Η έγκριση από το ιρανικό κοινοβούλιο ενός μέτρου για το κλείσιμο αυτής της ζωτικής για το παγκόσμιο εμπόριο θαλάσσιας διόδου – μέσω της οποίας διακινείται καθημερινά πάνω από το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου – προκαλεί διεθνή ανησυχία.
Η πρωτοφανής απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να βομβαρδίσει τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις έχει εντείνει τους φόβους για μια κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.
Συμμετέχοντας μαζί με το Ισραήλ στη μεγαλύτερη δυτική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας μετά την επανάσταση του 1979, ο κόσμος πλέον περιμένει με αγωνία την αντίδραση του Ιράν.
Σύμφωνα με αναλυτές, ένας από τους τρόπους με τους οποίους το Ιράν θα μπορούσε να αντεπιτεθεί είναι το κλείσιμο του στενού του Ορμούζ, μιας ζωτικής εμπορικής οδού μέσω της οποίας περνούν καθημερινά πάνω από το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου – περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια – και μεγάλο μέρος του υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Το Ιράν έχει κατά καιρούς απειλήσει ότι θα κλείσει το στενό, κάτι που θα περιόριζε το εμπόριο και θα επηρέαζε τις τιμές του πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο δεν έχει υλοποιήσει ποτέ την απειλή αυτή.
Τι είναι τα Στένα του Ορμούζ;
Τα Στενά του Ορμούζ είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία διέλευσης πετρελαίου στον κόσμο και έχει τεράστια γεωστρατηγική σημασία για τις ΗΠΑ και όχι μόνο, καθώς η ισχύς της παγκόσμιας οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την απρόσκοπτη ροή πετρελαίου.
Το στενό βρίσκεται ανάμεσα στο Ομάν και το Ιράν και συνδέει τον Περσικό Κόλπο στα βόρεια με τον Κόλπο του Ομάν στα νότια και την Αραβική Θάλασσα. Στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος 33 χιλιόμετρα, ενώ η ζώνη της ναυσιπλοΐας περιορίζεται μόλις στα 3 χιλιόμετρα.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό;
Περίπου το ένα πέμπτο της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου περνάει από το στενό. Από τις αρχές του 2022 έως τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία της Vortexa, καθημερινά διακινούνταν μέσω του στενού από 17,8 έως 20,8 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου, συμπυκνωμάτων και καυσίμων.
Τα μέλη του ΟΠΕΚ – Σαουδική Αραβία, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ και Ιράκ – εξάγουν το μεγαλύτερο μέρος του αργού τους μέσω του στενού, κυρίως προς ασιατικές χώρες.
Η 5η Στόλος των ΗΠΑ, που εδρεύει στο Μπαχρέιν, έχει την αποστολή της προστασίας της εμπορικής ναυσιπλοΐας στην περιοχή.
Τι θα συμβεί αν κλείσει το στενό;
Το κλείσιμο του στενού θα αποτελούσε έναν τρόπο να επιβληθεί άμεσο κόστος στις ΗΠΑ και τον Τραμπ, καθώς θα προκαλούσε απότομη αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, με άμεσο πληθωριστικό αντίκτυπο στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ωστόσο, θα ισοδυναμούσε και με οικονομική αυτοκαταστροφή για το ίδιο το Ιράν. Το ιρανικό πετρέλαιο μεταφέρεται από την ίδια δίοδο, ενώ ένα τέτοιο κλείσιμο θα έθετε σε κίνδυνο τα συμφέροντα των αραβικών κρατών του Κόλπου – που έχουν ήδη επικρίνει έντονα την ισραηλινή επίθεση – οδηγώντας τα πιθανώς να εμπλακούν στον πόλεμο για την προστασία των συμφερόντων τους.
Ιδιαίτερα σημαντική θα ήταν η επίπτωση στην Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, που αγοράζει σχεδόν το 90% των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου, οι οποίες βρίσκονται υπό διεθνείς κυρώσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, κάλεσε την Κίνα να συνδράμει ώστε να αποτραπεί το κλείσιμο του στενού, λέγοντας στο Fox News: «Ενθαρρύνω την κυβέρνηση του Πεκίνου να τους τηλεφωνήσει γι’ αυτό, γιατί εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το στενό του Ορμούζ για το πετρέλαιό τους».
«Αν το κάνουν αυτό, θα είναι ακόμη ένα τρομερό λάθος», πρόσθεσε. «Θα είναι οικονομική αυτοκτονία για τους ίδιους».
Ήδη υπάρχουν αναφορές ότι κάποια υπερδεξαμενόπλοια έχουν κάνει αναστροφή στη στρατηγική αυτή θαλάσσια οδό μετά τα αμερικανικά πλήγματα.
Τι λέει το Ιράν για τα Στενά του Ορμούζ;
Σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση Press TV, το Σαββατοκύριακο το κοινοβούλιο του Ιράν ενέκρινε ένα μέτρο για το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, αν και η τελική απόφαση ανήκει στην ανώτατη ηγεσία της χώρας.
Την Κυριακή, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Σεγιέντ Αμπάς Αραγτσί, υπαινίχθηκε ότι η ιρανική απάντηση θα μπορούσε να έχει ανοιχτή χρονική διάρκεια, δηλώνοντας πως η απόφαση του Τραμπ να βομβαρδίσει το Ιράν «θα έχει διαρκείς συνέπειες».
Στις πρώτες του δηλώσεις μετά την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο που διεξάγει το Ισραήλ κατά της χώρας του, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ανέφερε ότι το Ισραήλ διέπραξε ένα «σοβαρό λάθος» και «πρέπει να τιμωρηθεί», χωρίς ωστόσο να αναφερθεί συγκεκριμένα στα Στένα του Ορμούζ.
Πηγή: The Guardian
