Το 2023, οι ειδήσεις επικεντρώθηκαν σε δύο πολέμους, στην Ευρώπη (Ρωσία-Ουκρανία) και στη Μέση Ανατολή (Ισραήλ-Χαμάς). Αυτές οι συγκρούσεις θα συνεχιστούν όπως όλα δείχνουν και τη φετινή χρονιά, την ώρα που ένας τρίτος, εξίσου, αν όχι πιο επικίνδυνος, «πόλεμος» –οι Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον του εαυτού τους- κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.
Και δυστυχώς, δεν είναι μόνο αυτά που θα μας απασχολήσουν το 2024…
Αυτοί είναι, σύμφωνα με το Time, οι 10 μεγαλύτεροι παγκόσμιοι κίνδυνοι της χρονιάς που μόλις ξεκίνησε:
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον του εαυτού τους
Ενώ ο στρατός και η οικονομία της Αμερικής διατηρούν τη δύναμή τους, το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ είναι ίσως πιο δυσλειτουργικό από ποτέ.
Το 2024, το πρόβλημα προβλέπεται πως θα επιδεινωθεί πολύ. Οι προεδρικές εκλογές θα εμβαθύνουν τον πολιτικό διχασμό της χώρας, δοκιμάζοντας την αμερικανική δημοκρατία σε βαθμό που το έθνος δεν έχει βιώσει εδώ και 150 χρόνια και υπονομεύοντας την αξιοπιστία των Η.Π.Α. διεθνώς.
Το μόνο σίγουρο είναι η ζημιά στον κοινωνικό ιστό, τους πολιτικούς θεσμούς και τη διεθνή θέση της Αμερικής. Σε έναν κόσμο που πλήττεται από κρίσεις, η προοπτική μιας νίκης του Τραμπ που φαντάζει όλο και πιο πιθανή θα αποδυναμώσει τη θέση της Αμερικής στην παγκόσμια σκηνή.
Η Μέση Ανατολή στο χείλος του γκρεμού
Οι μάχες στη Γάζα θα επεκταθούν και οι πιθανότητες για κλιμάκωση σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο θα αυξηθούν μέσα στο 2024.
Η πιθανή ευρύτερη σύγκρουση με την εμπλοκή χωρών όπως οι Η.Π.Α. και το Ιράν θα δημιουργήσει κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, θα διευρύνει τους γεωπολιτικούς και πολιτικούς διαχωρισμούς και θα πυροδοτήσει τον παγκόσμιο εξτρεμισμό. Ο πιο ευθύς δρόμος για την κλιμάκωση θα ήταν μια απόφαση είτε του Ισραήλ είτε της Χεζμπολάχ να επιτεθεί στον άλλο.
Κορυφαίοι Ισραηλινοί ηγέτες έχουν δεσμευτεί να «απομακρύνουν» την απειλή από τη Χεζμπολάχ. Εάν το Ισραήλ επρόκειτο να επιτεθεί προληπτικά, ο στρατός των ΗΠΑ θα παρείχε υποστήριξη και το Ιράν θα βοηθούσε τη Χεζμπολάχ, τον πιο σημαντικό περιφερειακό αντιπρόσωπό της.
Οι μαχητές Χούθι ακολουθούν επίσης μια κλιμακούμενη πορεία και οι σιιτικές πολιτοφυλακές που δρουν στο Ιράκ και τη Συρία έχουν αυξήσει τις επιθέσεις σε βάσεις των ΗΠΑ με την ευλογία της Τεχεράνης. Καμία χώρα που εμπλέκεται στη σύγκρουση της Γάζας δεν θέλει να ξεσπάσει μια περιφερειακή σύγκρουση, όμως αυτό δυστυχώς δε σημαίνει τίποτα.
Διχοτομημένη Ουκρανία
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παραμένει μια ιστορική αποτυχία. Το ΝΑΤΟ ενισχύεται από νέα μέλη (Φινλανδία και Σουηδία), ενώ η ΕΕ άνοιξε μια διαδικασία ένταξης για την Ουκρανία. Η Ρωσία αντιμετώπισε ήδη 11 γύρους κυρώσεων, τα μισά κυρίαρχα περιουσιακά της στοιχεία έχουν παγώσει και η Ευρώπη δεν αγοράζει πλέον ρωσική ενέργεια.
Αλλά η Ουκρανία θα διαιρεθεί de facto φέτος και η Ρωσία έχει τώρα την πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης και ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Το 2024 είναι ένα σημείο καμπής στον πόλεμο: και αν η Ουκρανία δεν λύσει τα προβλήματα ανθρώπινου δυναμικού της, δεν αυξήσει την παραγωγή όπλων και δεν καθορίσει σύντομα μια ρεαλιστική στρατιωτική στρατηγική, οι εδαφικές της απώλειες θα αποδειχθούν μόνιμες και μπορεί κάλλιστα να επεκταθούν.
Το Κίεβο δέχτηκε μεγάλο πλήγμα από την υποχώρηση της πολιτικής και υλικής υποστήριξης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, και οι προοπτικές τις για ευρωπαϊκή βοήθεια δεν φαίνονται καλύτερες. Η Ουκρανία χρειάζεται απελπισμένα περισσότερα στρατεύματα. Για όλους αυτούς τους λόγους, το Κίεβο θα αναλάβει μεγαλύτερους στρατιωτικούς κινδύνους φέτος, συμπεριλαμβανομένων των χτυπημάτων σε περισσότερους στόχους εντός της Ρωσίας που προκαλούν πρωτοφανείς ρωσικές αντιδράσεις και θα μπορούσαν να σύρουν το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση.
Ανεξέλεγκτη τεχνητή νοημοσύνη
Η τεχνολογία θα ξεπεράσει τη δυνατότητα ελέγχου της τεχνητής νοημοσύνης το 2024, καθώς οι ρυθμιστικές προσπάθειες υποχωρούν, οι εταιρείες τεχνολογίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απεριόριστες και πολύ πιο ισχυρά μοντέλα και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης εξαπλώνονται πέρα από τον έλεγχο των κυβερνήσεων.
Εχθροί και…άσπονδοι φίλοι των Η.Π.Α.
Το 2024, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν θα ενισχύσουν η μία τις ικανότητες της άλλης και θα δράσουν με ολοένα και πιο συντονισμένους και αποδιοργανωτικούς τρόπους στην παγκόσμια σκηνή. Εν τω μεταξύ, ακόμη και οι φίλοι της Ουάσιγκτον -οι ηγέτες της Ουκρανίας, του Ισραήλ και (ενδεχομένως) της Ταϊβάν- θα σύρουν πιθανώς τις Η.Π.Α. σε αντιπαραθέσεις που θέλουν να αποφύγουν.
Η Κίνα σε ύφεση
Ελλείψει μιας απίθανης χαλάρωσης από το «γάντζωμα» του προέδρου Xi Jinping στην εξουσία ή μιας ριζικής στροφής προς μεγάλης κλίμακας καταναλωτικά κίνητρα και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η οικονομία της Κίνας θα έχει χαμηλότερη απόδοση καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024.
Η αποτυχία του Πεκίνου να μεταρρυθμίσει το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και τις χρηματοοικονομικές αδυναμίες της χώρας, καθώς και η κρίση εμπιστοσύνης του κοινού θα αποκαλύψουν τα κενά στις ηγετικές ικανότητες του Κομμουνιστκού Κόμματος της Κίνας και θα αυξήσουν τον κίνδυνο της γενικότερης αστάθειας.
Κρίσιμες ορυκτές ύλες
Οι κρίσιμες ορυκτές ύλες θα είναι ένα σημαντικό συστατικό σε σχεδόν κάθε τομέα που θα οδηγήσει την ανάπτυξη, την καινοτομία και την εθνική ασφάλεια στον 21ο αιώνα, από την καθαρή ενέργεια έως την προηγμένη πληροφορική, τη βιοτεχνολογία, τις μεταφορές και την άμυνα.
Το 2024, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο θα εντείνουν τη χρήση βιομηχανικών πολιτικών και εμπορικών περιορισμών που διαταράσσουν τη ροή των κρίσιμων ορυκτών υλών.
Οικονομική κρίση
Το παγκόσμιο σοκ πληθωρισμού που ξεκίνησε το 2021 θα συνεχίσει να ασκεί οικονομική και πολιτική οπισθοδρόμηση το 2024.
Τα υψηλά επιτόκια που προκαλούνται από τον επίμονο πληθωρισμό θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο και οι κυβερνήσεις θα έχουν λίγα περιθώρια για να τονώσουν την οικονομία τους, πράγμα που θα φέρει αύξηση στην κοινωνική αναταραχή και την πολιτική αστάθεια.
Το El Niño επιστρέφει
Το φαινόμενο El Niño θα κορυφωθεί το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, φέρνοντας ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν μεταξύ άλλων επισιτιστική ανασφάλεια, εξαπλώνουν ασθένειες και υποκινούν τη μετανάστευση και την πολιτική αστάθεια, ιδιαίτερα σε χώρες που έχουν ήδη αποδυναμωθεί από την πανδημία και τα σοκ στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Οι συντηρητικοί στην αντεπίθεση
Πελάτες, εργαζόμενοι και επενδυτές -κυρίως από την προοδευτική πλευρά- έφεραν τους πολιτιστικούς πολέμους των ΗΠΑ στα εταιρικά γραφεία και, τώρα, τα δικαστήρια, τα νομοθετικά σώματα, οι κυβερνήτες και οι ομάδες ακτιβιστών -κυρίως συντηρητικές- θα αντεπιτεθούν.
Οι εταιρείες που εμπλέκονται στην πολιτική και νομική διασταύρωση πυρών θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη αβεβαιότητα και κόστος.
