Τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει στην ανάλυση της συμπεριφοράς του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ο διευθυντής της CIA, αναδεικνύει σε άρθρο του το Politico.
Η μισή Ουάσιγκτον ασχολείται με την ανάλυση κάθε λέξης και κίνησης του Πούτιν αυτές τις μέρες. Αλλά όταν ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς μιλά για τον Ρώσο ηγέτη, τα λόγια του έχουν ασυνήθιστη βαρύτητα.
Ο Πούτιν είναι η επιτομή ενός «συνδυασμού ρωσικών ιδιοτήτων»: «αναιδής, εκκεντρικός, θυμωμένος και ανασφαλής», έχει αναφέρει ο Μπερνς. Ο αρχηγός του Κρεμλίνου είναι «εκδικητής άγγελος».
Ο Μπερνς είχε πρόσφατα προβλέψει ότι ο Πούτιν δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την εισβολή του στην Ουκρανία, αλλά είναι πιθανό να διπλασιάσει τις δυνάμεις του. «Πιστεύω ότι είναι σε τέτοια διανοητική κατάσταση που δεν πιστεύει ότι έχει την πολυτέλεια να χάσει», ανέφερε ο Μπερνς.
Ομολογουμένως, χάρη στην θέση του, κάθε λέξη που λέει δημόσια ο Μπερνς για τον Πούτιν θα τραβήξει την προσοχή. Ο ο 66χρονος ήταν επίσης για πολλά χρόνια διπλωμάτης, με δύο θητείες στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων τη μία ως πρέσβης των ΗΠΑ από το 2005-2008. Ο Μπερνς παρακολουθεί τον Πούτιν για πολλά χρόνια και ελάχιστοι στην κυβέρνηση των ΗΠΑ έχουν περισσότερη προσωπική εμπειρία με τον Ρώσο ηγέτη.
Όλα αυτά έχουν κάνει τον Μπερνς έναν από τους κορυφαίους συμβούλους του Προέδρου Τζο Μπάιντεν, και έναν άνθρωπο στον οποίο έχουν ανατεθεί μερικά από τα πιο ευαίσθητα καθήκοντα. Ο Μπάιντεν έστειλε αθόρυβα τον Μπερνς στη Μόσχα το περασμένο φθινόπωρο για να προειδοποιήσει τον Πούτιν, ώστε να μην επιτεθεί στην Ουκρανία.
Τους επόμενους μήνες, ο Μπερνς θα κληθεί να δώσει απαντήσεις για φλέγοντα ζητήματα όπως, εάν η Ουάσιγκτον πρέπει να στείλει βαρύ οπλισμό στην Ουκρανία.
Ο Μπερνς είναι «πολύ ώριμος, έμπειρος, συγκρατημένος και συνετός σε ό,τι λέει», σχολίασε ο Γουίλιαμ Τέιλορ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία, ο οποίος γνωρίζει για χρόνια τον διευθυντή της CIA. «Για όλους αυτούς τους λόγους, καθώς και για την εμπειρία του με τον Πούτιν, τον ακούμε».
Στην πραγματικότητα, είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθεί κάποιος στην Ουάσιγκτον που θα ασκήσει κριτική στον Μπερνς, ακόμη και ιδιωτικά.
«Ονομάσαμε ένα αμφιθέατρο με το όνομα αυτού του άντρα και δεν είναι καν νεκρός», είπε ειρωνικά ένας αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Μπερνς είναι συχνά εκείνος που σε συναντήσεις χαλαρώνει τους ανθρώπους με ένα αστείο. «Μερικές φορές είναι το άτομο που λέει, «Ναι, αυτό είναι πραγματικά δύσκολο. Και είναι πραγματικά δύσκολο να μην έχεις τέλειες απαντήσεις», είπε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν.
«Προχωρημένη Πουτινολογία»
Αφού επισκέφτηκε το Κρεμλίνο το περασμένο φθινόπωρο, ο Μπερνς επέστρεψε στην Ουάσιγκτον με λίγες αυταπάτες και όχι καλά νέα για τον Μπάιντεν και την υπόλοιπη κυβέρνηση.
«Ήταν εξαιρετικά ρεαλιστής σχετικά με το τι θα συμβεί και την ανάγκη να προετοιμαστεί για αυτό», είπε ο πρώην ανώτερος αξιωματούχος της διοίκησης για τον Μπερνς.
Όπως εξήγησε δημόσια, ο Μπερνς δεν είχε την αίσθηση – από την τηλεφωνική τους συνομιλία – ότι ο Πούτιν είχε λάβει αμετάκλητη απόφαση να εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά φαινόταν πιθανό να το κάνει.
«Είχα μάθει όλα αυτά τα χρόνια να μην υποτιμώ ποτέ την αμείλικτη αποφασιστικότητα του Πούτιν, ειδικά για την Ουκρανία», είπε ο Μπερνς στο κοινό στο Georgia Tech.
Ο Πούτιν, σημείωσε ο Μπερνς, πίστευε από καιρό ότι η Ουκρανία δεν είναι πραγματική χώρα.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, καθώς οι δυνάμεις της Ουκρανίας είχαν καταφέρει να αποτρέψουν και να απωθήσουν τα ρωσικά στρατεύματα, ο Μπερνς, παρέμενε επιφυλακτικός για το μέλλον.
Η αποτυχία, είπε στους Financial Times, δεν είναι κάτι που αποδέχεται εύκολα ο Πούτιν.
«Πόνταρε τόσο πολύ στην επιλογή που έκανε να ξεκινήσει αυτή την εισβολή που νομίζω ότι είναι πεπεισμένος τώρα ότι ο διπλασιασμός των δυνάμεών του, θα του επιτρέψει να σημειώσει πρόοδο», σχολίασε ο Μπερνς.
Το αθόρυβο ταξίδι του Μπερνς στην Καμπούλ
Μία από τις χειρότερες στιγμές της διακυβέρνησης Μπάιντεν ήταν η κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν τον περασμένο Αύγουστο, η οποία οδήγησε στην γιγαντιαία και θανατηφόρα προσπάθεια εκκένωσης στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Οι επικριτές του Μπάιντεν αμφισβήτησαν την ικανότητα της CIA και σχολίασαν την πολύ αργή αντίδραση στην πτώση της Καμπούλ.
Κατά τη διάρκεια αυτών των ταραγμένων εβδομάδων, ο Μπερνς ταξίδεψε αθόρυβα στην Καμπούλ για να μιλήσει με τους ηγέτες των Ταλιμπάν.
«Υπάρχει λόγος που στέλνεις τον Μπιλ Μπερνς να αντιμετωπίσει τους Ταλιμπάν σε μια στιγμή που όλα καταρρέουν στο Αφγανιστάν», είπε ο πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης. «Πρόκειται για ένα άτομο που μπορεί να καθίσει απέναντι από τους πιο σκληρούς, πιο δεσποτικούς ανθρώπους στον κόσμο και να βρει έναν τρόπο και να βρει λύσεις για λογαριασμό του αμερικανικού λαού».
Στα απομνημονεύματά του, «The Back Channel», ο Μπερνς περιγράφει πόσο θα ήθελε να είχε κάνει περισσότερα για να αντιταχθεί στην απόφαση του τότε προέδρου Τζορτζ Μπους να εισβάλει στο Ιράκ και να ανατρέψει τον δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν, παρόλο που, ως ανώτερος διπλωμάτης, επανειλημμένα προσπάθησε να αναδείξει τις παγίδες.
Ενώ γράφει ότι οι ενέργειές του εκείνη την εποχή είχαν πολλαπλά, περίπλοκα κίνητρα, ο Μπερνς παραδέχεται στο βιβλίο ότι ένα από αυτά ήταν «η ενοχλητική αίσθηση ότι ο Σαντάμ ήταν ένας τύραννος που άξιζε να φύγει».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, και ειδικότερα η CIA, έχει επαινεθεί για τις ακριβείς προβλέψεις της σχετικά με τις κινήσεις του Πούτιν κατά της Ουκρανίας, καθώς και για την απόφασή της να δημοσιοποιήσει ορισμένα από όσα γνώριζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παραμένει, ωστόσο, ασαφές γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προέβλεψαν -τουλάχιστον δημοσίως- πόσο άσχημα θα τα πήγαινε ο ρωσικός στρατός και πόσο καιρό θα μπορούσε να αντέξει ο ουκρανικός στρατός.
Στην πραγματικότητα, εντός της κυβέρνησης των ΗΠΑ, υπήρχε μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα συντρίψουν γρήγορα τις ουκρανικές δυνάμεις. Ορισμένοι σχολιαστές εξωτερικής πολιτικής έχουν αναρωτηθεί μήπως γι’ αυτό οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έστειλαν περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία νωρίτερα.
Μετά τις κρίσεις τόσο στην Ουκρανία όσο και στο Αφγανιστάν, αμερικανοί νομοθέτες φέρεται να ζήτησαν αναθεωρήσεις για τον τρόπο με τον οποίο η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών αξιολογεί τις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις.
