Το ελαιόλαδο ή αλλιώς το χρυσάφι της μεσογειακής κουζίνας, συχνά νοθεύεται και πωλείται μαζικά στους ανυποψίαστους καταναλωτές.
Σε γενικές γραμμές, ο πιο συνηθισμένος τρόπος νόθευσης του «υγρού χρυσού» με στόχο το επιπλέον κέρδος είναι η ανάμειξη ή η σχεδόν πλήρης αντικατάστασή του με σπορέλαιο χαμηλότερης θρεπτικής αξίας και τιμής, στο οποίο μάλιστα προστίθενται και χρωστικές.
Για να γνωρίζουμε τι αγοράζουμε, πρέπει, πρώτα απ’ όλα να ξεχωρίζουμε τις κατηγορίες του ελαιόλαδου που διατίθενται στο εμπόριο. Οι τρεις βασικές είναι οι εξής:
- Παρθένα ελαιόλαδα: Λαμβάνονται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές ή άλλες φυσικές μεθόδους και ταξινομούνται σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και παρθένο ελαιόλαδο. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι αυτό που έχει την καλύτερη ποιότητα καθώς περιέχει έως και 0,8% ελαϊκό οξύ.
- Ελαιόλαδο: Αποτελείται από εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα-λαμβάνεται με ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιόλαδου και παρθένων ελαιόλαδων.
- Πυρηνέλαιο: Προκύπτει από την ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνελαίου και παρθένων ελαιόλαδων.
Αν και η νοθεία αυτή μπορεί να εντοπιστεί με βεβαιότητα μόνο με εργαστηριακές αναλύσεις και πολλές φορές δεν αναγράφεται στις ετικέτες όπως επιβάλλεται, οι περισσότεροι Έλληνες είναι εξοικειωμένοι με την οσμή και τη γεύση του καθαρού ελαιόλαδου. Το θέμα είναι πως, τόσο η μυρωδιά, όσο και η γεύση, δεν είναι δυνατό να εξεταστούν πριν από την αγορά του προϊόντος από τους καταναλωτές.
Πως εντοπίζουμε το ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας
Κατ’ αρχήν, δίνουμε προτεραιότητα στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, για να διασφαλίσουμε την ποιότητα του λαδιού, κοιτάζοντας παράλληλα την ημερομηνία συγκομιδής, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνά τους 12 με 14 μήνες.
Στη συνέχεια, προσέχουμε το χρώμα και το υλικό της συσκευασίας του λαδιού. Το υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο βρίσκεται πάντα σε σκουρόχρωμα γυάλινα μπουκάλια. Οι συσκευασίες αυτές το προστατεύουν από την έκθεση στο φως και τη θερμότητα.
Τέλος, εστιάζουμε στην τιμή. Δυστυχώς, οι χαμηλές τιμές και το υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο δεν πάνε μαζί. Το καλό ελαιόλαδο είναι κυριολεκτικά και μεταφορικά ο «υγρός χρυσός» της Μεσογείου.
Τι πρέπει να περιλαμβάνεται στις ετικέτες
Κάθε συσκευασία ελαιόλαδου πρέπει να φέρει υποχρεωτικά τις ακόλουθες ενδείξεις στην ετικέτα της:
- Ονομασία πώλησης της κατηγορίας ελαιόλαδου, μαζί με τις πληροφορίες για την αντίστοιχη κατηγορία (εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο / «ελαιόλαδο ανωτέρας κατηγορίας που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους», παρθένο ελαιόλαδο / «ελαιόλαδο που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους», ελαιόλαδο – αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα / «έλαιο που περιέχει αποκλειστικά ελαιόλαδα που έχουν υποστεί επεξεργασία εξευγενισμού και έλαια που έχουν παραχθεί απευθείας από ελιές»,πυρηνέλαιο / «έλαιο που περιέχει αποκλειστικά έλαια που προέρχονται από επεξεργασία του προϊόντος που ελήφθη μετά την εξαγωγή του ελαιολάδου και έλαια που ελήφθησαν απευθείας από τις ελιές» ή «έλαιο που περιέχει αποκλειστικά έλαια που προέρχονται από επεξεργασία πυρήνων ελιάς και ελαίων που παράγονται απευθείας από ελιές»).
- Προσδιορισμό της καταγωγής. Η συγκεκριμένη ένδειξη αναγράφεται μόνο για το «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» και το «παρθένο ελαιόλαδο». Για τις κατηγορίες «ελαιόλαδο − αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα» και «πυρηνέλαιο» ο προσδιορισμός αυτός δεν αναγράφεται στην ετικέτα του προϊόντος.
- Ποσότητα του περιεχομένου ελαιόλαδου ή πυρηνέλαιου, εκφραζόμενη σε μονάδες όγκου (π.χ. 1 λίτρο, 5 λίτρα).
- Ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας του προϊόντος.
- Όνομα ή εμπορική επωνυμία και διεύθυνση του παρασκευαστή ή του συσκευαστή ή ενός πωλητή εγκατεστημένου στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Διατροφική δήλωση.
- Συνθήκες διατήρησης του προϊόντος.
- Κωδικός εγκεκριμένης μονάδας τυποποίησης και συσκευασίας ελαιόλαδου, o οποίος είναι χαρακτηριστικός για τη μονάδα και είναι της μορφής : EL – 40 – _ _ _
