Το the catalyst, ένας νέος όμιλος ιδεών που αυτοπροσδιορίζεται στον χώρο του ριζοσπαστικού κέντρου,διοργάνωσε εχθές στην Αθήνα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση με θέμα “Δαμάζοντας τα άκρα, η αναζήτηση του νέου κέντρου”.
Υπάρχει τελικά αυτό το ριζοσπαστικό κέντρο ή πρόκειται για αστικό μύθο;
Αλλά και αν υπάρχει ποια είναι τα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του; Γιατί είναι βέβαιο ότι δύο και κάτι αιώνες μετά τη Γαλλική Επανάσταση και την έκδοση του Πλούτου των Εθνών, κάτι λιγότερο από την έκδοση του Κεφαλαίου, έναν αιώνα μετά τις Ρωσικές Επαναστάσεις, τριάντα χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και μόλις μια δεκαετία από τις πρώτες κρίσεις που πυροδότησε το κραχ στη Γουόλ Στριτ , η αναπαραγωγή παλιών διαχωριστικών γραμμών είναι όχι απλά ξεπερασμένη αλλά και άγονη.
Η εναγώνια μάλιστα αναζήτηση των δύο μεγάλων κομμάτων της Δεξιάς και της Αριστεράς για την επικυριαρχία στον χώρο του κέντρου με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, αποδεικνύει ότι αυτό αποκτά ένα ιδιαίτερο βάρος και πρέπει γρήγορα να επανεφεύρει τον εαυτό του.
Η συζήτηση για το νέο κέντρο δεν σχετίζεται ασφαλώς με με την ιλαροτραγωδία της κεντροαριστεράς,τους διαγκωνισμούς των αιωνίων πρωταγωνιστών,την ιερότητα των συμβόλων, το ξαναγράψιμο της ιστορίας αλλά με την δημιουργία μιας νέας πολιτικής ατζέντας.
Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη συζήτηση η οποία δεν είναι αμιγώς ελληνική. Η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας σε ολόκληρη την Ευρώπη και η ανάδειξη αριστερών και δεξιών λαικιστικών κομμάτων στις ευρωπαικές κυβερνήσεις αποδεικνύει την κοινότητα των αναζητήσεων.Αλλά και των συγχύσεων.
Ο κ.Μπούλμαν για παραδειγμα στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα συμμετείχε -στηρίζοντας προφανώς – σε εκδήλωση του Συριζα για την Ευρώπη. Θα ήταν δηλαδή ως το κόμμα του το SPD στην Γερμανία το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση της Α.Μέρκελ να την αμφισβητούσε για χάρη του Die linke.
H μεγαλύτερη όμως δυσκολία προκύπτει από τους διαχωρισμούς που γενιούνται απο τα νεα προβληματα.
Το μεταναστευτικό- η αλλαγή της φυσης της εργασίας – τα προβληματα απο τις νεες τεχνολογιες και την επιστημη- η εξασθενιση της εθνικης ταυτοτητας και η ελλειψη μιας δυνατοτερης υπερεθνικης – η μαζικη κουλτουρα των social media,είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά του θαυμαστού νέου κόσμου.
Η συζήτηση για το ριζοσπαστικό κέντρο δεν αφορά ασφαλώς μόνο στην μεσαία τάξη και την εκπροσώπησή της – κάτι που θυμίζει τους περίφημους μη προνομιούχους-αλλά και στους πιο αδύναμους που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές όπως επίσης και στις περίφημες Ελίτ που σφυρίζουν αδιάφορες μπροστά στις αυξανόμενες ανισότητες.
Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση για το νέο κέντρο δεν αναφέρεται σε έναν χαζοχαρούμενο πολιτικό χυλό, σε μία μεταμοντέρνα απολίτικη μάζα που προσπαθεί να βρει διαρκώς παραλυτικούς μέσους όρους.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για την επίπονη προσπάθεια διαμόρφωσης μιας εντελως σύγχρονης ατζεντας που θα εσωματώνει την ριζοσπαστικοποιηση των φοβισμένων και θα δίνει απαντησεις στα πραγματικα προβληματα κάτι που δεν αφορά μόνο σε έναν πολιτικό χώρο αλλά έχει σαν αποτέλεσμα την ανασύνθεση ολόκληρου του πολιτικου συστήματος.
Μιλώ δηλαδή για μια νέα πολιτική γεωμετρία.
Για μια θετική επένδυση που δεν μπορεί να ετεροκαθορίζεται ως αντι-… κάτι ή φιλο-…κάτι.
Σήμερα είναι πολύ δύσκολο να μην είναι κανείς αντισύριζα ακόμη και αν το προσπαθήσει. Ο παρακμιακός κυβερνητισμός,η διαστροφή των λέξεων, η επαναφορά της συζήτησης στο κατώτερο δυνατό επιπεδο, ο κυνισμός ως κύρια χαρακτηριστικά, απωθούν όλο και μεγαλύτερα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας.
Αλλά προσπαθώ να διακρίνω το καινούργιο και στους υπόλοιπους.
Διάβαζα το πρόγραμμα της Ν.Δ. για την υγεία.
40 χρόνια μετα την διακήρυξη της Αλμα-Άτα δεν μπορεί το καινούργιο να είναι η πρόληψη. Ή ακόμη χειρότερα για το ασφαλιστικό και το περίφημο σύστημα των τριών πυλώνων που ήδη υπάρχει από τις μεταρρυθμίσεις του 2012 και του 2015.
Δεν υπάρχουν ίσες αποστάσεις.Εξάλλου ο νέος κόσμος που οικοδομείται γύρω μας με ταχύτητα και θόρυβο κονιορτοποεί τις αποστάσεις ανοίγοντας χαράδρες.
Για την ακρίβεια οικοδομείται γύρω από την ψηφιακή καινοτομία και μετασχηματίζει μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Ο τεχνολογικός αυτός μετασχηματισμός είναι μοναδικός, καθώς είναι η πρώτη φορά που η αλλαγή είναι αμφίδρομη: οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν απλά προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά παρέχουν πληροφορίες και πρόσβαση σε αυτές. Από αυτήν την αμφίδρομη συνεργασία προκύπτουν νέες προκλήσεις,φόβοι,δεσμεύσεις αλλά κυρίως ευθύνες και επιλογές.
Οι πολιτικοί προσανατολισμοί όμως παραμένουν αβέβαιοι και καθυστερούν, πράγμα που δημιουργεί αναβολές στην διαχείριση του μέλλοντος.
Το νέο πολιτικό κέντρο είναι κοσμοπολίτικο και μοντέρνο,καταλαβαίνει τι εξελλίσσεται στον κόσμο,παρακολουθεί τις νέες ιδέες και δεν φοβάται να ανοίγεται στον ανταγωνισμό.Δεν είναι το κόμμα της ψωροκώσταινας αλλά της Ελλάδας των ανοιχτών οριζόντων,του μεγαλύτερου ναυτικού εμπορικού στόλου,των Ολυμπιακών αγώνων.
Είναι αταλάντευτα ευρωπαιστικό και σταθερά κριτικό στην γραφειοκρατικοποίηση και την ατολμία των Βρυξελλών.Ενσωματώνει την ριζοσπαστικοποίηση των πολιτών,απαντά στα προβλήματά τους και δημιουργεί νέες ταυτίσεις και ταυτότητες. Το να είσαι έλληνας και Ευρωπαίος δεν σημαίνει να ταξιδεύεις χωρίς διαβατήριο αλλά να ανήκεις στην πιο πλούσια και δημοκρατική περιοχή του πλανήτη. Σημαίνει ασφάλεια και ευημερία.
Είναι ανοιχτά φιλελεύθερο και δημοκρατικό.
Η δημοκρατία δεν είναι πολυτέλεια των πλουσίων αλλά εγγύηση των φτωχών.Οι θεσμοί είναι η συμφωνία που κάναμε για να ζούμε και η παρακμή τους είναι βαθιά επικίνδυνη και σκοταδιστική. Ανεξέλεγκτη.
Είναι υπέρ των δικαιωμάτων χωρίς ναι μεν αλλά …..αλλά και των υποχρεώσεων.
Είναι πατριωτικό αλλά αντιεθνικιστικό.
Είναι υπέρ της ανοιχτής οικονομίας,του ενάρετου οικονομικού κύκλου, των νοικοκυρεμένων εθνικών λογαριασμών, γιατί μόνο έτσι μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένα λειτουργικό κοινωνικό κράτος που θα παρακολουθεί τις αλλαγές που συμβαίνουν σιγά σιγά στον παραδοσιακό ρόλο της ελληνικής οικογένειας και θα επιτρέπει στους πολίτες του να ζήσουν τη ζωή που επιλέγουν για τον εαυτό τους και αυτούς που αγαπούν.
Είναι υπέρ της αλληλεγγύης των αδυνάτων όχι της εξαγοράς των ισχυρών.
Είναι υπέρ της αξιοκρατίας και της αξιολόγησης παντού.
Υπέρ των ευκαιριών και όχι των κολλητών.
Είναι υπέρ των σοβαρών Πανεπιστημίων ανεξάρτητα αν θα είναι δημόσια ή ιδιωτικά.Αλλά και των σοβαρών δημοτικών και των νηπιαγωγείων.
Σωρευτικά ως το 2035, ο αριθμός μαθητών στα σχολεία υπολογίζεται ότι θα έχει μειωθεί κατά 423.000, σύμφωνα με τηντελευταία έκθεση του ΙΟΒΕ, μεταβάλλοντας ριζικά το τοπίο του εκπαιδευτικού συστήματος.
Η προοπτική μείωσης του μαθητικού πληθυσμού που διαγράφεται με τα σημερινά δεδομένα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εισαγωγή μαθητών στα Πανεπιστήμια. Εκτιμάται ότι οι απόφοιτοι Λυκείου που διεκδικούν την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση από 71.800 (2008) θα μειωθούν σε 54.200 το 2035 (-24,5% ή 17.600 λιγότεροι).
Οι πρώτες επιπτώσεις αυτής της ραγδαίας μείωσης εισακτέων στην ανώτατη εκπαίδευση και στο πρώτο έτος των ΑΕΙ, αναμένεται, σύμφωνα με τις προβολές της έρευνας του ΙΟΒΕ, να εκδηλωθούν από το 2027 και έπειτα. Αλλά εννοείται ότι οι δημογραφικές αυτές μεταβολές, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ευρύτερη αγορά εργασίας και την οικονομία, λόγω μειωμένης προσφοράς νέων αποφοίτων, προσόντων και δεξιοτήτων αλλά κανείς δεν μιλά για αυτά.
Είναι υπέρ του περιβάλλοντος. Πράσινο όχι γιατί είναι Πασοκ αλλά γιατι τα παιδιά μας μπορεί να μην έχουν πλανήτη για να ζήσουν.
Συγκεκριμένα, μέχρι το 2065 τα Δέλτα μεγάλων ποταμών της Ελλάδας, όπως του Αξιού, ενδεχομένως να μετατραπούν σε θαλάσσιους κόλπους και ο Λαιμός της Βουλιαγμένης στην Αττική ενδέχεται να γίνει νησί .
Το νέο ριζοσπαστικό κέντρο προσπαθεί τελικά να κάνει την
Ελλαδα μια χώρα που διαλέγεις για να ζήσεις όχι μόνο επειδή γεννήθηκες εδώ.
*Η Αθηνά Δρέττα είναι πρόεδρος του “The Catalyst”
