Η Ευρώπη παλεύει να τερματίσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Την ώρα όμως που η ΕΕ έχει επιβάλει ατομικές και οικονομικές κυρώσεις ως αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Rosatom, ο ρωσικός κρατικός γίγαντας της πυρηνικής ενέργειας, έχει εξαιρεθεί από το πακέτο κυρώσεων, παρά τις εκκλήσεις ακτιβιστών και ΜΚΟ για την απαγόρευση των πυρηνικών καυσίμων που εισάγονται από τη Ρωσία.
Και δεν είναι μόνο η Ευρώπη. Όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα από τις ΗΠΑ τον Μάρτιο, δεν αναφέρθηκε στη Rosatom. Η κυβέρνηση Μπάιντεν φέρεται να σκέφτηκε την επιβολή κυρώσεων στη Rosatom, αλλά υποχώρησε μετά την πίεση που δέχθηκε από τα λόμπι της πυρηνικής βιομηχανίας και από την ίδια την επιθυμία του να συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια ως μέρος της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, ανέφερε το Reuters.
Η επίδραση της Rosatom είναι βαθιά στην παγκόσμια βιομηχανία αντιδραστήρων και πυρηνικών καυσίμων. Αυτός ο τύπος οικονομικής επιρροής μπορεί να εξηγήσει γιατί η πυρηνική βιομηχανία της Ρωσίας «κατάφερε να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας» κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για κυρώσεις, εξήγησε η Oksana Ananyeva, αναλύτρια ενεργειακής πολιτικής στην ουκρανική ΜΚΟ Ekodia, μια από τις οργανώσεις που υπογράφουν την έκκληση του Μαρτίου προς τον Μπάιντεν και τους ηγέτες της ΕΕ.
“Ένας από τους λόγους για αυτό είναι σίγουρα η μεγάλη εξάρτηση από το ουράνιο και τα πυρηνικά καύσιμα, καθώς οι περισσότερες από τις 32 χώρες που χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια βασίζονται στη Ρωσία για κάποιο μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού πυρηνικών καυσίμων”, δήλωσε η Ananyeva στο RFE/RL.
Οι αριθμοί
Από τους 439 πυρηνικούς αντιδραστήρες σε λειτουργία σε όλο τον κόσμο το 2021, 38 από αυτούς βρίσκονταν στη Ρωσία, επιπλέον 42 κατασκευάστηκαν με τεχνολογία ρωσικών πυρηνικών αντιδραστήρων και άλλοι 15 υπό κατασκευή κατασκευάζονταν με ρωσική τεχνολογία, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάιο από το Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Η Ρωσία είναι επίσης πηγή ουρανίου, το βασικό συστατικό του πυρηνικού καυσίμου. Η Ευρώπη λαμβάνει περίπου το 20% του ουρανίου της από τη Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βασίζονται στη Ρωσία για το 16% του ουρανίου τους, ενώ κατά 30% εξαρτώνται από τη Ρωσία δύο στενοί εταίροι της Μόσχας, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν.
Η Ρωσία κατείχε το 40% της συνολικής υποδομής μετατροπής ουρανίου στον κόσμο το 2020 και το 46% της συνολικής ικανότητας εμπλουτισμού ουρανίου στον κόσμο το 2018, σύμφωνα με την έκθεση του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Μια επανεξέταση της ΕΕ για την πυρηνική ενέργεια;
Τα τελευταία χρόνια, η Rosatom βρέθηκε στο επίκεντρο των προσπαθειών του λόμπι της βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας, ώστε να πείσει την ΕΕ να δει με άλλη ματιά τα πυρηνικά, καθώς το μπλοκ εξετάζει πώς να προχωρήσει πιο γρήγορα σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Σύμφωνα με την Greenpeace, η νέα πυρηνική δυναμικότητα της ΕΕ θα μπορούσε να αξίζει περίπου 500 δισεκατομμύρια ευρώ πιθανών επενδύσεων.
Η ΕΕ προσπαθεί να επιτύχει έναν στόχο για μηδενικές εκπομπές έως το 2050 για να αποτρέψει την καταστροφική υπερθέρμανση του πλανήτη. Μέρος αυτής της διαδικασίας είναι ο καθορισμός του τι είναι και τι όχι επένδυση φιλική προς το κλίμα. Οι ηγέτες στις Βρυξέλλες ζητούν έγκριση από τις χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να συμπεριλάβουν την πυρηνική ενέργεια ως βιώσιμη επένδυση στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης.
