Αν η άκρα δεξιά αποκτήσει τον έλεγχο του κοινοβουλίου στη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρώπη θα αλλάξει ριζικά, αναφέρει σε άρθρο του το Politico.
Μην πανικοβάλλεστε ακόμη — αλλά ίσως είναι καιρός να αρχίσετε να ετοιμάζετε προμήθειες έκτακτης ανάγκης, αναφέρει ο αρθρογράφος και συνεχίζει:
Ο φόβος των Βρυξελλών για το ενδεχόμενο ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στραφεί προς την άκρα δεξιά αναζωπυρώθηκε απότομα αυτή την εβδομάδα, καθώς η πολιτική κρίση στη Γαλλία αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική. Ένας από τους ιστορικούς συμμάχους του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν προστέθηκε στoυς αντιπάλους που ζητούν την παραίτησή του.
Ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται υπό εξαιρετικά έντονη πίεση, μετά την κατάρρευση της τελευταίας προσπάθειας του πρωθυπουργού του να σχηματίσει λειτουργική κυβέρνηση μέσα σε μόλις 14 ώρες. Οι νέες εκλογές, είτε μέσα στους επόμενους μήνες είτε ακόμη και εβδομάδες, μοιάζουν πλέον όλο και πιο πιθανές.
Σε προεδρικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο, μια νίκη του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν είναι πλέον απολύτως εφικτή. Αυτό σημαίνει πως μια ευρωσκεπτικίστρια, ακροδεξιά προσωπικότητα θα μπορούσε σύντομα να μιλά εξ ονόματος της Γαλλίας στα βασικά θεσμικά όργανα της Ε.Ε., ενισχύοντας τον ολοένα αυξανόμενο χορό των λαϊκιστικών, δεξιών φωνών.
«Ζούμε σε μια ήπειρο που έχει περάσει πολέμους, lockdown, ακόμη και μια μορφή ελαφριάς δικτατορίας στη Βουδαπέστη. Έχουμε μάθει να συνεχίζουμε να λειτουργούμε παρά τους συνεχείς κλυδωνισμούς», δήλωσε ένας αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος, όπως και άλλοι που μίλησαν για το ρεπορτάζ, διατήρησε την ανωνυμία του προκειμένου να μιλήσει ελεύθερα.
Όμως, «η Λεπέν είναι κάτι διαφορετικό», πρόσθεσε, εκφράζοντας την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση στις Βρυξέλλες ότι μια ριζική αλλαγή στην ηγεσία της Γαλλίας θα είχε μακροπρόθεσμες και βαθιές συνέπειες για την Ε.Ε.
Ενώ η άκρα δεξιά πιέζει τον Μακρόν να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, οι εξελίξεις αυτής της εβδομάδας αυξάνουν και την πιθανότητα πρόωρων προεδρικών εκλογών, αν τελικά ο Μακρόν εξαναγκαστεί να παραιτηθεί — κάτι που έχει κατηγορηματικά αποκλείσει, δεσμευόμενος να παραμείνει στη θέση του έως το τέλος της θητείας του, το 2027.
Εάν ο Εθνικός Συναγερμός αποκτήσει την εκτελεστική εξουσία στη Γαλλία, αυτό θα επιβάρυνε δραματικά τα ήδη πολλά προβλήματα της Ε.Ε., που στο Συμβούλιο προσωποποιούνται από τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας και τον Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας — και πιθανότατα σύντομα θα προστεθεί σε αυτούς και ο Αντρέι Μπάμπις, μετά τη νίκη του στις εκλογές της Τσεχίας.
Το αναζωπυρωμένο κύμα του λαϊκισμού απειλεί να εκτροχιάσει τις πολιτικές της Ε.Ε. σε κρίσιμους τομείς, με τη μεγαλύτερη ανησυχία να επικεντρώνεται στη Ρωσία και στην αμυντική πολιτική. Ο Όρμπαν και ο Φίτσο έχουν ήδη σταθεί εμπόδιο στις προσπάθειες της Ένωσης να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο Μπάμπις έχει δεσμευθεί να ακυρώσει την πρωτοβουλία της Ε.Ε. για την αποστολή πυρομαχικών στην Ουκρανία, να αμφισβητήσει τα σχέδια του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών και να συγκρουστεί με την Κομισιόν για την Πράσινη Συμφωνία — η οποία βρίσκεται επίσης στο στόχαστρο της Λεπέν.
Η Γαλλίδα ακροδεξιά ηγέτις έχει επανειλημμένα ταχθεί κατά της ενίσχυσης της στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο, κατηγορώντας τον Μακρόν για «πολεμοχαρή ρητορική», ειδικά όταν πρότεινε, κόντρα στη γενική ευρωπαϊκή γραμμή, την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Αν και η Γαλλία δεν είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της Ουκρανίας, η ρητορική του Μακρόν υπήρξε καθοριστική στην κινητοποίηση ευρωπαϊκής υποστήριξης για το Κίεβο και για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της Ευρώπης, ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος κράτους μέλους της Ε.Ε. «Αν φύγει, αυτό θα κινδυνεύσει σοβαρά — γνωρίζουμε πως η Λεπέν δεν θα ακολουθούσε την ίδια γραμμή.»
Ο Εθνικός Συναγερμός αντιτίθεται σθεναρά στο όραμα του Μακρόν για κοινή χρήση της γαλλικής πυρηνικής ομπρέλας ή για την ενοποίηση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών πόρων, καθώς ο πόλεμος επεκτείνεται στην ήπειρο.
Όταν ρωτήθηκε πρόσφατα στο τηλεοπτικό δίκτυο LCI αν τα γαλλικά πυρηνικά όπλα θα μπορούσαν μια μέρα να σταθμεύσουν στη Γερμανία ή στην Πολωνία, η Λεπέν απάντησε σκωπτικά: «Και μετά τι;»
Επανέλαβε επίσης παλαιότερες δεσμεύσεις της για αποχώρηση της Γαλλίας από τη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ, αν και υποσχέθηκε να συνεχίσει τη συνεργασία με συμμάχους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, σε βασικές στρατιωτικές αποστολές.
Το χειρότερο σενάριο για τους φιλοευρωπαίους μπορεί φυσικά να μη συμβεί ποτέ. Παρά τη ρητορική της αυτοπεποίθησης, το κόμμα της Λεπέν δεν έχει ακόμη αποδείξει ότι μπορεί να υπερβεί τα εκλογικά εμπόδια που διαρκώς το συγκρατούν.
Στο ιδιόμορφο διπλό εκλογικό σύστημα της Γαλλίας, ένα κόμμα πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από 50% στον δεύτερο γύρο για να κερδίσει. Αυτό το όριο αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολο να ξεπεραστεί για τη Λεπέν και τους συνεργάτες της, καθώς μέχρι σήμερα οι ψηφοφόροι διαφορετικών πολιτικών τάσεων συνήθως ενώνονταν πίσω από έναν κεντρώο υποψήφιο για να αποτρέψουν την άνοδο της άκρας δεξιάς — αν και με ολοένα και μικρότερη αποτελεσματικότητα.
Παρόλα αυτά, ο Εθνικός Συναγερμός έχει σημειώσει εντυπωσιακή άνοδο και είναι πλέον η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Κάτω Βουλής, κατέχοντας μαζί με τους συμμάχους του περίπου το ένα τέταρτο των εδρών. Το 2017, όταν ο Μακρόν εξελέγη για πρώτη φορά, διέθετε μόλις μερικές.
Ακόμα και με τη σημερινή πολιτική αστάθεια, η απόλυτη πλειοψηφία παραμένει δύσκολη, εκτιμά ο Ματιέ Γκαγιάρντ του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Ipsos.
Ωστόσο, το βαθιά διχασμένο πολιτικό τοπίο καθιστά τον λεγόμενο «Ρεπουμπλικανικό μέτωπο» — τη συμμαχία των άλλων κομμάτων στον δεύτερο γύρο για να αποτραπεί η νίκη της ακροδεξιάς — πολύ πιο αδύναμο.
Σύμφωνα με την Opinionway, ο Εθνικός Συναγερμός καταγράφει σήμερα ποσοστό γύρω στο 33% (παρόμοιο με εκείνο των περσινών εκλογών), έναντι 18%-24% για το μετριοπαθές αριστερό μπλοκ και μόλις 14%-16% για το κεντρώο στρατόπεδο του Μακρόν.
Αν το κόμμα της Λεπέν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία σε πρόωρες εκλογές ή πλησιάσει σε αυτήν, ο προστατευόμενός της Ζορντάν Μπαρντελά θα έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει την πρωθυπουργία και να σχηματίσει μια ακροδεξιά κυβέρνηση.
Αυτό θα σήμαινε πως ο Εθνικός Συναγερμός θα εκπροσωπούσε τη Γαλλία στο Συμβούλιο της Ε.Ε., όπου οι εκπρόσωποι των κρατών-μελών διαπραγματεύονται νομοθεσίες μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η άκρα δεξιά στις Βρυξέλλες
Ενώ στις Βρυξέλλες η προσοχή παραμένει στραμμένη στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, οι αξιωματούχοι «υποτιμούν εντελώς το πώς θα έμοιαζε μια γενικευμένη σύγκρουση» στο Συμβούλιο, προειδοποίησε ο ίδιος αξιωματούχος της Κομισιόν.
Μια κυβέρνηση της Λεπέν, είπε, θα μπορούσε να μπλοκάρει νομοθεσίες σε μια ευρεία γκάμα τομέων.
Ωστόσο, μια μελλοντική ακροδεξιά Γαλλία θα παρέμενε μειοψηφία — τουλάχιστον προς το παρόν.
«Στο θέμα των αυτοκινήτων, για παράδειγμα, θα έχουν μόνο τους Ούγγρους με το μέρος τους. Θα χάσουν. Στο θέμα της συμφωνίας Mercosur, επίσης θα χάσουν», πρόσθεσε, αναφερόμενος στη σχεδιαζόμενη εμπορική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και των χωρών της Mercosur που αναμένεται να υπογραφεί στις 5 Δεκεμβρίου.
Το μεγάλο ερώτημα που πλανάται πάνω από την Ευρώπη είναι αν οι διαφορετικές εκδοχές δεξιού λαϊκισμού θα μπορούσαν κάποια στιγμή να συνενωθούν σχηματίζοντας μια «μειοψηφία που μπλοκάρει» ικανή να παραλύσει τον μηχανισμό της Ε.Ε.
Ο Γκαγιάρντ από την Ipsos θεωρεί ένα τέτοιο σενάριο απίθανο στο άμεσο μέλλον, παρά τα υψηλά ποσοστά που καταγράφουν οι ακροδεξιοί στις επικείμενες εκλογές, όπως στην Ολλανδία στα τέλη Οκτωβρίου.
«Αν κοιτάξει κανείς τις άλλες χώρες, η εικόνα είναι αρκετά διαφορετική», λέει. «Για παράδειγμα, στην Ολλανδία, αν και το κόμμα του Χερτ Βίλντερς προηγείται στις δημοσκοπήσεις, το τελικό ποσοστό του θα είναι πιθανότατα χαμηλότερο από τις προηγούμενες εκλογές».
Οι λαϊκιστές εθνικιστές αναμένεται επίσης να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις εκλογές του επόμενου έτους σε Σουηδία και Ουγγαρία, όπου ο Βίκτορ Όρμπαν επιδιώκει επανεκλογή.
Στη Γερμανία, στις εκλογές του Φεβρουαρίου, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) σημείωσε το υψηλότερο ποσοστό του μέχρι σήμερα, με 21%, καθιστώντας το δεύτερη πολιτική δύναμη της χώρας.
«Ο πιο στρατηγικός τρόπος να το δούμε», σημειώνει ο Γκρεγκουάρ Ρους, διευθυντής προγράμματος για την Ευρώπη και τη Ρωσία στο think tank Chatham House του Λονδίνου, «είναι να καταλάβουμε ότι κάθε χώρα θα έχει, λίγο-πολύ, τη δική της “λαϊκιστική φάση”.
Το μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι αυτές οι φάσεις να μην συμβούν όλες ταυτόχρονα.»
Πηγή: Politico
