Το σκάνδαλο διαφθοράς στην καρδιά της Ευρώπης, που αποκαλείται Qatargate λόγω της αποτελεσματικής έρευνας του εισαγγελέα Μισέλ Κλεζ, ούτε αρχίζει στη χώρα που φιλοξένησε το Μουντιάλ, ούτε τελειώνει εκεί.
Στην πραγματικότητα, τα λόμπι ζουν και βασιλεύουν στις Βρυξέλλες, χωρίς απαραίτητα να αποτελούν a priori αιτία κακού. Η γιγάντωση της δύναμης τους ωστόσο, σαφώς και προβληματίζει ως προς την επιρροή που έχουν στη λήψη αποφάσεων.
Ένας λομπίστας μπορεί να εργάζεται για λογαριασμό της Shell ή μιας οποιασδήποτε άλλης πολυεθνικής, ή ενός think tank, ή να εκπροσωπούν μία ολόκληρη βιομηχανία, για παράδειγμα τα εργοστάσια χημικών.
Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 25.000 λομπίστες εργάζονται γύρω από τους ευρωπαικούς θεσμούς, και οι προσπάθειές τους να επηρεάσουν τους κανονισμούς και τους νόμους που αφορούν 510 εκατομμύρια Ευρωπαίους, δεν κοστίζουν φτηνά. Συντηρητικές εκτιμήσεις λένε ότι πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ δαπανάται κάθε χρόνο για τους στόχους των λόμπι.
Σύμφωνα με στοιχεία του γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στο Βέλγιο, μόνο το 2019 η Google δαπάνησε 8 εκατ. ευρώ για lobbying στις Βρυξέλλες, ενώ οι δαπάνες των Google, Amazon, Facebook και Apple αυξήθηκαν κατά 510% από το 2014.
Ως λόμπι ορίζεται κάθε ενέργεια που επιχειρεί να επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα μια διαδικασία χάραξης πολιτικής υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων. Οι ενέργειες αυτές, μπορεί να περιλαμβάνουν επικοινωνιακές στρατηγικές και εκστρατείες που στοχεύουν να επηρεάσουν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την υποστήριξη ή μη, μιας συγκεκριμένης πολιτικής.
Ένας λομπίστας έχει τη δυνατότητα να ασκεί σταθερά πίεση, σε όλα τα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, που μπορεί να διαρκέσουν έως και πέντε ή και δέκα χρόνια– πρόκειται αναμφίβολα για μια δαπανηρή υπόθεση. Οι δε αμοιβές τους, στην ανώτερη κλίμακα είναι υψηλότερες ακόμα και από αυτές των Ευρωπαίων Επιτρόπων.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις τις οποίες επικαλείται και ο Guardian, τα λόμπι επηρεάζουν το 75% της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Επί της αρχής, οι λομπίστες παρέχουν στους πολιτικούς πληροφορίες και επιχειρήματα κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Στην πράξη, στους διαδρόμους του ευρωκοινοβουλίου μία από τις πιο κοινές εικόνες που μπορεί να δει κανείς, είναι λομπίστες να συναντούν ευρωβουλευτές στα γραφεία τους ή σε ανοιχτούς χώρους όπως το «Μίκυ Μάους μπαρ» (σ.σ. παρατσούκλι λόγω του σχήματος που έχουν οι καρέκλες) μέσα στο κοινοβούλιο.
Case study: Μέχρι το 2017, περισσότεροι από ένας στους τρεις πρώην Επιτρόπους που αποχώρησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2014 βρήκαν εργασία στον ιδιωτικό τομέα σε τομέα παρεμφερή με αυτόν που ασχολούνταν και ήλεγχαν ως Επίτροποι, αρκετά συχνά δε, σε λόμπι. Το μεγαλύτερο σκάνδαλο -πριν του πάρει τα πρωτεία το Qatargate- ξέσπασε όταν ο πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο προσχώρησε στην επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, η οποία βρισκόταν στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης του 2008.
Πορτογαλικά δημοσιεύματα της εποχής, αποκάλυπταν μάλιστα ότι ο Μπαρόζο διατηρούσε στενές επαφές με την Goldman Sachs πολύ πριν προσληφθεί από αυτήν, στη διάρκεια της θητείας του ως επικεφαλής της Κομισιόν (2004-2014).
Τότε, η εφημερίδα Publico ανέφερε σε ρεπορτάζ της ότι οι άνθρωποι της Goldman Sachs «έδιναν με τρόπο εμπιστευτικό στην ομάδα του Μπαρόζο τις προτάσεις τους για τις πιθανές αλλαγές στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Η εφημερίδα επικαλούνταν μεταξύ άλλων επιστολή λομπίστα της Goldman Sachs ο οποίος διατύπωνε προτάσεις σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και την απάντηση στελέχους της ομάδας του Μπαρόζο που υποσχόταν να τις διαβάσει «με μεγάλο ενδιαφέρον».
