Οι Γενικοί Γραμματείς ως ιερό δισκοπότηρο του πελατειακού κράτους

24 mins read

Το 2015 ο κ. Τσίπρας διόρισε πολιτικούς γενικούς και ειδικούς γραμματείς των Υπουργείων με κριτήριο την πίστη και την υποταγή τους σ’ αυτόν.
Το 2016 αναγκάστηκε, υπό την πίεση των δανειστών, να επανεξετάσει την επιλογή του, αφού οι πολιτικοί γραμματείς θα έπρεπε να αντικασταθούν από διοικητικούς. Οι νέοι γραμματείς θα έπρεπε να αξιολογηθούν ως προς την επάρκειά τους από το ΕΙΣΕΠ (ειδικό σχηματισμό εντός του ΑΣΕΠ). Μαζί μ’ αυτούς δέχθηκαν να υποβληθούν στην κρίση της Ανεξάρτητης Αρχής άλλοι 7000 ενδιαφερόμενοι. Η συμφωνία της τότε κυβέρνησης με τους δανειστές προέβλεπε ότι κάθε θέση πολιτικού γραμματέα που θα κενωνόταν, μετά από τις κρίσεις, θα μετατρεπόταν σε θέση διοικητικού γραμματέα. Έτσι, σιγά-σιγά, θα τελειώναμε με τους κομματικούς φίλους που καταλαμβάνουν έναν κρίσιμο αναβαθμό της δημόσιας διοίκησης. Θα είχαμε δε εφαρμόσει μια εμβληματική μεταρρύθμιση απο-κομματικοποίησης του ελληνικού κράτους, η οποία δεν μπορεί να τελεσφορήσει, εδώ και μια δεκαετία, από την εποχή του opengov του Γιώργου Παπανδρέου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τα πάντα για να δυσκολέψει την διαδικασία επιλογής των νέων γραμματέων και να διατηρήσει στις θέσεις τους τις κομματικές του επιλογές. Έβαλε τους υπουργούς να στέλνουν έτοιμους «πειραγμένους» τους φακέλλους των υποψηφίων στην Ανεξάρτητη Αρχή. Με την μέθοδο του εισοδισμού, πέρασε δικούς του ανθρώπους στο ΑΣΕΠ και προσπάθησε να διαμορφώσει μια πλειοψηφία συμβούλων που θα λειτουργούσε ως το μακρύ χέρι του. Εάν μπορούσαν, οι κυβερνητικοί, μόνοι τους, να είχαν χειραγωγήσει την διαδικασία θα το είχαν κάνει. Υπολόγισαν, όμως, χωρίς τους «κουτόφραγκους». Οι δανειστές πληροφορούμενοι την επιχείριση αλλοίωσης της αντικειμενικής διαδικασίας που είχε συμφωνηθεί και την, μέσω πλαγίων οδών, προσπάθεια επηρεσμού της ανεξάρτησίας της Ανεξάρτητης Αρχής, διαμήνυσαν ότι η πλειοψηφία των επιλογών που προωθούσε η κυβέρνηση έπρεπε να επανεξαταστεί. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δέχτηκε να το κάνει, πλην όμως, έπραξε ουδέν.
Η νεα κυβέρνηση της ΝΔ που την διαδέχθηκε, αιφνιδίασε με την αποφασιστικότητά της στο θέμα των γραμματέων. Μόνο που δεν μας αιφνιδίασε θετικά αλλά αρνητικά. Έσπευσε να τοποθετήσει τους δικούς της γενικούς και ειδικούς γραμματείς, παρακάμπτοντας τον νόμο και την συμφωνία που είχε γίνει με τους δανειστές. Κάνοντας χρήση των μεταβατικών διατάξεων του νόμου 4369/2016, ακύρωσε την προηγούμενη διαδικασία και επανέφερε την κατάσταση εκεί όπου ήταν πριν το 2016. Στην αντίδρασή μας, ακούσαμε ως δικαιολογία ότι η ΝΔ ήταν, πάντα, υπέρ των πολιτικών γραμματέων! Και φθάσαμε χθες στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, όπου ακούσαμε τον πρωθυπουργό να ανακοιώνει την δημιουργία ενός σώματος υπηρεσιακών (βλ. διοικητικών) γραμματέων οι οποίοι θα προστεθούν στους διορισμένους πολιτικούς γραμματείς.
Η ομοιότητα των πολιτικών των δυο κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στην αντιμετώπιση του καίριου ζητήματος της απο-κομματικοποίησης του κράτους είναι καταπληκτική. Τόση όση και η προθυμία τους να υπηρετήσουν το πελατειακό κράτος.
Η χώρα, όμως, δεν χρειάζεται άλλους κομματικούς σωτήρες και επιλέκτους αλλά πολιτικές που θα ενισχύουν την αμεροληψία, την διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα. Κι όλα αυτά δεν μπρούν να επιτευχθούν με πελατεικαές τακτικές και επιλογές. Μπορούν, αντιθέτως, να επιτευχθούν με εύρωστους θεσμούς οι οποίοι λειτουργούν ως αναχώματα στις πελατεικαές πιέσεις και υποστηρίζουν την υγιή και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Γι’ αυτούς τους θεσμούς δεν ακούσαμε, όμως, στις χθεσινές προγραμματικές δηλώσεις ούτε λέξη.
*Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμων δημόσιας διοίκησης, μέλος της ΚΠΕ του Κινήματος Αλλαγής

Facebook Comments