Η 47χρονη, μέχρι πρότινος υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, Λιζ Τρας αναλαμβάνει τα ηνία του κόμματος των Συντηρητικών και γίνεται πρωθυπουργός της χώρας.
Η Λιζ Τρας κέρδισε στην κούρσα τον υπουργό Οικονομικών, Ρίσι Σούνακ.
Κατά την ψηφοφορία μεταξύ των μελών του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος, η Λιζ Τρας εξασφάλισε 81.326 ψήφους (το 57,4%), έναντι 60.399 ψήφων (42,6%).
Η νέα ηγέτις των Τόρις κληρονομεί μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα της επιτρέψει να αναλάβει επισήμως την πρωθυπουργία αύριο Τρίτη.
Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Μπόρις Τζόνσον αναμένεται να παραδώσει την εξουσία στη Λιζ Τρας, αύριο, 6 Σεπτεμβρίου όταν θα επισκεφτούν και τη Βασίλισσα Ελισάβετ.
Ποια είναι η Λιζ Τρας
Η Λιζ γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου 1975. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πριν από την πολιτική, ήταν εμπορική διευθύντρια στη «Shell Oil and Gas Company» αφήνοντας τη θέση της επικεφαλής οικονομικών θεμάτων σε βρετανική εταιρεία τηλεπικοινωνιών.
Είναι η πρώτη γυναίκα των Τόρις που κατάφερε να γίνει υπουργός Εξωτερικών. Για την εφημερίδα «Corriere della Sera», η Λιζ Τρας είναι η «ξανθιά Θάτσερ της νέας χιλιετίας και του Instagram». Υπάρχουν άλλωστε αρκετοί παραλληλισμοί μεταξύ της «Σιδηράς Κυρίας» και της Τρας.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους πολιτικούς, η Τρας όπως και η Θάτσερ, δεν φοίτησε σε ιδιωτικό σχολείο. Σε αντίθεση με τη Θάτσερ, ωστόσο, μεγάλωσε σε ένα αριστερό«αντιθατσερικό» σπίτι. Οι γονείς της την πήγαιναν συχνά σε διαδηλώσεις ενάντια στην εγκατάσταση πυρηνικών πυραύλων στην Ευρώπη, όπου κυριαρχούσε το σύνθημα: «Έξω η Μάγκι! Έξω η Μάγκι!».
Η Λιζ Τρας ακολούθησε πάντως μια πολύ πιο συμβατική σταδιοδρομία. Σπούδασε πολιτική, φιλοσοφία και οικονομικά στην Οξφόρδη και εργάστηκε για την πετρελαϊκή εταιρεία Shell. Είναι παντρεμένη και έχει δύο κόρες.
Επί πρωθυπουργίας Τερέζα Μέι, η Λιζ ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο Μπόρις Τζόνσον την διόρισε πρώτα υπουργό Οικονομικών και εν συνεχεία επικεφαλής του Φόρειν Οφις. Υπέγραψε μάλιστα μια σειρά από εμπορικές συμφωνίες μετά το Brexit, αν και κάποτε έκανε εκστρατεία υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κάνοντας τα πρώτα της βήματα στην πολιτική, υποστήριξε τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και στη συνέχεια εντάχθηκε στο στρατόπεδο των Τόρις. Είναι ιδιαίτερα ενεργή στα social media και κυρίως στο Instagram. Όπως φαίνεται και από προφίλ της, της αρέσουν τα φωτεινά χρώματα και είναι φιλόζωη.
Για τον βρετανικό Τύπο, η Τρας έχει εντυπωσιακές ομοιότητες με τον Μπόρις Τζόνσον: ξανθιά, κάπως εκκεντρική και υπέρμαχος της πολιτικής. Αύριο, αναμένεται να συναντηθεί με τη Βασίλισσα Ελισάβετ στη Σκωτία λαμβάνοντας τις ευλογίες της μοναρχίας για το κυβερνητικό της έργο.
Έχοντας θητεύσει ως επικεφαλής μιας σειράς υπουργείων, μεταξύ των οποίων του Εμπορίου και της Δικαιοσύνης, έχει δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα μειώσει τους φόρους και θα διατηρήσει μια σκληρή γραμμή απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Υπό την ηγεσία μου, θα αρχίσω να μειώνω φόρους από την πρώτη ημέρα για να λάβω άμεσα δράση προκειμένου να βοηθήσω τους πολίτες με το κόστος διαβίωσης», ανέφερε σε παλαιότερο άρθρο της στην εφημερίδα «Daily Telegraph». Έχει αποκηρύξει ουκ ολίγες φορές τις πρώην αριστερές της απόψεις και χαρακτήρισε «λάθος» μια ομιλία της υπέρ της κατάργησης της βρετανικής Μοναρχίας μετά από ένα βίντεο που εμφανίστηκε ξανά στο συνέδριο της Φιλελεύθερων το 1994.
Τον περασμένο Ιούλιο είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους ότι μετάνιωσε για τα σχόλιά της που στόχευαν τη βασιλική οικογένεια επικαλούμενη το νεαρό της ηλικίας της. Τις είχε κάνει σε ηλικία 19 ετών.
Οι προκλήσεις της Λιζ Τρας
Η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Λιζ Τρας εξελέγη σήμερα επικεφαλής του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος και νέα πρωθυπουργός της χώρας. Βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με το να βγάλει την οικονομία από την χειρότερη κρίση του κόστους διαβίωσης εδώ και δεκαετίες.
Ακολουθούν οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει:
Κρίση κόστους διαβίωσης
Μακράν η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει θα είναι να βοηθήσει τους πολίτες να διαχειριστούν τον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και τέσσερις δεκαετίες, το άλμα των τιμών ενέργειας και τις προειδοποιήσεις για παρατεταμένη ύφεση.
Ο μέσος ετήσιος ενεργειακός λογαριασμός των βρετανικών νοικοκυριών θα αυξηθεί από τις 1.277 λίρες που ήταν πέρυσι στις 3.549 λίρες από τον Οκτώβριο και οι τιμές αναμένεται να κινηθούν υψηλότερα την επόμενη χρονιά.
Η Τρας δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι τάσσεται υπέρ φορολογικών μειώσεων αντί «παροχών» για να βοηθήσει τους πολίτες με την κρίση του κόστους διαβίωσης. Ωστόσο η ίδια αναμένεται να προσφέρει ευρύτερη στήριξη στα νοικοκυριά.
Η Τρας έχει επίσης υποσχεθεί έκτακτο προϋπολογισμό λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, με φορολογικές μειώσεις. Αυτό θα περιλαμβάνει την ανάκληση της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,25 ποσοστιαίες μονάδες.
Απεργίες
Η νέα πρωθυπουργός θα βρεθεί άμεσα αντιμέτωπη με την οργή των επικεφαλής των εργατικών συνδικάτων. Εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους, δικηγόροι, προσωπικό υγειονομικών υπηρεσιών και πανεπιστημιακοί απεργούν ή σχεδιάζουν κινητοποιήσεις καθώς ο πληθωρισμός τροφοδοτεί αιτήματα για υψηλότερο μισθό.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η αναταραχή, η Τρας έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει σε «σκληρές και αποφασιστικές ενέργειες» για να περιορίσει τις απεργιακές κινητοποιήσεις των συνδικάτων.
Brexit
Η Τρας θα πρέπει να διαχειριστεί τα πρακτικά ζητήματα της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκπληρώνοντας τη δέσμευση να ξαναγραφτεί η συμφωνία που επετεύχθη από τον προκάτοχό της.
Ως υπουργός Εξωτερικών, προώθησε τα σχέδια να θεσπιστεί το νομοσχέδιο του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, που θα ακυρώσει τμήμα της συμφωνίας του Brexit του Τζόνσον.
Η Βρετανία εδώ και καιρό ισχυρίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ δεν έχουν αποδώσει καρπούς και ότι η νομοθεσία θεωρείται πολιτική ασφάλειας.
Ωστόσο, εκτός κι αν η νέα πρωθυπουργός αποφύγει μονομερείς ενέργειες, η ΕΕ μπορεί να ανταπαντήσει αποκλείοντας Βρετανούς επιστήμονες από το Horizon, το μεγαλύτερο παγκοσμίως ερευνητικό πρόγραμμα. Η διαμάχη μπορεί εν τέλει να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο.
Η Τρας έχει επίσης δεσμευθεί να ακυρώσει όλους τους εναπομείναντες νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνεχίζουν να ισχύουν στη Βρετανία έως το 2023.
Αιτούντες άσυλο
Η βρετανική κυβέρνηση εδώ και χρόνια προσπαθεί να μειώσει τον αριθμό των μεταναστών που διασχίζουν με μικρές βάρκες τη Μάγχη προκειμένου να φθάσουν στη Βρετανία.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι έως 60.000 άνθρωποι μπορούν να φθάσουν με μικρά πλεούμενα φέτος, αριθμός διπλάσιος συγκριτικά με το περυσινό ρεκόρ.
Προκειμένου να αποτραπεί η ροή μεταναστών, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Απρίλιο σχέδια να αποσταλούν άνθρωποι που φθάνουν στις ακτές της στη Ρουάντα όπου θα διεκπεραιωθούν οι αιτήσεις τους για άσυλο. Η πρώτη σχεδιαζόμενη πτήση απέλασης τον Ιούνιο μπλοκαρίστηκε από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η Τρας έχει δεσμευθεί να επεκτείνει την πολιτική στέλνοντας αιτούντες άσυλο σε άλλες χώρες. Είναι αποφασισμένη η πολιτική αυτή να αποδώσει, λέγοντας ότι η Βρετανία θα νομοθετήσει την αποχώρησή της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εάν αυτό συνεχίσει να παρεμποδίζει την πολιτική αυτή.
Εάν συμβεί αυτό, η Βρετανία θα είναι μαζί με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη που δεν συμμετέχουν στη σύμβαση αυτή.
Ουκρανία
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν βασίζεται σε έναν χειμώνα οικονομικών δεινών προκειμένου να αποδυναμωθεί η αποφασιστικότητα κατά του πολέμου του στην Ουκρανία.
Η Βρετανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές στρατιωτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας, αποστέλλοντας σχεδόν 7.000 όπλα κατά τεθωρακισμένων, εκατοντάδες πυραύλους και θωρακισμένα οχήματα μάχης. Εκπαιδεύει επίσης Ουκρανούς στρατιώτες.
Η Τρας έχει υποσχεθεί να συνεχίσει τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη της Βρετανίας προς την Ουκρανία. Το πρόβλημα είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση που η διεθνής στήριξη προς την Ουκρανία αρχίσει να εξασθενεί.
Η ίδια δήλωσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής μάχης για την ηγεσία των Συντηρητικών ότι η Ουκρανία «δεν θα έχει μεγαλύτερο σύμμαχο» από τη Βρετανία εάν γίνει εκείνη πρωθυπουργός.
