Ο Ευρωβουλευτής Πέτρος Κόκκαλης θεωρεί ότι δεν έλαβε ικανοποιητική απάντηση από την Κομισιόν για το αν ο έλεγχος των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα ο ευρωβουλευτής δήλωσε ότι: “Η Κομισιόν επαλήθευσε το πιο αρνητικό σενάριο για τη λειτουργία των τρένων στην ΕΕ συνολικά και την Ελλάδα ειδικότερα, αποφεύγοντας να απαντήσει σε γραπτή ερώτηση για τα Τέμπη.
Οι πληροφορίες το καλοκαίρι του 2023 περιέγραφαν ένα ζοφερό τοπίο σε ότι αφορούσε την ασφάλεια των τρένων. Η αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή (Οργανισμός Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ERA) εμφανιζόταν να προσυπογράφει τα ευρύματα από τους ελέγχους της εθνικής αρχής (Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων ΡΑΣ), η οποία ούσα δίχως προσωπικό προσυπέγραφε ουσιαστικά ό,τι της έδινε ο ΟΣΕ. Με άλλα λόγια, οι ελεγκτές σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο προσυπέγραφαν τις εκθέσεις των ελεγχόμενων.
Το Σεπτέμβριο διαβάσαμε στον Τύπο πως υπήρξε σχετική έκθεση της ERA, οπότε και κατέθεσα γραπτή ερώτηση προς την Κομισιόν (22.9.2023) ζητώντας τη δημοσιοποίησή της.
Στην ίδια ερώτηση, και μην έχοντας καταφέρει να εντοπίσουμε το κανονιστικό πλαίσιο αποτυπωμένο ξεκάθαρα, ζήτησα “τη δημοσίευση των κανόνων ελέγχου, από το τοπικό στο εθνικό και σε συνέχεια στο ευρωπαϊκό επίπεδο, με πλήρη αποτύπωση των δικλείδων ασφαλείας” αναζητώντας “σαφείς όρους σινικού τείχους μεταξύ ελεγκτή και ελεγχόμενου στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ασφάλειας”, ως αυτονόητο “στο πλαίσιο της διαφάνειας και του κράτους δικαίου”. Τέλος, στην ίδια ερώτηση ζήτησα ενημέρωση για τυχόν αλλαγές στις διαδικασίες ελέγχου από τα Τέμπη μέχρι σήμερα.
Η Κομισιόν χρειάστηκε τρεις (3) μήνες για να μην απαντήσει στην ερώτηση, αλλά να κρυφτεί πίσω από την απλή αναφορά στη σχετική οδηγία και τον κανονισμό. Δεν απάντησε σε κανένα από τα τρία σκέλη, γιατί “αυτό μπορεί να βλάψει σοβαρά την εν εξελίξει διαδικασία λήψης αποφάσεων της Επιτροπής σχετικά με πιθανές παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης από την Ελλάδα”.
Στα όσα χρόνια είμαι ευρωβουλευτής, ομολογώ πως είναι η πρώτη φορά που ακούω πως η διαφάνεια βλάπτει. Οι ελπίδες μας για καταλογισμό ευθυνών επαφίενται πλέον στις προσπάθειες του Ευρωπαίου εισαγγελέα το επόμενο διάστημα, για μία διαδικασία με πραγματική διαφάνεια, που θα επιφέρει τις απαιτούμενες αλλαγές για την ασφάλεια των πολιτών και την προάσπιση του πιο πράσινου μέσου μεταφοράς και μετακίνησης. Την επόμενη μέρα, θα πρέπει να ανοίξει και η συζήτηση για το δόγμα των ιδιωτικοποίησεων στην Ευρώπη και όσων θυσιάσαμε σε αυτόν το βωμό βολονταρισμού, όπου οι μεταφορές δεν έγιναν ούτε καλύτερες, ούτε ασφαλέστερες.”
Όλη η ερώτηση
Θέμα: Πόρισμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων για το δυστύχημα των Τεμπών
Με βάση δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου, η Ευρωπαϊκή Αρχή Σιδηροδρόμων (ERA) εξέδωσε έκθεση σχετικά με το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.
Σύμφωνα με την έκθεση, εντοπίστηκε «έλλειψη συνεργασίας σε επιχειρησιακό επίπεδο, όπου εμφανίζεται να απουσιάζει μια συστηματική προσέγγιση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου». Επίσης, υπάρχει «ασάφεια στους ρόλους και στις αρμοδιότητες των κυρίων επιχειρησιακών παραγόντων για τη διαχείριση της ασφάλειας». Θεωρεί πως «υπάρχει έλλειψη κατανόησης των διαθέσιμων εργαλείων (π.χ. συμφωνία απόδοσης με τον ΟΣΕ, σχέδια ασφάλειας) για την εκπλήρωση του ρόλου» που πρέπει να έχει ένα κράτος μέλος με βάση την κοινοτική νομοθεσία.
Δεδομένης και της απάντησης στην ερώτηση Ε-000822/2023, ερωτάται η Επιτροπή:
1. Στην περίπτωση που αληθεύουν τα ανωτέρω δημοσιεύματα, έχει αλλάξει κάτι στις διαδικασίες ελέγχου από τα Τέμπη και μετά; Εφαρμόστηκαν σωστά οι οδηγίες 797/2016 και 798/2016;
2. Θα προχωρήσει με διαφάνεια στη δημοσίευση των κανόνων ελέγχου, από το τοπικό στο εθνικό και σε συνέχεια στο ευρωπαϊκό επίπεδο, με πλήρη αποτύπωση των δικλείδων ασφαλείας και σαφείς όρους σινικού τείχους μεταξύ ελεγκτή και ελεγχόμενου στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ασφάλειας;
3. Συμφωνεί ότι τα στάδια της ελεγκτικής διαδικασίας και των αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της διαφάνειας και του κράτους δικαίου πρέπει να αποτελούν δημόσια γνώση για κάθε ενδιαφερόμενο, συμπεριλαμβανομένων των συγγενών των θυμάτων;
Η απάντηση της Κομισιόν
Απάντηση της κ. Vălean εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (12.1.2024)
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι ερωτήσεις του κ. βουλευτή φαίνεται να αφορούν έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των οδηγιών για την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, η οποία εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), δυνάμει του άρθρου 35 παράγραφος 5 του κανονισμού 2016/796. Σύμφωνα με την αξιολόγηση των υπηρεσιών της Επιτροπής, η έκθεση του Οργανισμού δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί, καθώς αυτό μπορεί να βλάψει σοβαρά την εν εξελίξει διαδικασία λήψης αποφάσεων της Επιτροπής σχετικά με πιθανές παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης από την Ελλάδα.
Η Επιτροπή θα ήθελε να υπογραμμίσει ότι η εν λόγω έκθεση δεν προσδιορίζει τα αίτια του ατυχήματος στα Τέμπη, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί αντικείμενο χωριστής διαδικασίας έρευνας υπό την καθοδήγηση του ελληνικού εθνικού φορέα διερεύνησης.
Οι έλεγχοι και οι επιθεωρήσεις που αφορούν την ασφάλεια των σιδηροδρόμων διέπονται από την οδηγία 2016/798 και το συναφές παράγωγο δίκαιο, καθώς και από τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/796, όσον αφορά τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων. Οι απαιτήσεις σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου, τους ελεγκτές και τη δημοσίευση των πληροφοριών περιγράφονται λεπτομερώς στα εν λόγω νομοθετήματα.
