Ποιά πολιτική προστασία στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής;

32 mins read

Στο Κίνημα Αλλαγής επεξεργαστήκαμε και παρουσιάσαμε μια πρόταση για την πολιτική προστασία. Μάλιστα, η παρουσίασή της συνέπεσε με τις πλημμύρες και τις καταστροφές από το πρόσφατο βαρομετρικό χαμηλό σε πολλά σημεία της Ελλάδας.

Η Πολιτεία, ακόμη μια φορά, σε ρόλο Επιμηθέα, πασχίζει, σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού γραμματέα πολιτικής προστασίας, να εκδώσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες τα νέα αντιπλημμυρικά σχέδια για την τρέχουσα περίοδο (!).

Στην πρότασή μας ξεκαθαρίζουμε ότι στηριζόμαστε στις αρχές της Διαφοροποίησης και της Ενσωμάτωσης. Διαφοροποίηση των προτεραιοτήτων της πολιτικής προστασίας, ανάλογα με τον κίνδυνο και την ευπάθεια κάθε περιοχής. Δεν υπάρχει one best way στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Η τρωτότητα και η ευαλωτότητα κάθε περιοχής πρέπει να εκτιμάται ξεχωριστά. Από την άλλη, το αναγκαίο συμπλήρωμα της διαφοροποιημένης πολιτικής, ανά κίνδυνο και περιοχή, είναι η διασφάλιση της ενότητας της εντολής. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται μεταφορά της ουσιαστικής ευθύνης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Και για να υπάρξει, πάλι, αυτή η ευθύνη, έργοις, χρειάζονται 4 πράγματα:

Πρώτον. Γνώση και εμπειρία. Δεν μπορεί να εξακολουθεί να χάνεται η γνώση που συσσωρεύουμε σε κάθε φυσική καταστροφή. Όχι μόνον η ακαδημαϊκή αλλά και η επιχειρησιακή. Ποιές τεχνικές ακολουθήθηκαν, ποιά ήταν τα πλεονεκτήματα της μιας ή της άλλης λύσης; Λάθη, παραλείψεις και έξυπνες ιδέες, όλα αυτά πρέπει να αποθηκεύονται και να είναι διαθέσιμα σε μια επικαιροποιημένη βάση δεδομένων που θα συντηρείται με ευθύνη της ΓΓΠΠ.

Δεύτερον. Η έξυπνη διαχείριση των πόρων ή, άλλως, η προστιθέμενη αξία των συνεργασιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Σταθερή συνεργασία σ’ ότι αφορά τα διαθέσιμα μέσα και τους τρόπους αξιοποίησής τους. Και για να γίνει αυτό, πρέπει οι κάτοχοι των ιδιωτικών μέσων να συμπράξουν και τις κρατικές υπηρεσίες. Όχι, κατ’ ανάγκην, με σκοπό το κέρδος αλλά τα συμφέροντα της κοινότητας.

Τρίτον. Η ένταση της κλιματικής αλλαγής και των καταστροφών που αυτή επισύρει, επιτάσσει την ενεργοποίηση κάθε κοινωνικά ενεργούς δύναμης στην πολιτική προστασία. Κάθε σωματείο, λέσχη φιλίας και όμιλος πρέπει να γίνουν «πράκτορες» της πολιτικής προστασίας. Η αποτελεσματικότητα των πεπεισμένων και στρατευμένων πολιτών είναι πολύ μεγαλύτερη από την τεχνική δυνατότητα ενός επιπλέον τεχνικού εργαλείου.

Τέταρτον. Μια σύγχρονη πολιτική προστασία δεν επικεντρώνεται μόνον στην καταστολή, όπως συνηθίζεται παρ’ ημίν. Για να είναι αποτελεσματική η αντιμετώπιση μιας καταστροφής, χρειάζεται η μέγιστη δυνατή πρόληψη- προπαρασκευή καθώς και η αντιμετώπιση των συνεπειών της.

Σήμερα, δυστυχώς, βρισκόμαστε πολύ μακριά από την επιθυμητή, για μας, κατάσταση. Ισχύει ένα σύστημα ανεύθυνο-υπεύθυνων όπου όλοι υποτίθεται ότι είναι αρμόδιοι για κάτι, όντες αναρμόδιοι για οτιδήποτε. Με βάση το κυκεωνικό ρυθμιστικό πλαίσιο που ισχύει, ένα όργανο, η λεγόμενη «διυπουργική επιτροπή εθνικού σχεδιασμού πολιτικής προστασίας», είναι αρμόδιο, μόνο, για τον πενταετή σχεδιασμό, ενώ ένα άλλο, το «κεντρικό συντονιστικό όργανο πολιτικής προστασίας» για τον τριετή κι ένα ακόμη, η «συντονιστική αρχή πολιτικής προστασίας» για τον ετήσιο.

Στη θέση της διυπουργικής επιτροπής που, απλώς, εγκρίνει και δεν έχει κανενός είδους ευθύνη για τον στρατηγικό σχεδιασμό διαχείρισης των καταστροφών, προτείνουμε μια ανασυγκροτημένη Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που υπάγεται, απ’ ευθείας, στον Πρωθυπουργό. Την ευθύνη, δηλαδή, για τον πενταετή σχεδιασμό θα την έχει ο Πρωθυπουργός.

Η ΓΓΠΠ που αποτελεί την κεντρική επιτελική μονάδα πολιτικής προστασίας θα πρέπει να μετασχηματιστεί σε μια αμιγώς επιτελική μονάδα και οι επί μέρους μονάδες της θα πρέπει να συναρθρωθούν σε μια γενική διεύθυνση ώστε να υπάρχει διοικητική ευθύνη και λογοδοσία.

Για να λειτουργήσει η νέα πολιτική προστασία θα πρέπει να έχει μια πολύ σαφή και λιτή δομή: Στο κεντρικό επίπεδο, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, ο Γενικός Διευθυντής Πολιτικής Προστασίας και το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας. Στο περιφερειακό επίπεδο, ο Περιφερειάρχης, ο Διευθυντής Πολιτικής Προστασίας και το περιφερειακό Συμβούλιο Πολιτικής Προστασίας. Στο τρίτο, το τοπικό επίπεδο, ο Δήμαρχος, ο Δημοτικός Διευθυντής πολιτικής προστασίας και το δημοτικό συμβούλιο Πολιτικής Προστασίας.

Η πρότασή μας δίνει λύση σε προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας της πολιτικής προστασίας τα οποία χρονίζουν.

Ευελπιστούμε ότι η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει θετικά τις προτάσεις μας. Εμείς θα συνεχίσουμε την προσπάθεια προκειμένου η χώρα να αποκτήσει μια πολιτική προστασία που έχει ανάγκη και της αξίζει.

*Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι διοικητικός επιστήμων, τομεάρχης του Κινήματος Αλλαγής για την Πολιτική Προστασία.

Facebook Comments

Τελευταία Νέα