ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ έχουν δωρίσει δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου στα τέλη Φεβρουαρίου. Αλλά το Starlink του Έλον Μασκ – που βασίζεται σε ένα πλέγμα δορυφόρων σε μέγεθος τραπεζιού, οι οποίοι πετούν σε απόσταση 130 μιλίων πάνω από την Ουκρανία έχει γίνει μια απροσδόκητη σανίδα σωτηρίας για τη χώρα, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στον πόλεμο της πληροφορίας.
Τα ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη βασίστηκαν στο Starlink για τη ρίψη βομβών σε ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους. Οι άνθρωποι σε πολιορκημένες πόλεις κοντά στα ρωσικά σύνορα έχουν μείνει σε επαφή με αγαπημένα τους πρόσωπα μέσω των κρυπτογραφημένων δορυφόρων. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενημερώνει τακτικά τους εκατομμύρια ακόλουθους του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χάρη στο δορυφορικό διαδίκτυο του Μασκ, ενώ πραγματοποιεί και κλήσεις Zoom με παγκόσμιους ηγέτες, από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μέχρι τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν.
Τα ουκρανικά στρατεύματα που παρέμειναν στο εργοστάσιο χάλυβα Azovstal στη Μαριούπολη κατάφεραν να διατηρήσουν επαφή με τους διοικητές τους, ακόμη και με τον Ζελένσκι— και να πραγματοποιήσουν live συνεντεύξεις με δημοσιογράφους — επειδή διέθεταν το σύστημα Starlink στο πολιορκημένο εργοστάσιο.
Συνολικά, το Starlink — και η χρήση του δορυφορικού δικτύου από την Ουκρανία, τόσο για τον στρατό όσο και για τους πολίτες — έχει εμποδίσει τις προσπάθειες της Ρωσίας να αποκόψει τη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης από τον έξω κόσμο, δίνοντας στο Κίεβο μια τόσο αναγκαία νίκη έναντι της Μόσχας σε μια σύγκρουση που δεν δείχνει κανένα σημάδι τερματισμού.
«Ο στρατηγικός αντίκτυπος είναι ότι κατέστρεψε ολοσχερώς την εκστρατεία ενημέρωσης του Πούτιν», λέει στο Politico ο στρατηγός Steve Butow, διευθυντής του διαστημικού χαρτοφυλακίου στη μονάδα Defense Innovation Unit, στο τεχνολογικό φυλάκιο της Silicon Valley του Πενταγώνου. «Ποτέ, μέχρι σήμερα, δεν μπόρεσε να φιμώσει τον Ζελένσκι».
Η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει επίσης προσφέρει στο νεοσύστατο δορυφορικό δίκτυο του Μασκ και της SpaceX μια δοκιμή που έχει “ανοίξει την όρεξη” πολλών δυτικών στρατευμάτων. Οι διοικητές εντυπωσιάστηκαν από την ικανότητα της εταιρείας, μέσα σε λίγες μέρες, να παραδώσει χιλιάδες δορυφορικούς σταθμούς μεγέθους σακιδίου στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα και να τους κρατήσει online παρά τις ολοένα και πιο εξελιγμένες επιθέσεις από Ρώσους χάκερ.
«Έχουμε περισσότερους από 11.000 σταθμούς Starlink και μας βοηθούν στον καθημερινό μας αγώνα σε όλα τα μέτωπα», δήλωσε στο Politico ο Mykhailo Fedorov, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας. «Είμαστε έτοιμοι, ακόμα κι αν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα ή σταθερό διαδίκτυο, μέσω γεννητριών που χρησιμοποιούν Starlink, να ανανεώσουμε οποιαδήποτε σύνδεση στην Ουκρανία».
Star Wars: Μάχη για τον ουρανό
Η Ουκρανία δεν είναι η μόνη χώρα που βλέπει τη σημασία της δορυφορικής επικοινωνίας στον εν εξελίξει πόλεμο στην Ανατολική Ευρώπη.
Μόλις μια ώρα πριν τα ρωσικά στρατεύματα εξαπολύσουν την πλήρη επίθεσή τους τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Φεβρουαρίου, το Κρεμλίνο χακάρισε επιτυχώς τον Viasat, έναν αμερικανικό πάροχο δορυφόρων, του οποίου το δίκτυο χρησιμοποιήθηκε από τον ουκρανικό στρατό για να επικοινωνεί με στρατεύματα πρώτης γραμμής, σύμφωνα με πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η κυβερνοεπίθεση, η οποία κατάστρεψε τις στρατιωτικές επικοινωνίες της χώρας και έβγαλε εκτός λειτουργίας χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου σε όλη την Ευρώπη, οδήγησε σε γρήγορες διαπραγματεύσεις, που ξεκίνησαν στις αρχές του 2022, μεταξύ Κιέβου και SpaceX, ώστε να έρθει το δορυφορικό δίκτυο στη χώρα.
Η κυβέρνηση του Ζελένσκι είχε συνειδητοποιήσει ότι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο – τόσο για τον στρατό όσο και για τους πολίτες – θα ήταν κρίσιμη στον πιθανό πόλεμο που θα ακολουθούσε. Οι στρατιώτες χρειάζονταν έναν σίγουρο τρόπο για να παραμείνουν σε επαφή κατά τη διάρκεια του πολέμου και των ρωσικών επιθέσεων. Οι Ουκρανοί έχουν τη δυνατότητα να δημοσιοποιούν τα πάντα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με αποτέλεσμα η σύγκρουση να μεταδίδεται απευθείας στα smartphone των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Η SpaceX, στόχος της οποίας είναι να εκτοξεύσει περισσότερους από 40.000 δορυφόρους στη λεγόμενη χαμηλή τροχιά της Γης τα επόμενα χρόνια, τοποθέτησε γρήγορα περίπου 50 δορυφόρους έτοιμους να χρησιμοποιηθούν στην Ουκρανία. Αλλά η γραφειοκρατία, συμπεριλαμβανομένης της επίσημης κυβερνητικής έγκρισης που απαιτείται για την ενεργοποίηση του συστήματος, επιβράδυνε την κυκλοφορία.
Στη συνέχεια, η Ρωσία επιτέθηκε. Δύο ημέρες μετά την εισβολή, στις 26 Φεβρουαρίου, ο Φεντόροφ —ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός ψηφιακής πολιτικής της Ουκρανίας— προώθησε απευθείας μήνυμα στον Μασκ μέσω Twitter, καλώντας τον να στείλει επειγόντως εξοπλισμό Starlink. Δύο μέρες μετά, έφτασε η πρώτη αποστολή.
