Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla, Έλον Μασκ, δήλωσε ότι θα αποσυρθεί από τον ρόλο του στην ομάδα περιορισμού δαπανών της κυβέρνησης Τραμπ, γνωστή ως Doge.
Στον Λευκό Οίκο –συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του προέδρου– αναφέρουν ότι ήταν εδώ και καιρό στο πρόγραμμα ο Μασκ να αποχωρήσει σύντομα, αλλά η είδηση ήρθε τη στιγμή που η αυτοκινητοβιομηχανία του δισεκατομμυριούχου εμφάνισε κατακόρυφη πτώση στα κέρδη.
Η ανακοίνωση του Μασκ άφησε πολλά ερωτήματα αναπάντητα – μεταξύ αυτών, πότε ακριβώς θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση και τι θα συμβεί με το Doge, το οποίο σημαίνει “Τμήμα Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης” (Department of Government Efficiency).
Ερωτηθείς την Τετάρτη από το BBC, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του προετοιμάζεται για την αποχώρηση του Μασκ.
«Πρέπει, κάποια στιγμή, να τον αφήσουμε να το κάνει αυτό. Το περιμέναμε περίπου αυτή την περίοδο. Θα μιλήσω με τον Έλον για αυτό», δήλωσε ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε επίσης ότι η Tesla «θα φροντιστεί» όταν ο Μασκ επιστρέψει και υποστήριξε ότι ο Μασκ «αντιμετωπίζεται πολύ άδικα, απ’ ό,τι φαίνεται, από μερίδα του κοινού».
«Είναι μεγάλος πατριώτης και αυτό δεν θα έπρεπε να του είχε συμβεί ποτέ», πρόσθεσε ο Τραμπ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους κανόνες της κυβέρνησης, η μείωση των ημερών που περνά στο Doge θα μπορούσε στην πραγματικότητα να παρατείνει τη θητεία του Μασκ στην κυβέρνηση.
Ο Μασκ έχει χαρακτηριστεί ως «ειδικός κρατικός υπάλληλος» (special government employee – SGE) – ένας τίτλος που του επιτρέπει να εργάζεται σε πληρωμένη ή μη πληρωμένη θέση του δημοσίου για έως 130 ημέρες τον χρόνο.
Σύμφωνα με σημείωμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης από το 2007, το οποίο αναφέρεται σε έγγραφο καθοδήγησης του Γραφείου Κυβερνητικής Ηθικής (Office of Government Ethics) τον Οκτώβριο του 2024, κάθε ημέρα κατά την οποία ένας SGE εκτελεί οποιαδήποτε εργασία για την κυβέρνηση, μετρά ως πλήρης ημέρα προς αυτό το όριο.
Μετρώντας από την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, το όριο των 130 ημερών –αν υποθέσουμε ότι ο Μασκ, ο οποίος υπερηφανεύεται ότι εργάζεται και τα σαββατοκύριακα, εργάζεται περίπου πέντε ημέρες την εβδομάδα στο Doge– θα εξαντλείτο προς το τέλος Μαΐου.
Αν όμως περιορίσει την παρουσία του, θα μπορούσε να επεκτείνει το χρονικό περιθώριο. Επιπλέον, το όριο των 130 ημερών θα επανεκκινήσει τον Ιανουάριο του 2026.
Ο Μασκ δεν έχει δώσει λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμά του. Έκανε την ανακοίνωση την Τρίτη, μετά την ανακοίνωση προβλημάτων της Tesla, μεταξύ των οποίων και πτώση των κερδών κατά 71%.
Η πτώση ήρθε μετά από επανειλημμένες διαμαρτυρίες “Tesla takedown” ανά τον κόσμο και εκκλήσεις για μποϊκοτάζ κατά της αυτοκινητοβιομηχανίας λόγω του ρόλου του Μασκ στην κυβέρνηση. Αν και οι διοργανωτές λένε ότι οι περισσότερες διαδηλώσεις ήταν ειρηνικές, κάποιες υπήρξαν καταστροφικές, με εμπρησμούς σε εκθέσεις της Tesla ή σταθμούς φόρτισης.
Η εταιρεία προειδοποίησε τους επενδυτές ότι τα προβλήματα ενδέχεται να συνεχιστούν, αποφεύγοντας να προβλέψει ανάπτυξη και δηλώνοντας ότι «η μεταβαλλόμενη πολιτική διάθεση» μπορεί να πλήξει σοβαρά τη ζήτηση για τα οχήματά της.
Ο Μασκ είπε στους επενδυτές κατά την τηλεδιάσκεψη των αποτελεσμάτων ότι ο χρόνος που αφιερώνει στο Doge «θα μειωθεί σημαντικά» και ότι θα «αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στην Tesla».
Μετά τις δηλώσεις του, η έως τότε αδύναμη μετοχή της Tesla ανέκαμψε.
Είναι επίσης ασαφές πόσες ημέρες έχει ήδη εργαστεί για την κυβέρνηση, αν η κυβέρνηση κρατά καταγραφή και πώς εφαρμόζεται το όριο.
Υπάρχουν επικρίσεις ότι η διοίκηση Τραμπ ίσως παρέκαμψε κυβερνητικούς κανόνες δημιουργώντας τον άνευ προηγουμένου ρόλο του Μασκ, και ανησυχίες ότι ενδέχεται να μην τηρεί τα χρονικά όρια.
Σύμφωνα με τους κανόνες για τους ειδικούς κρατικούς υπαλλήλους, ο Μασκ θα έπρεπε να υποβληθεί σε εκπαίδευση ηθικής, να καταθέσει εμπιστευτική οικονομική δήλωση και να αποφεύγει τις συγκρούσεις συμφερόντων.
Η επιχειρηματική του αυτοκρατορία περιλαμβάνει μεγάλες εταιρείες που συνεργάζονται με την αμερικανική κυβέρνηση και ξένες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων η SpaceX, που έχει συμβόλαια ύψους 22 δισ. δολαρίων με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας.
Οι κανόνες απαγορεύουν επίσης στους SGE να συμμετέχουν σε κομματικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ρούχων με πολιτικά συνθήματα, κατά την εργασία ή την παρουσία τους σε κυβερνητικά γραφεία. Ο Μασκ έχει φωτογραφηθεί να φορά καπέλο “Make America Great Again” στο Οβάλ Γραφείο.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο, ανώνυμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε στο CBS News, εταίρο του BBC στις ΗΠΑ, ότι ο Μασκ θα υποβάλει εμπιστευτική οικονομική δήλωση και είχε λάβει ενημέρωση για θέματα ηθικής.
Τον επόμενο μήνα, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στο BBC: «Ο Έλον Μασκ υπηρετεί ανιδιοτελώς τη διοίκηση του Προέδρου Τραμπ ως ειδικός κρατικός υπάλληλος και έχει συμμορφωθεί με όλους τους ισχύοντες ομοσπονδιακούς νόμους».
Προς το παρόν, φαίνεται ότι ο Μασκ υπηρετεί κατά βούληση του Τραμπ, χωρίς σαφή επίβλεψη πέραν του ίδιου του προέδρου.
Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, η προοδευτική δεξαμενή σκέψης Public Citizen άσκησε κριτική στην κυβέρνηση Τραμπ, λέγοντας ότι ο Λευκός Οίκος «κακοποιεί κατάφωρα» τους κανόνες για τους SGE.
«Αυτή τη στιγμή, το κοινό δεν έχει κανέναν τρόπο να γνωρίζει αν υπάλληλοι όπως ο Μασκ, που δεν καταθέτουν δημόσιες οικονομικές δηλώσεις ή επιτρέπεται να επιβλέπουν τον εαυτό τους, θέτουν τα συμφέροντα του λαού πάνω από τα δικά τους», δήλωσε ο συγγραφέας της έκθεσης, Τζον Γκόλινγκερ.
Το BBC έχει απευθύνει ερωτήσεις στον Μασκ και στο Γραφείο Διαχείρισης Προσωπικού – την υπηρεσία που επιβλέπει τους SGE και, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δει εργαζόμενους του Doge να αναλαμβάνουν αρκετές αρμοδιότητές της – για σχόλια.
Την Πέμπτη, η Wall Street Journal ανέφερε ότι περίπου 100 υπάλληλοι του Doge θα παραμείνουν σε διάφορα κυβερνητικά τμήματα μετά την αποχώρηση του Μασκ εντός του έτους.
Ο Μασκ και ο Τραμπ έχουν ορίσει καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση του έργου του Doge, που συμπίπτει με την 250ή επέτειο της υπογραφής της Διακήρυξης Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ.
Το εκτελεστικό διάταγμα για τη δημιουργία του Doge, που υπεγράφη από τον Τραμπ την Ημέρα Ορκωμοσίας τον Ιανουάριο, ορίζει την 4η Ιουλίου 2026 ως ημερομηνία λήξης.
Νωρίτερα, τον Δεκέμβριο, ο Μασκ απάντησε σε ένα tweet που ανέφερε επίσης ότι το Doge θα ολοκληρωθεί πλήρως την ίδια ημερομηνία.
«Το τελικό βήμα του DOGE είναι να διαγράψει τον εαυτό του», έγραψε.
Πηγή: BBC
