Το να ταξιδεύετε στον ουρανό με ταχύτητα εκατοντάδων χιλιομέτρων την ώρα, στα 40.000 πόδια, μπορεί να μοιάζει τρομακτικό. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό δεν είναι το πιο επικίνδυνο κομμάτι μιας πτήσης με εμπορικό αεροσκάφος.
Η ασφάλεια στις αερομεταφορές έχει τεθεί και πάλι στο μικροσκόπιο τις τελευταίες εβδομάδες, έπειτα από μια σειρά σοβαρών περιστατικών, κάποια εκ των οποίων ήταν θανατηφόρα, εντείνοντας τους φόβους και κάνοντάς πολλούς επιβάτες να ξανασκεφτούν το αν θα κλείσουν πτήση.
Αν και συχνά ακούμε ότι το αεροπλάνο είναι το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, τα γεγονότα αυτά υπενθυμίζουν ότι κάποιοι κίνδυνοι παραμένουν. Και σύμφωνα με πιλότους και ειδικούς στην αεροπλοΐα, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι εντοπίζονται σε συγκεκριμένες φάσεις της πτήσης – κυρίως στην απογείωση και την προσγείωση. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η μία από τις δύο είναι σαφώς πιο επικίνδυνη.
Πολλά από τα πρόσφατα περιστατικά σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων φάσεων, προκαλώντας έρευνες τόσο από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ (NTSB) όσο και από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (FAA).
Σειρά σοβαρών περιστατικών
Η ανησυχία γύρω από την αεροπορική ασφάλεια εντάθηκε στις 29 Ιανουαρίου, όταν σημειώθηκε σύγκρουση στον αέρα πάνω από το αεροδρόμιο Ronald Reagan της Ουάσινγκτον. Ένα περιφερειακό τζετ της American Airlines, που βρισκόταν λίγα δευτερόλεπτα πριν την προσγείωση, συγκρούστηκε με ελικόπτερο Black Hawk το οποίο εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση.
Λίγες ημέρες αργότερα, πτήση της United Airlines από το Χιούστον προς τη Νέα Υόρκη εκκενώθηκε πριν απογειωθεί, λόγω φωτιάς στον κινητήρα. Οι 104 επιβάτες και τα πέντε μέλη του πληρώματος εγκατέλειψαν το αεροσκάφος με τις τσουλήθρες και σκάλες στο διάδρομο.
Μόλις δύο εβδομάδες μετά, ένα Learjet 35A, ιδιοκτησίας του τραγουδιστή των Mötley Crüe, Βινς Νιλ (ο οποίος δεν επέβαινε στην πτήση), ξέφυγε από τον διάδρομο κατά την προσγείωση και συγκρούστηκε με ιδιωτικό Gulfstream, στο αεροδρόμιο Scottsdale της Αριζόνα. Ο πιλότος έχασε τη ζωή του.
Τα περιστατικά αυτά, μαζί με άλλα μικρότερα, αύξησαν την ανησυχία του επιβατικού κοινού και επιβάρυναν οικονομικά τις αεροπορικές εταιρείες.
«Είμαστε φοβισμένοι»
«Κάποιοι από εμάς που ακούγαμε συνεχώς ότι το αεροπλάνο είναι το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, είμαστε αυτή τη στιγμή φοβισμένοι», δήλωσε η Δημοκρατική βουλευτής Μπόνι Γουάτσον Κόλμαν από το Νιου Τζέρσεϊ στον πρόεδρο του NTSB, κατά την ακρόαση της 26ης Μαρτίου.
Ωστόσο, οι ειδικοί παραμένουν αισιόδοξοι για την ασφάλεια των πτήσεων στις ΗΠΑ και υποστηρίζουν ότι οι πρόσφατες εμπειρίες βοηθούν στην περαιτέρω ενίσχυση των κρίσιμων διαδικασιών.
Από τα 1.468 ατυχήματα που κατέγραψε το 2024 η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA), τα 770 συνέβησαν κατά την προσγείωση και τα 124 κατά την απογείωση.
Η αναλύτρια αερομεταφορών του CNN, Μέρι Σκιάβο, αποδίδει τα αυξημένα ποσοστά αυτών των ατυχημάτων στις απαιτητικές διαδικασίες των δύο φάσεων.
«Τα αεροδρόμια προκαλούν περισσότερο στρες στους πιλότους, στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και στα ίδια τα αεροσκάφη», δήλωσε.
Η ίδια θεωρεί την προσγείωση πιο επικίνδυνη από την απογείωση:
«Κατά την προσγείωση έχεις λιγότερες επιλογές. Είναι μια κρίσιμη στιγμή, ειδικά για πιθανές συγκρούσεις», εξηγεί.
«Στην απογείωση βλέπεις τον διάδρομο μπροστά σου. Αντίθετα, κατά την κάθοδο και την προσγείωση, είναι το πιο επικίνδυνο σημείο της πτήσης».
Ο «κανόνας του πιλοτηρίου»
Οι απογειώσεις και οι προσγειώσεις αντιμετωπίζονται με εξαιρετική σοβαρότητα από τους πιλότους, οι οποίοι εκπαιδεύονται συνεχώς για να αντιδρούν σωστά σε περίπτωση βλάβης ή έκτακτης ανάγκης.
Σύμφωνα με τον Ντένις Τέιζερ, εκπρόσωπο της Allied Pilots Association, η οποία εκπροσωπεί τους πιλότους της American Airlines, η FAA έχει θεσπίσει από το 1981 τον «κανόνα του πιλοτηρίου» – δηλαδή την απαγόρευση κάθε άσχετης συνομιλίας ή δραστηριότητας κάτω από τα 10.000 πόδια.
«Είναι τόσο κρίσιμο, που όλη η προσοχή του πιλότου πρέπει να είναι συγκεντρωμένη στην απογείωση ή την προσγείωση», εξηγεί.
«Κατά την απογείωση, το αεροσκάφος έχει μέγιστο βάρος και πρέπει να επιταχύνει από το μηδέν έως την ταχύτητα απογείωσης».
Υπάρχουν επίσης πολλά checklists που ακολουθούν οι πιλότοι, καθώς και συστήματα ασφαλείας με διπλό έλεγχο, σε περίπτωση λάθους είτε του πιλότου είτε του ελεγκτή.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, η πτήση 3278 της Southwest Airlines παραλίγο να απογειωθεί από τροχόδρομο αντί για τον κανονικό διάδρομο, στο διεθνές αεροδρόμιο του Ορλάντο.
Από τον πύργο ελέγχου ακούστηκε ξεκάθαρα:
«Σταματήστε Southwest 3278! Σταματήστε! Ακυρώστε την άδεια απογείωσης. Βρίσκεστε στον τροχόδρομο H».
Οι πιλότοι πάτησαν φρένο: «Σταματήσαμε, κύριε», απάντησε ο κυβερνήτης.
«Η ασφάλεια είναι κοινή ευθύνη»
Τα πρόσφατα γεγονότα ανέδειξαν τα σημεία όπου ο κλάδος μπορεί να ενισχύσει τα μέτρα και να μειώσει περαιτέρω τους κινδύνους, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Air Line Pilots Association, Τζέισον Αμπρόσι.
«Η ασφάλεια είναι κοινή ευθύνη, που απαιτεί τη δέσμευση όλων όσοι πετούν: από τις εμπορικές έως τις ιδιωτικές και επιχειρηματικές αερομεταφορές», σημειώνει.
«Τέτοιες στιγμές μας υπενθυμίζουν γιατί οι πιλότοι εκπαιδεύονται ασταμάτητα, θέτουν τον εαυτό τους στα υψηλότερα πρότυπα και εργάζονται καθημερινά για να διατηρήσουν την αεροπλοΐα το ασφαλέστερο μέσο».
Τα περισσότερα ατυχήματα σημειώνονται στη γενική αεροπορία, που περιλαμβάνει μικρότερα και συχνά ιδιωτικά αεροσκάφη. Παρ’ όλα αυτά, σπανίως είναι θανατηφόρα.
Ο Μάικ Γκίντερ, αντιπρόεδρος του Air Safety Institute, σημειώνει:
«Πέρυσι είχαμε 195 θανάτους. Ωστόσο, αυτός ήταν ο χαμηλότερος αριθμός των τελευταίων 32 ετών», είπε.
«Το 2023 ήταν πιθανότατα το ασφαλέστερο έτος που είχαμε ποτέ, και αυτό οφείλεται στη σταθερή μείωση των ατυχημάτων τα τελευταία χρόνια».
Στις ΗΠΑ υπάρχουν περίπου 205.000 αεροσκάφη γενικής αεροπορίας και, σύμφωνα με τον Γκίντερ, η ασφάλεια παραμένει η απόλυτη προτεραιότητα για κάθε πιλότο.
Τι ακολουθεί;
Πολλές από τις έρευνες του NTSB για τα πρόσφατα περιστατικά θα χρειαστούν πάνω από έναν χρόνο για να ολοκληρωθούν. Ωστόσο, στο μεταξύ, ο οργανισμός μπορεί να εκδώσει επείγουσες συστάσεις.
Η FAA ήδη υιοθέτησε μία από τις επείγουσες προτάσεις που προέκυψαν από την έρευνα για τη σύγκρουση στον αέρα στο αεροδρόμιο Reagan, βάζοντας περιορισμούς στον εναέριο χώρο για τα ελικόπτερα.
Οι πιλότοι γνωρίζουν πολύ καλά τους κινδύνους της απογείωσης και της προσγείωσης – και τους αντιμετωπίζουν με τη μέγιστη σοβαρότητα.
«Μπορεί να μην είναι διαστημόπλοιο, αλλά το πλήθος των διαδικασιών και το πόσο κρίσιμα είναι όλα να γίνουν σωστά, κάνει την απογείωση και την προσγείωση τις πιο έντονες στιγμές», λέει ο Τέιζερ.
«Εκεί είναι που έχουμε το “Α-game” μας. Όχι μόνο συγκεντρωμένοι, αλλά σε απόλυτη ετοιμότητα».
Πηγή: CNN
