Το πρωί της Δευτέρας, οι αγορές στην Ασία δεν έδειξαν τον ενθουσιασμό που περίμεναν οι Ελβετικές αρχές μετά το mega deal της Credit Suisse με την UBS. Πολιτικοί και τραπεζίτες σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο χαμογελούν μπροστά στις κάμερες και δηλώνουν ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Το χαμόγελο όμως μοιάζει πιο ψεύτικο και από το αποτέλεσμα ενός κακού μπότοξ ενώ η σιγουριά τους δεν εδράζεται σε τίποτε περισσότερο από την υποχρέωση που έχουν, να φέρονται φυσιολογικά. Κυρίως για να μην πολλαπλασιάσουν τον πανικό.
Είναι λοιπόν αυτονόητη και η διαβεβαίωση του Γιάννη Στουρνάρα, σχετικά με το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα. Τι να έλεγε ο άνθρωπος; Όλοι όμως γνωρίζουν ότι αν υπάρξουν τριγμοί στο διεθνές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, η Αθήνα θα βρεθεί σε κενό αέρος. Η ελληνική οικονομία βέβαια έχει κάνει άλματα σε σχέση με τις παλαβές επιλογές της Κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ή ακόμη και τις μέρες της Κυβέρνησης Καραμανλή. Τότε που έδεναν τους συμβασιούχους με τα λουκάνικα. Τα οποία λουκάνικα αγόραζαν αυξάνοντας διαρκώς τον κρατικό δανεισμό από τις τράπεζες. Δηλαδή με τα λεφτά των καταθετών.
Τα άλματα όμως δεν είναι αρκετά για να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουν ένα στοιχειώδες περιβάλλον σταθερότητας, ιδίως καθώς ο μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα. Μια ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια για παράδειγμα, θα ήταν μια καλή αφορμή για πανικό. Σκεφθείτε ας πούμε ότι η επόμενη -τετρακομματική- Κυβέρνηση να πρέπει να λάβει μια απόφαση ανάλογη με αυτή της Ελβετίας. Να χρηματοδοτήσει δηλαδή ένα deal μεταξύ ιδιωτικών τραπεζών, προς χάριν της διάσωσης του συστήματος. Η πάνω και η κάτω πλατεία δεν θα ήταν αρκετές για να χωρέσουν την “δίκαιη αγανάκτηση των πολιτών”.
Ακόμη όμως και με πολιτική σταθερότητα, το περιβάλλον στη χώρα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Και πώς να το κάνει άλλωστε; Το κόστος χρήματος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερο από οπουδήποτε στην Ευρωζώνη. Οι τράπεζες είναι κάτι σαν απαγορευμένη ζώνη για τους περισσότερους υγιείς πολίτες. Και σα να μην έφταναν ολ’ αυτά, μπορεί οι συστημικές να ξέφυγαν από τον ασφυκτικό κλοιό των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά όχι και από την παθογένεια μιας γελοίας προνομιακής μεταχείρισης της οποίας απολαμβάνουν εργαζόμενοι και διοικήσεις.
Η “μεγαλύτερη και ιστορικότερη” τράπεζα της χώρας, η Εθνική, ζει σε ένα ροζ συννεφάκι που τροφοδοτείται από τις σχεδόν ληστρικές χρεώσεις υπηρεσιών. Ενίοτε δείχνοντας το δρόμο και στις υπόλοιπες. Μια μικρή αναζήτηση στο site της τράπεζας θα σας οδηγήσει σε έναν παραμυθένιο κόσμο, στον οποία η τράπεζα σας δίνει συμβουλές για το πώς να οργανώσετε “οικογενειακές εκδρομές”, “βραδιές γέλιου” ή “καραόκε” με φίλους σας. Μια ανεμελιά που τρομοκρατεί φυσικά όσους έχουν ζήσει την εποχή του “διακοποδάνειου”. Τότε δηλαδή που οι τράπεζες θεωρούσαν φυσικό να δίνουν δανεικά με τεράστια επιτόκια για να μπορεί ο μέσος “ελληνάρας” να πίνει “τον καφέ του στο Empire State Building”. Με επιτόκιο 18% ή 23% φυσικά. Αν ποτέ η Κυβέρνηση χρειαστεί τη βοήθεια της “μεγάλης και ιστορικής”, ίσως τότε συνειδητοποιήσει την πραγματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Προφανώς ο πρωθυπουργός θα δηλώσει ότι δεν γνώριζε πως το 2023 η Εθνική εκδίδει πιστωτικές που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα ηλεκτρονικά πορτοφόλια. Πως να ανταγωνιστεί έτσι τη Revolut ή την Ν26;
Δεδομένου δε ότι μία αλυσιδωτή αντίδραση μπορεί να ξεκινήσει και από ασήμαντη αφορμή, οι εποπτικές αρχές θα όφειλαν να είναι πιο προσεκτικές όταν κάνουν λόγο για στιβαρότητα και σταθερότητα. Με τη μεγαλύτερη μη συστημική τράπεζα της χώρας, την Αττικής, να έχει χάσει σχεδόν όλα τα λεφτά των μετόχων, οι εποπτικές αρχές οφείλουν να εξηγήσουν τι συμβαίνει. Οφείλουν δε να το κάνουν πριν την τραγωδία. Να εξηγήσει για παράδειγμα ο Γιάννης Στουρνάρας γιατί επετράπη στην τράπεζα να δανείσει το 10% των συνολικών χορηγήσεων σε ένα και μόνο πρόσωπο και χωρίς ουσιαστικές εγγυήσεις; Ούτε καν βοσκοτόπια. Γιατί δεν ελέχθησαν οι διοικήσεις για τις προηγούμενες αποφάσεις τους. Εδώ ακούγεται ότι πλακώθηκαν στο ξύλο τα μεγαλοστελέχη της τράπεζας αλλά δεν άνοιξε ρουθούνι. Ας μας εξηγήσει επίσης η πολιτευτής της ΝΔ και επικεφαλής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς γιατί κοίταζε τη μετοχή της Αττικής να παριστάνει το “τρελό ασανσέρ” χωρίς να παρεμβαίνει για εβδομάδες.
