 2022 η διοίκηση του ΟΣΕ αποφάσισε την πρόσληψη περισσότερων από 200 ατόμων, ανάμεσά τους και 70 σταθμαρχών, οι οποίοι ανέλαβαν καθήκοντα τον Ιανουάριο του 2023. Εν τω μεταξύ, ο ΟΣΕ είχε προσλάβει συμβασιούχους με 6μηνες συμβάσεις, οι οποίοι στα τέλη του 2024 αριθμούσαν περίπου 400. Σύμφωνα με το πόρισμα, ο ΟΣΕ λειτουργεί σήμερα με το 45% του δυναμικού που προβλεπόταν αρχικά στο οργανόγραμμά του.
Στο πόρισμα προτείνονται βελτιώσεις για τη λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων που μαρτυρούν υπάρχουσες ελλείψεις, όπως στο σύστημα αναφοράς περιστατικών και στην ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαχρονικών στρεβλώσεων στα ζητήματα του ελληνικού σιδηρόδρομου αποτελεί και η λειτουργία του ίδιου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο οποίος ναι μεν προβλέφθηκε τον Ιανουάριο του 2023, αλλά παρέμενε ένα κέλυφος μέχρι το φθινόπωρο του 2023. Οι καθυστερήσεις είχαν ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει κανένας εκπρόσωπός του στον τόπο του δυστυχήματος, αλλά η διερεύνηση να γίνει μέσα από οπτικό υλικό και στοιχεία της δικογραφίας, ενώ μέχρι σήμερα το έργο του προσκρούει σε γραφειοκρατικά κωλύματα.
Πηγή: Καθημερινή
