Για ποιο «προοδευτικό μέτωπο» μιλάτε;

28 mins read

Το ερώτημα που θέτει ο τίτλος του άρθρου είναι στη βάση του ρητορικό. Έχουμε αποκτήσει πλέον την εμπειρία να γνωρίζουμε τι πρεσβεύει ο καθένας, ποια είναι τα πολιτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά κάθε προσπάθειας, ποιες είναι οι κατευθύνσεις που επιθυμούν να ακολουθήσουν οι συμμετέχοντες. 

Για το λόγο αυτό, είναι περιττό να αναζητήσει κανείς απαντήσεις που θα αιτιολογούν τη θετική απόκριση στο κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων.

Δεν είναι, όμως, περιττή η εξεύρεση σαφούς ορισμού για την έννοια της προόδου στο σημερινό ρευστό πολιτικό σκηνικό. Η πρόοδος και η συντήρηση διαπερνούν οριζόντια το σύνολο των κομμάτων του συνταγματικού τόξου. Υπάρχουν πολιτικοί που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο ακροατήριο του κομματικού και άλλοι που επιμένουν να συντηρούν δίπολα στο βωμό της εκλογικής επιβίωσης. Έτσι, δομούνται τα πολυσυλλεκτικά κόμματα σχεδόν σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στη δύση. Ακόμη, όμως, και στα μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα, υπάρχουν ορισμένες κοινές παραστάσεις, κοινές πεποιθήσεις και ιδεολογικές αναφορές για το σύνολο των μελών τους.

Από τη συζήτηση που λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα σήμερα, λείπουν σχεδόν όλα τα παραπάνω. Ο διάλογος ανάμεσα στη δημοκρατική παράταξη και την αριστερά δεν είναι πρωτόγνωρος. Παρά τις διαχρονικές επιφυλάξεις που είχαν και οι δύο πλευρές, υπάρχουν πολλά ιστορικά παραδείγματα συνεργασίας, ιδιαίτερα στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης και της συμβολικής αποκατάστασης της νεότερης πολιτικής ιστορίας. Σήμερα, δεν υπάρχουν τα στοιχεία που δικαιολογούν ένα τέτοιο διάλογο, αφενός γιατί οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου είναι διαφορετικές και αφετέρου γιατί η μία από τις δύο παρατάξεις έχει απολέσει όλα τα σαφή ιδεολογικά της χαρακτηριστικά. Και η παράταξη αυτή δεν είναι η κεντρώα.

Η τετραετής παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και η αντιπολιτευτική στρατηγική των προηγούμενων ετών έχει απογυμνώσει το συγκεκριμένο κόμμα από κάθε αξίωση προοδευτικού προσήμου. Η πορεία του μέχρι την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας πραγματοποιήθηκε μέσα από ευκαιριακούς, ανομοιογενείς συνασπισμούς. Ξεκίνησε με τη προσέγγιση εξωκοινοβουλευτικών αριστερών οργανώσεων, συνέχισε με την αξιοποίηση αιρετικών προσωπικοτήτων και τη συνεργασία με ένα κόμμα της σκληρής δεξιάς, για να καταλήξει στην υιοθεσία αφορισμένων πολιτικών της συντηρητικής παράταξης και στο κάλεσμα συνεργασίας με τους σοσιαλδημοκράτες.

Οι διαρκείς μεταμορφώσεις του ΣΥΡΙΖΑ τον έχουν οδηγήσει αυτή τη στιγμή μακριά από το αφήγημα της ανανεωτικής αριστεράς, από τη μήτρα της οποίας προέκυψε και τον έχουν απομονώσει στο περιθώριο της αναζήτησης εύπεπτων πολιτικών επιχειρημάτων για τη δικαιολόγηση της ιδεολογικής του αλλοτρίωσης. Στο μέτωπο που επιθυμεί να χτίσει έχουν προστρέξει πολιτευτές των Ανεξάρτητων Ελλήνων, πρώην υπουργοί της Νέα Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, διάφορα στελέχη που έχουν συνδράμει σε αναρίθμητες πρωτοβουλίες ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς. Ελάχιστα νέα πρόσωπα, που δεν προέρχονται από τον κομματικό σωλήνα του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν απαντήσει θετικά στο κάλεσμα.

Η απουσία ανανεωτικού προσήμου καθιστά αυτό κάλεσμα κενό περιεχομένου. Προοδευτικό μέτωπο χωρίς αξιακά χαρακτηριστικά και ισότιμη εκπροσώπηση των γενεών, χωρίς επαφή με την κοινωνία και αντίληψη της καθημερινότητας δεν νοείται. Για αυτό είναι υποκριτικό το επιχείρημα της συνεργασίας όμορων πολιτικών δυνάμεων, που πρέπει να χτίσουν ανάχωμα στη συντήρηση. Το -υπό οικοδόμηση- αυτό μέτωπο θεμελιώνεται πάνω στην πιο βαθιά συντήρηση, αυτή της εκλογικής επιβίωσης.

Η έννοια της προόδου δεν αντιπαρατίθεται μόνο στη συντήρηση, αλλά και στην αντίδραση. Όλες οι αναγνώσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η νέα προσπάθεια μεταμόρφωσης του ΣΥΡΙΖΑ είναι στην πραγματικότητα μία αντίδραση στην προοπτική ανανέωσης του πολιτικού συστήματος, στην υιοθέτηση νέων προτύπων πολιτικής δράσης και συνεργασίας. Για όσους έχουν συναίσθηση της πραγματικότητας και γνώση της ιστορίας της δημοκρατικής παράταξης είναι ήδη γνωστή η έκβαση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας.

Ο Γιώργος Κίσσας είναι Πολιτικός Επιστήμονας.

Facebook Comments

Τελευταία Νέα