Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει πως οι δασμοί έρχονται. Το μήνυμα αυτό από τον Αμερικανό πρόεδρο είναι σταθερό.
Αλλά τι είδους δασμοί και πότε ακριβώς; Οι φόροι στις εισαγωγές έχουν επιβληθεί με τέτοια ταχύτητα και συχνότητα από την αρχή της θητείας του, που είναι δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς τις εξελίξεις.
Ο Τραμπ έχει ήδη αυξήσει τους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, αλλά και σε χάλυβα, αλουμίνιο και ορισμένα αγαθά από τον Καναδά και το Μεξικό. Αυτήν την εβδομάδα αναμένεται να τεθούν σε ισχύ και αυξημένοι δασμοί για τα αυτοκίνητα.
Τώρα, αναμένουμε από τον Τραμπ να ανακοινώσει τις λεπτομέρειες του σχεδίου του για ένα ευρύτερο πακέτο δασμών, το οποίο η ομάδα του καταρτίζει τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο Λευκός Οίκος αποκαλεί την ημέρα της ανακοίνωσης «Ημέρα Απελευθέρωσης». Τι μπορούμε, λοιπόν, να μάθουμε την Τετάρτη;
Πόσο υψηλοί θα είναι οι δασμοί;
Ο Λευκός Οίκος δεν έχει ανακοινώσει ακόμη πόσο ψηλά θα φτάσουν οι δασμοί, αν και αναλυτές έχουν εκτιμήσει διάφορα πιθανά ποσοστά.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία πέρυσι, ο Τραμπ είχε υποστηρίξει έναν ενιαίο δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ, ενώ κατά καιρούς πρότεινε ακόμα και 20% – ή και 60% για τις εισαγωγές από την Κίνα.
Αφού ανέλαβε την προεδρία, παρουσίασε την ιδέα των «ανταποδοτικών» δασμών, με τη λογική ότι τα ποσοστά θα διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα.
«Πολύ απλά, αν μας επιβάλλουν δασμούς, τους επιβάλλουμε κι εμείς», είπε τον Φεβρουάριο, λίγο πριν δώσει εντολή στους αξιωματούχους του να καταρτίσουν ένα τέτοιο σχέδιο.
Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος περιέπλεξε σχεδόν αμέσως την εικόνα, σημειώνοντας ότι οι προτάσεις τους θα λάβουν υπόψη όχι μόνο τους δασμούς, αλλά και άλλες πολιτικές που θεωρούν ότι αδικούν τις αμερικανικές επιχειρήσεις – όπως ο ΦΠΑ (Value Added Tax – VAT).
Το αποτέλεσμα ήταν ένα «κυνηγητό», καθώς επιχειρήσεις και πολιτικοί προσπαθούν να εκτιμήσουν πόσο μεγάλη επιβάρυνση θα αντιμετωπίσουν τα προϊόντα τους. Παράλληλα, αναρωτιούνται πώς ό,τι ανακοινωθεί την Τετάρτη θα αλληλεπιδράσει με τους υφιστάμενους δασμούς – όπως εκείνους για τον χάλυβα και το αλουμίνιο – που έχει ήδη επιβάλει ο Τραμπ.
Για παράδειγμα, αξιωματούχοι στην Ευρώπη προετοιμάζονται για δασμό διψήφιου ποσοστού στις εξαγωγές τους. Ο Τραμπ είχε δηλώσει νωρίτερα φέτος ότι σκοπεύει να επιβάλει 25% εισαγωγικό φόρο σε αγαθά από την Ε.Ε.
Ποιες χώρες επηρεάζονται;
Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει επιβεβαιώσει ποιες χώρες θα πληγούν, αν και η ανακοίνωση της Τετάρτης προαναγγέλλεται ως ευρείας κλίμακας.
Την Κυριακή, ο πρόεδρος δήλωσε πως οι νέοι δασμοί ενδέχεται να ισχύσουν για «όλες τις χώρες», δείχνοντας πιθανή επιστροφή στο μοντέλο των οριζόντιων δασμών που είχε υποστηρίξει στην προεκλογική του καμπάνια.
Η δήλωση αυτή έσβησε τις ελπίδες ορισμένων χωρών, όπως του Ηνωμένου Βασιλείου, που ήλπιζαν ότι θα περάσουν «κάτω από το ραντάρ» – αν και πολλές ακόμη ελπίζουν να καταλήξουν τελικά σε κάποια συμφωνία.
Παραμένει, πάντως, ασαφές κατά πόσο οι δασμοί θα εφαρμοστούν οριζόντια ή θα στοχεύουν συγκεκριμένες χώρες.
Τον περασμένο μήνα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε ότι οι προσπάθειες επικεντρώνονται στους «Βρόμικους 15» – δηλαδή το 15% των χωρών που αποτελούν τον βασικό όγκο εμπορίου με τις ΗΠΑ και επιβάλλουν δασμούς ή άλλους κανόνες που πλήττουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις.
Το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, κατά την προετοιμασία των σχετικών εισηγήσεων, προσδιόρισε τις χώρες που τους ενδιέφεραν ιδιαίτερα:
Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Κορέα, Μαλαισία, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Ελβετία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο και Βιετνάμ.
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει επιφυλάξει κάποιες από τις σφοδρότερες επιθέσεις του για ιστορικούς συμμάχους και βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως ο Καναδάς και η Ε.Ε.
«Ο φίλος ήταν, πολλές φορές, χειρότερος από τον εχθρό», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα.
Ποιος θα πληρώσει το κόστος;
Οι δασμοί είναι φόροι στις εισαγωγές. Το μεγάλο ερώτημα, λοιπόν, είναι: ποιος θα πληρώσει;
Τεχνικά, η απάντηση είναι απλή: οι αμερικανικές εταιρίες που φέρνουν τα προϊόντα θα είναι εκείνες που θα πληρώσουν, ειδικά αν – όπως δήλωσε η εκπρόσωπος Καρολάιν Λέβιτ την Τρίτη – οι δασμοί επιβληθούν «άμεσα».
Ωστόσο, όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των δασμών, τόσο περισσότερο οι επιχειρήσεις θα προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν το κόστος – είτε αλλάζοντας προμηθευτές, είτε μετακυλίοντας το βάρος στους εμπορικούς τους εταίρους, είτε αυξάνοντας τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Πολλές εταιρίες δηλώνουν ήδη πως ετοιμάζονται για αυτό το ενδεχόμενο. Όμως, πρόκειται για ένα επικίνδυνο παιχνίδι: αν οι τιμές ανέβουν υπερβολικά, οι καταναλωτές ενδέχεται απλώς να σταματήσουν να αγοράζουν.
Αυτή η δυναμική έχει αυξήσει τους φόβους για ύφεση, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό, όπου πολλές εταιρίες εξαρτώνται από τις αμερικανικές αγορές.
Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι οι εταιρίες που θέλουν να αποφύγουν τους δασμούς μπορούν απλώς να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στις ΗΠΑ – όμως αυτό δεν είναι ούτε άμεση, ούτε εύκολη λύση, δεδομένου του υψηλού κόστους για την πρόσληψη προσωπικού και τη δημιουργία εργοστασίων.
Αν συνυπολογίσουμε τις διακυμάνσεις των νομισμάτων και τα πιθανά αντίποινα από άλλες χώρες, οι επιπτώσεις από την προσπάθεια του Τραμπ να αναδιαμορφώσει τις παγκόσμιες εμπορικές ισορροπίες αναμένεται να είναι απρόβλεπτες – και να διαρκέσουν πολύ πέρα από την ανακοίνωση της Τετάρτης.
Πηγή: BBC
