Ο Τζίμι Κάρτερ, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών, ήταν ένας άνθρωπος που κατάφερε να διαμορφώσει την ιστορία των ΗΠΑ, με τη δέσμευσή του για αλήθεια και δημόσια υπηρεσία.
Ο μακροβιότερος πρόεδρος στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Τζίμι Κάρτερ, γιόρτασε τα 100ά του γενέθλια τον Οκτώβριο του 2024. Είχε υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο και πέρασε τους τελευταίους 19 μήνες σε ανακουφιστική φροντίδα.
Ανέλαβε την προεδρία με την υπόσχεση ότι δεν θα έλεγε ποτέ ψέματα στους Αμερικανούς πολίτες, στον απόηχο του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ. Ως ο πρώτος Πρόεδρος που πήρε στα σοβαρά την κλιματική αλλαγή, αλλά και με τις αποφάσεις του για τη χορήγηση χάρης στους λιποτάκτες του Βιετνάμ, έγραψε τη δική του μοναδική ιστορία.
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Κάρτερ διαμεσολάβησε σε μια ιστορική ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, αλλά δυσκολεύτηκε να αντιμετωπίσει την κρίση των ομήρων στο Ιράν και τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν.
Μετά από μία μόνο θητεία, ηττήθηκε από τον Ρόναλντ Ρίγκαν στις εκλογές του 1980, κερδίζοντας μόνο έξι πολιτείες.
Παρά την απογοητευτική λήξη της προεδρίας του, ο Κάρτερ αφιερώθηκε στην προώθηση της ειρήνης, της προστασίας του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κερδίζοντας το Νόμπελ Ειρήνης το 2002.
Ζώντας μια ταπεινή ζωή με τη σύζυγό του Ροζαλίν στο σπίτι τους στην Τζόρτζια, συνέχισε να εργάζεται για φιλανθρωπικούς σκοπούς και να διδάσκει σε Κυριακάτικες σχολές.
Η ζωή ενός ταπεινού ηγέτη
Ο Τζέιμς Έρλ Κάρτερ Τζούνιορ γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1924 στη μικρή πόλη Πλέινς της Τζόρτζια και ήταν το μεγαλύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του, ο οποίος υποστήριζε τον φυλετικό διαχωρισμό, είχε ξεκινήσει την οικογενειακή επιχείρηση φιστικιών, ενώ η μητέρα του, Λίλιαν, ήταν νοσοκόμα.
Η εμπειρία του από τη Μεγάλη Ύφεση και η αταλάντευτη Βαπτιστική πίστη του αποτέλεσαν τη βάση της πολιτικής του φιλοσοφίας. Ως αστέρι του μπάσκετ στο λύκειο, συνέχισε να υπηρετεί για επτά χρόνια στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ – κατά τη διάρκεια αυτών των ετών παντρεύτηκε τη Ροζαλίν, φίλη της αδελφής του – και έγινε αξιωματικός υποβρυχίων. Ωστόσο, μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1953, επέστρεψε για να αναλάβει τη φθίνουσα οικογενειακή φάρμα.
Η πρώτη σοδειά απέτυχε λόγω ξηρασίας, αλλά ο Κάρτερ κατάφερε να αναζωογονήσει την επιχείρηση, κάνοντάς την κερδοφόρα και αποκτώντας σημαντική περιουσία στην πορεία.
Στην πολιτική του πορεία, ο Κάρτερ έδειξε τις προοδευτικές του απόψεις, ιδιαίτερα σε ζητήματα πολιτικών δικαιωμάτων. Ως κυβερνήτης της Τζόρτζια, διακήρυξε το τέλος των φυλετικών διακρίσεων και διόρισε Αφροαμερικανούς σε δημόσια αξιώματα, παρά τις αντιδράσεις της Κου Κλουξ Κλαν.
Η προεδρία και οι προκλήσεις
Κατά την εκλογή του το 1976, ο Κάρτερ παρουσιάστηκε ως ένας έντιμος αγρότης, απαλλαγμένος από τη διαφθορά της Ουάσιγκτον. Παρότι αντιμετώπισε οικονομικές κρίσεις, όπως η ύφεση και η ενεργειακή κρίση, έφερε πρόοδο στις διεθνείς σχέσεις, με τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ να αποτελούν το πιο λαμπρό επίτευγμά του.
Ωστόσο, η κρίση των ομήρων στο Ιράν και η αποτυχημένη προσπάθεια διάσωσής τους προκάλεσαν την πτώση της δημοτικότητάς του, οδηγώντας στην ήττα του από τον Ρίγκαν.
Κληρονομιά και αναγνώριση
Μετά την προεδρία του, ο Κάρτερ έφτιαξε τη φήμη του ως ανθρωπιστής και ειρηνοποιός. Το 1984, ξεκίνησε να εργάζεται με την Habitat for Humanity, ενώ ίδρυσε το Κέντρο Κάρτερ, συμβάλλοντας στη διευθέτηση διεθνών κρίσεων.
Με την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης, αναγνωρίστηκε για τη δέσμευσή του στην καταπολέμηση των ανισοτήτων και την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η απλότητά του και η αφοσίωσή του στους στόχους του τον καθιστούν έναν από τους πιο σεβαστούς πρώην προέδρους της σύγχρονης ιστορίας.
Μια ζωή γεμάτη πίστη και προσφορά
Ο Κάρτερ διατήρησε την πίστη του ως οδηγό στη δημόσια υπηρεσία του. Σε κάθε στάδιο της ζωής του, έδειξε ότι η θρησκευτική πίστη και η πολιτική δράση μπορούν να συνυπάρξουν για το καλό της ανθρωπότητας. Όπως ο ίδιος είχε πει: «Δεν έχω ποτέ ανιχνεύσει καμία σύγκρουση ανάμεσα στη θέληση του Θεού και το πολιτικό μου καθήκον.»
