Φθηνά ρωσικά drones παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας – Το ΝΑΤΟ απαντά με πανάκριβα οπλικά συστήματα.
Φθηνά ρωσικά drones, κατασκευασμένα από ξύλο και αφρώδες υλικό, εισέβαλαν αυτή την εβδομάδα στον εναέριο χώρο της Πολωνίας και καταρρίφθηκαν με οπλικά συστήματα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων — φανερώνοντας την έλλειψη επαρκούς προετοιμασίας του ΝΑΤΟ απέναντι σε τέτοιου είδους απειλές.
Τουλάχιστον 19 drones εισήλθαν στην Πολωνία την Τετάρτη, σε μια ενέργεια που χαρακτηρίστηκε ως «πολιτικό και στρατιωτικό τεστ από τη Ρωσία». «Είναι πολύ σημαντικό ότι η Πολωνία εντόπισε και κατέρριψε τα drones», δήλωσε η Ούλρικε Φράνκε, ανώτερη συνεργάτιδα πολιτικής στο European Council on Foreign Relations.
Ωστόσο, η αντίδραση του ΝΑΤΟ αποδείχθηκε πολύ λιγότερο αποτελεσματική από την αντίστοιχη της Ουκρανίας. Η συμμαχία κατέρριψε περίπου τρία drones, τη στιγμή που το Κίεβο συνήθως αναφέρει ποσοστά αναχαίτισης 80% με 90% — ακόμη και απέναντι σε πολύ μεγαλύτερες επιθέσεις.
Η Φράνκε πρόσθεσε ότι υπάρχει μια τεράστια αναντιστοιχία μεταξύ του χαμηλού κόστους του ρωσικού εξοπλισμού και της δαπανηρής στρατιωτικής απάντησης του ΝΑΤΟ: «Τι θα κάνουμε, θα στέλνουμε F-16 και F-35 κάθε φορά; Αυτό δεν είναι βιώσιμο. Χρειαζόμαστε καλύτερο εξοπλισμό σε συστήματα αντι-drone».
Απειλή με πραγματικές διαστάσεις
Σύμφωνα με την WELT, πέντε drones κατευθύνονταν απευθείας προς βάση του ΝΑΤΟ προτού αναχαιτιστούν από ολλανδικά μαχητικά F-35 της Lockheed Martin. Στην επιχείρηση φέρεται επίσης να συμμετείχαν αεροσκάφος ανεφοδιασμού του ΝΑΤΟ, ιταλικό αεροσκάφος επιτήρησης και γερμανικό αντιαεροπορικό σύστημα Patriot.
Πρόκειται για δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικό εξοπλισμό που κινητοποιήθηκαν για να αντιμετωπίσουν τα φθηνά ρωσικά drones τύπου Gerbera — αντίγραφα των ιρανικών Shahed, με κόστος παραγωγής που εκτιμάται μόλις στα 10.000 δολάρια το καθένα.
Η χαμηλού κόστους εισβολή, ωστόσο, προκάλεσε αντίδραση υψηλού επιπέδου.
Η Πολωνία επικαλέστηκε το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, που απαιτεί τη σύγκληση έκτακτων διαβουλεύσεων μεταξύ των μελών. Τanto η Πολωνία όσο και η Λετονία έκλεισαν τον ανατολικό εναέριο χώρο τους, ενώ η Συμμαχία εξετάζει την υιοθέτηση «αμυντικών μέτρων».
Την Τετάρτη, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από την ηγεσία του στρατεύματος να εξετάσει πώς το Λονδίνο μπορεί να ενισχύσει την αντιαεροπορική άμυνα του ΝΑΤΟ πάνω από την Πολωνία. Την ίδια ώρα, η Ουκρανία προσφέρθηκε να βοηθήσει.
«Η Πολωνία ζήτησε υποστήριξη, που περιλαμβάνει συνεχή παρακολούθηση, περισσότερες πληροφορίες από επιτήρηση και αναγνώριση, καθώς και περισσότερη αντιαεροπορική άμυνα», δήλωσε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.
Φθηνά drones, ακριβά πυραυλικά συστήματα
Η αεράμυνα έχει εδώ και χρόνια αναγνωριστεί ως ένα από τα μεγαλύτερα κενά δυνατοτήτων των χωρών του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ επίσης ενθαρρύνει τα κράτη να διαθέσουν μέρος των 150 δισ. ευρώ του προγράμματος SAFE για την ενίσχυση της αεράμυνας.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτών των κονδυλίων κατευθύνεται σε εξαιρετικά ακριβά οπλικά συστήματα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει υπογραμμίσει ότι τα αμερικανικά συστήματα Patriot και τα γαλλοϊταλικά SAMP/T, που κοστίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια το καθένα, δεν αποτελούν λογική επιλογή για την αντιμετώπιση των φθηνών ρωσικών drones-καμικάζι.
Η Ουκρανία δεν χρησιμοποιεί τέτοιο εξοπλισμό για να αναχαιτίζει τα σμήνη των ρωσικών UAV, τα οποία μπορεί να αριθμούν εκατοντάδες κάθε βράδυ. Αντίθετα, έχει αναπτύξει δικά της πολύ φθηνά drones-αναχαιτιστές, με σκοπό την καταστροφή των εχθρικών απειλών.
Το ζήτημα τέθηκε την Πέμπτη σε ενημέρωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προς τους πρεσβευτές της ΕΕ στις Βρυξέλλες — την πρώτη φορά που γενικός γραμματέας της Συμμαχίας συμμετέχει σε τέτοια συνάντηση.
Πολλοί συμμετέχοντες εξέφρασαν ανησυχία ότι η αντίδραση της Τετάρτης αποκάλυψε την απροετοιμασία της Δύσης. Οι στρατοί του ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσαν σε τακτική βάση να χρησιμοποιούν F-35 για την αναχαίτιση τέτοιων απειλών.
«Ο ίδιος ο Ρούτε κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα και κανείς δεν διαφώνησε», ανέφερε ένας από τους διπλωμάτες.
Ανάγκη προσαρμογής
Σύμφωνα με τον Τσάρλι Σαλόνιους-Παστερνάκ, διευθύνοντα σύμβουλο του Nordic West Office, ενός think tank με έδρα το Ελσίνκι, η προσαρμογή της απάντησης του ΝΑΤΟ στον μαζικά παραγόμενο, χαμηλού κόστους εξοπλισμό της Ρωσίας έχει ήδη καθυστερήσει.
«Υπάρχουν μαθήματα για το πώς μπορούμε να παρακολουθούμε και να καταρρίπτουμε πλήθος φθηνών drones χωρίς να χρησιμοποιούμε πυραύλους πολλών εκατομμυρίων ευρώ; Φυσικά, αλλά αυτό δεν είναι καινούργιο μάθημα», τόνισε. «Τι έχει κάνει η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία γι’ αυτό;».
«Κάποιες χώρες προσαρμόζουν τα οπλοστάσιά τους — κυρίως εκείνες που αισθάνονται πιο έντονα τις απειλές — αλλά χρειάζεται χρόνος για να υλοποιηθούν οι δημοσιονομικές αποφάσεις», πρόσθεσε.
Η πρόκληση των drones
Μερικοί από τους μεγάλους ευρωπαϊκούς αμυντικούς ομίλους προσπαθούν να προσαρμοστούν στον ταχύτατα εξελισσόμενο «πόλεμο των drones».
Στα τέλη Αυγούστου, η σουηδική Saab παρουσίασε έναν νέο χαμηλού κόστους πύραυλο με την ονομασία Nimbrix, σχεδιασμένο για την εξουδετέρωση μικρών UAV χαμηλού ύψους. Ο γαλλικός οργανισμός προμηθειών οπλισμού DGA παρήγγειλε πρόσφατα την ανάπτυξη ενός πρωτοτύπου συστήματος laser κατά drones, από κοινοπραξία εταιρειών όπως οι MBDA, Safran, Thales και Cilas.
Ωστόσο, οι μικρότερες καινοτόμες εταιρείες δυσκολεύονται να διεισδύσουν στην αγορά. «Οι startups έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο ως προς το τι είναι τεχνολογικά εφικτό. Στην Ευρώπη, όμως, δεν έχουμε απαραίτητα αγοράσει αυτά που προσφέρουν», σημείωσε η Φράνκε.
Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν δύο βασικές προκλήσεις στην άμυνα απέναντι στα drones.
Η πρώτη είναι ότι κανένα μεμονωμένο σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις απειλές. «Εξ ορισμού θα χρειαστούμε πολυεπίπεδη άμυνα, με ηλεκτρονικά και κινητικά αντίμετρα».
Η δεύτερη είναι ο ρυθμός εξέλιξης της τεχνολογίας: τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία προσαρμόζουν συνεχώς τα επιθετικά και αμυντικά τους drones σε έναν τεχνολογικό «σπειροειδή αγώνα».
Αυτό είναι το ουκρανικό μοντέλο. Η χώρα χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά αντίμετρα αλλά και παράγει χιλιάδες drones-αναχαιτιστές κάθε μήνα. Αντιμετωπίζει εκατοντάδες drones κάθε βράδυ και οι αμυντικοί μηχανισμοί καταστρέφουν τη συντριπτική τους πλειονότητα.
Για τους ευρωπαϊκούς στρατούς, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουν οι παραδοσιακές πρακτικές προμηθειών, που βασίζονταν σε μικρές παρτίδες ακριβών όπλων, εξήγησε τον περασμένο μήνα στο POLITICO ο πρώην αρχηγός των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Τιερί Μπουρκάρ.
«Για ορισμένα είδη εξοπλισμού, είναι πιθανό να είναι καλύτερο να αγοράζουμε σε παρτίδες των 10, 15, 20 ή ίσως και 50», είπε. «Δεν έχει σημασία αν η εταιρεία που το αναπτύσσει δεν μπορεί να προσφέρει συντήρηση για 20 χρόνια, γιατί σε έναν χρόνο αυτό το πράγμα είτε θα έχει καταστραφεί στο πεδίο μάχης είτε θα έχει καταστεί παρωχημένο».
Πηγή: Politico
