Σε μια σκοτεινή, στρογγυλή τραπεζαρία, ο αείμνηστος Γάλλος σεφ, Paul Bocuse περιγράφει ένα πιάτο, με όλα τα χαρακτηριστικά της μαγειρικής του: ορτύκια και φουά γκρα, τυλιγμένα σε πατέ μανιταριών και σάλτσα τρούφας.
Στο Krasota, ένα εκλεκτό εστιατόριο στο Ντουμπάι, τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται.
Ο Bocuse δεν είναι εκεί, αφού έχει φύγει από τη ζωή εδώ και έξι χρόνια. Είναι το ομοίωμά του που προβάλλεται στους καμπυλωτούς τοίχους του δωματίου, πριν διαλυθεί στο σκοτάδι.
Αυτό το πιάτο, από τη συνταγή μέχρι το ψεύτικο βίντεο του Bocuse, σχεδιάστηκε από την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Είναι ένα από τα οκτώ μέρη του «Imaginary Futures», μιας πολυαισθητηριακής γευστικής εμπειρίας στο Krasota.
Η εμπειρία οδηγεί τους επισκέπτες σε διαφορετικά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει το μέλλον, από μια υποβρύχια πόλη σε μια διαστημική αποικία έως μια μεταπυρηνική αποκάλυψη και το κάθε πιάτο έχει σαν θέμα το αντίστοιχο σκηνικό.
Για το σενάριο της τεχνητής νοημοσύνης, οι συνιδρυτές της Krasota – ο ψηφιακός καλλιτέχνης Anton Nenashev, ο σεφ Vladimir Mukhin και ο επιχειρηματίας Boris Zarkov – παραχώρησαν τον έλεγχο στην τεχνολογία. Ο Nenashev, ο οποίος σχεδιάζει τις προβολές με τρισδιάστατο λογισμικό γραφικών υπολογιστή, άφησε την τεχνητή νοημοσύνη να βρει 150 διαφορετικές έννοιες, πριν συγχωνεύσει τις καλύτερες και ο Mukhin ώθησε την πλατφόρμα παραγωγής Midjourney να επαναλάβει τις πιο εμβληματικές συνταγές του Bocuse, συμπεριλαμβανομένης της σούπας με τρούφα.
«Αντλήσαμε έμπνευση από την ενδιαφέρουσα προοπτική της (ανα)δημιουργίας με βάση ολοκληρωμένα δεδομένα για τη ζωή και τις εμπειρίες τους μέσω της τεχνητής νοημοσύνης», εξηγεί ο Zarkov. Το περιγράφει ως μια συναυλία ψηφιακής εποχής που ξυπνά τις αναμνήσεις και το στυλ του αείμνηστου σεφ μέσω της τεχνολογίας – και είναι μόνο η αρχή για το μέλλον του φαγητού, λέει.
«Το να ζεις χέρι-χέρι με την τεχνητή νοημοσύνη έχει μετατοπιστεί από τη φαντασία στην πραγματικότητα», προσθέτει.
Πρώτο στο είδος του
Ο Zarkov, υπεύθυνος του διάσημου White Rabbit στη Μόσχα (όπου ο Mukhin είναι επίσης επικεφαλής σεφ και συνιδρυτής), σκέφτηκε την ιδέα για το Krasota επισκεπτόμενος το μουσείο ψηφιακής τέχνης teamLabs στο Τόκιο το 2017, το οποίο διέθετε ένα διαδραστικό «σπίτι τσαγιού».
«Η προβολή στο τραπέζι ήταν πολύ απλή — για παράδειγμα, όταν έπαιρνες το τσάι matcha έμοιαζε σα να έβγαινε ένα δέντρο από το φλιτζάνι σου», εξηγεί ο Zarkov. «Αποφάσισα να κάνω κάτι περισσότερο με την τεχνολογία: με περισσότερη εστίαση στο φαγητό, πιο περίπλοκο».
Συγκεντρώνοντας μια διεθνή ομάδα μηχανικών, άρχισαν να εργάζονται σε προβολές πολλαπλών επιφανειών και μια διαδραστική επιφάνεια εργασίας με δυνατότητα AI που χρησιμοποιεί αισθητήρες για τη διάκριση μεταξύ διαφορετικών αντικειμένων, όπως πιάτα και γυαλιά, έναντι των χεριών ή των τηλεφώνων των επισκεπτών, που επιτρέπει στοχευμένη προβολή.
«Αυτή ήταν η πιο δύσκολη, πολύπλοκη τεχνολογία που κατασκευάσαμε», λέει ο Zarkov. Ισχυρίζεται ότι η τεχνολογία ήταν «η πρώτη του είδους της» όταν το Krasota κυκλοφόρησε αρχικά στη Μόσχα το 2021 και θυμάται ότι το προσωπικό ξόδεψε έναν ολόκληρο μήνα εκπαιδεύοντας την τεχνητή νοημοσύνη βάζοντας επανειλημμένα πιάτα στο τραπέζι και μετακινώντας αντικείμενα για να τη δοκιμάσει.
«Στην αρχή, δεν ήταν πολύ γρήγορο – όταν μετακινούσες το τηλέφωνό σου, χρειάζονταν τρία δευτερόλεπτα για να αντιδράσει», λέει ο Zarkov. Αλλά η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιεί μηχανική εκμάθηση για να βελτιώνεται όταν λαμβάνει νέες πληροφορίες. «Τώρα μπορείτε να παίξετε με οποιεσδήποτε εικόνες στο τραπέζι. Είναι σαν να είναι ζωντανό», προσθέτει.
Το Krasota Dubai άνοιξε το 2023 με ένα σόου, το «Imaginary Art», το οποίο οδηγεί τους επισκέπτες σε οκτώ πιάτα εμπνευσμένα από διάσημα έργα διεθνών καλλιτεχνών.
Η αρχή της τεχνολογίας στα τραπέζια των εστιατορίων
Η τεχνολογία στο τραπέζι του δείπνου δεν είναι μια εντελώς νέα ιδέα. Το 2007, το The Fat Duck του Heston Blumenthal στο Ηνωμένο Βασίλειο παρουσίασε τον «ήχο της θάλασσας» — ένα πλέον διάσημο πιάτο με σασίμι οστρακοειδών, που στρώνεται σε μια βρώσιμη αμμώδη ακτή, συνοδευόμενο από ένα mini-iPod κολλημένο σε ένα κοχύλι, στο οποίο παιζόταν ο ήχος των κυμάτων που σκάνε απαλά στην παραλία, καθώς και κραυγές γλάρων.
Ήταν ένα από τα πρώτα πολυαισθητηριακά πιάτα στον κόσμο, λέει ο Charles Spence, καθηγητής πειραματικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος εξερευνά το πώς τα οπτικοακουστικά ερεθίσματα αλλάζουν τη γεύση του φαγητού – ή τουλάχιστον, την αντίληψή μας γι’ αυτό.
Η σχέση φαγητού- οπτικοακουστικών μέσων
Σύμφωνα με τον Spence, οι κλασικές μελωδίες μας κάνουν να πιστεύουμε ότι το φαγητό είναι πιο ακριβό και η μουσική που ταιριάζει με την κουζίνα – για παράδειγμα, ιταλικά τραγούδια όταν τρώμε ζυμαρικά ή πίτσα – αυξάνουν την αντίληψη της αυθεντικότητας. Σε ένα πείραμα, ο Spence διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν το ίδιο κρασί «περίπου 15% πιο γλυκό και πιο φρουτώδες στον κόκκινο φωτισμό, σε σύγκριση με τον πράσινο, που αναδεικνύει τη φρεσκάδα και την οξύτητα».
Ακόμη και ο τόνος της μουσικής μπορεί να επηρεάσει τη γεύση, προσθέτει ο Spence: οι χαμηλότεροι τόνοι κάνουν το φαγητό πιο πικρό, ενώ οι ψηλές νότες αναδεικνύουν τη γλυκύτητα.
«Όλο και περισσότεροι σεφ εισάγουν σκόπιμα αυτό το είδος ηχητικού καρυκεύματος για να τροποποιήσουν τη γεύση του φαγητού τους», λέει ο Spence, προσθέτοντας ότι υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον από τους καταναλωτές που θέλουν να εξερευνήσουν τις «εκπληκτικές συνδέσεις» μεταξύ των διαφορετικών τους αισθήσεων.
Η τεχνολογία γίνεται πιο κοινή σε αυτές τις πολυαισθητηριακές εμπειρίες. Εστιατόρια όπως το Zenon, επίσης στο Ντουμπάι, χρησιμοποιούν «εγκαταστάσεις τέχνης που δημιουργούνται από AI» για να αλλάξουν τη διάθεση των παρευρισκόμενων, ενώ και το private dining εστιατόριο Jing στο Χονγκ Κονγκ εξερευνά την αρχαία δυναστεία των Σονγκ μέσα από μια καθηλωτική εμπειρία δείπνου με προβολές και ένα σχέδιο φωτισμού.
Οι περισσότερες πολυαισθητηριακές γευστικές εμπειρίες, που συχνά φιλοξενούνται σε χώρους υψηλής ποιότητας και έχουν σχεδιαστεί από σεφ παγκόσμιας κλάσης, είναι ακριβές και απρόσιτες. (Μια βραδιά στο Krasota ξεκινά από 1.200 dirhams, περίπου $326.)
Το Krasota συνεχίζει να αναπτύσσει νέες ιδέες και να πειραματίζεται με την τεχνολογία προβολής της. Το επόμενο concept του, που αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2025, είναι εμπνευσμένο από την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» και «θα χρησιμοποιήσει πολύ την τεχνητή νοημοσύνη στην παραγωγή», λέει ο Zarkov, προσθέτοντας : «Μπορούμε τώρα να «αναστήσουμε» εικόνες ανθρώπων, να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη σε δημιουργικές διαδικασίες και είτε να αγκαλιάσουμε είτε να φοβηθούμε αυτήν τη δυναμική συνεργασίας.
Πηγή: CNN
