Σύμφωνα με βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης και επιβεβαιώσεις Βούλγαρων ευρωβουλευτών, αφαιρέθηκαν οι αναφορές σε «μακεδονική εθνική ταυτότητα» και «μακεδονική γλώσσα» από το σχέδιο της ετήσιας Έκθεσης Προόδου, η οποία πρόκειται να εξεταστεί και να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο Βούλγαρος ευρωβουλευτής Αντρέι Κοβάτσεφ, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε: «Κατόπιν αιτήματος της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, οι τρεις μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η Renew Europe – συμφώνησαν το βράδυ της Τετάρτης να αφαιρεθούν από το σχέδιο της Έκθεσης Προόδου για τη Βόρεια Μακεδονία όλες οι αναφορές σε μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα». Ο ίδιος εξέφρασε την προσδοκία ότι η τροπολογία αυτή θα εγκριθεί από την πλειοψηφία στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την επόμενη εβδομάδα.
Ο κ. Κοβάτσεφ υποστήριξε ότι ζητήματα εθνικής ταυτότητας και γλώσσας δεν έχουν θέση σε μια έκθεση προόδου χώρας υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ.
Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ο οποίος κατηγόρησε τη Βουλγαρία ότι χρησιμοποιεί «ταλιμπανικές» μεθόδους. «Με μεθόδους που παραπέμπουν σε Ταλιμπάν αφαιρέθηκαν από την ευρωπαϊκή Έκθεση Προόδου η μακεδονική ταυτότητα και η μακεδονική γλώσσα. Το βιώσαμε δυστυχώς και αυτό ως λαός, τον 21ο αιώνα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με 40 ψήφους υπέρ, 19 κατά και 10 παρών, ενέκρινε το σχέδιο της Έκθεσης Προόδου, το οποίο τότε περιλάμβανε αναφορές στη «μακεδονική εθνική ταυτότητα» και τη «μακεδονική γλώσσα», παρά τις αντιδράσεις των Βούλγαρων ευρωβουλευτών. Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας είχε χαιρετίσει την έγκριση, κάνοντας λόγο για «ιστορική τομή».
Εισηγητής της Έκθεσης είναι ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Τόμας Βάιτς (Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία), τον οποίο η βουλγαρική κυβέρνηση έχει κατηγορήσει για «μεροληψία υπέρ των Σκοπίων».
Η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία παραμένουν σε αντιπαράθεση εδώ και δεκαετίες για ιστορικά, εθνικά και γλωσσικά ζητήματα.
Το 2022, μετά από μεσολάβηση της ΕΕ, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών κατέληξαν σε συμβιβαστική πρόταση: η Βουλγαρία θα ήρε το βέτο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εφόσον η Βόρεια Μακεδονία τροποποιούσε το Σύνταγμά της ώστε να συμπεριλάβει τη βουλγαρική μειονότητα. Παρότι η προηγούμενη κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας αποδέχθηκε την πρόταση, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 στο κοινοβούλιο λόγω της αντίστασης του VMRO-DPMNE, του σημερινού κυβερνώντος κόμματος υπό τον Χρίστιαν Μίτσκοσκι, που έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα προχωρήσει σε συνταγματική αλλαγή.
Οι Βρυξέλλες και η Σόφια έχουν επανειλημμένως καταστήσει σαφές ότι η Βόρεια Μακεδονία θα μπορέσει να προχωρήσει στο άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων μόνο εφόσον προηγηθεί η συνταγματική αναθεώρηση.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή το 2021, οι Βούλγαροι στη Βόρεια Μακεδονία υπολογίζονται στο 0,2% του πληθυσμού (περίπου 3.500 άτομα), ποσοστό που η Σόφια θεωρεί υποεκτιμημένο. Οι ήδη δύσκολες διμερείς σχέσεις έχουν επιδεινωθεί περαιτέρω μετά την ανάληψη της εξουσίας από το VMRO-DPMNE.
