Στις 16 Οκτωβρίου 1923, ιδρύεται η Disney από τους αδερφούς Walt και Roy Disney με την ονομασία «Disney Brothers Cartoon Studio». Η εταιρεία άλλαξε σύντομα το όνομά της, μετά από πρόταση του Roy, σε «Walt Disney Studio».
Η εταιρεία καθιερώθηκε ως πρωτοπόρος των κινουμένων σχεδίων στην αμερικανική βιομηχανία, πριν το άνοιγμά της σε παραγωγές ταινιών δράσης, στην τηλεόραση και στα θεματικά πάρκα ψυχαγωγίας.
Η «γέννηση» και τα πρώτα βήματα της Disney
Στις αρχές του 1923 στο Κάνσας Σίτι του Μιζούρι, ο Walt Disney δημιούργησε μία ταινία μικρού μήκους με τον τίτλο «Alice’s Wonderland» (Η χώρα των θαυμάτων της Αλίκης) στην οποία συμμετείχε η μικρή Virginia Davis, και αλληλεπιδρούσε με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων. Μετά την χρεοκοπία της προηγούμενης εταιρείας του, Laugh-O-Gram Studio, ο Walt μετακόμισε στο Χόλυγουντ δίπλα στον αδελφό του, τον Roy.
Λίγο μετά, η διανομέας ταινιών Margaret J. Winkler αγόρασε το «Alice’s Wonderland», το οποίο άρχισε να κερδίζει δημοτικότητα. Η Disney υπέγραψε συμβόλαιο με την Winkler για $1.500, για τη δημιουργία μιας σειράς, των «Alice Comedies». Ο Walt και ο Roy Disney ίδρυσαν το «Disney Brothers Cartoon Studio» στις 16 Οκτωβρίου 1923, για την παραγωγή των ταινιών. Τον Ιανουάριο του 1926, οι Disney μετακόμισαν σε ένα νέο στούντιο και άλλαξαν το όνομα της εταιρείας σε «Walt Disney Studio».
Μετά την παραγωγή των ταινιών Alice τα επόμενα 4 χρόνια, η Winkler παρέδωσε τον ρόλο της διανομής των ταινιών μικρού μήκους του στούντιο στον σύζυγό της, Charles Mintz. Το 1927, ο Mintz ζήτησε μια νέα σειρά, και ο Disney δημιούργησε την πρώτη του σειρά κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους, με πρωταγωνιστή έναν χαρακτήρα που ονομάζεται Oswald the Lucky Rabbit. Η παραγωγή της σειράς έγινε από την Winkler Pictures και διανεμήθηκε από την Universal Pictures.
Το 1928, η Disney και ο Mintz ήρθαν σε διαμάχη, με τη Disney να ζητά μεγαλύτερη αμοιβή, ενώ ο Mintz προσπαθούσε να μειώσει το κόστος. Η Disney ανακάλυψε ότι η Universal Pictures κατείχε τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του Oswald και ο Mintz απείλησε ότι θα προχωρήσει στην παραγωγή χωρίς αυτόν εάν δεν δεχτεί τη μείωση της πληρωμής. Ο Disney αρνήθηκε και ο Mintz υπέγραψε με 4 από τους βασικούς συνεργάτες του Walt Disney Studio για να ξεκινήσει το δικό του στούντιο.
Ο Μίκυ Μάους και οι μεγάλες εμπορικές επιτυχίες
Ο Iwerks ήταν ο μόνος κορυφαίος animator που παρέμεινε με τους αδελφούς Disney. Η Disney και ο Iwerks αποφάσισαν να αντικαταστήσουν τον Oswald με έναν χαρακτήρα ποντικιού που αρχικά ονομαζόταν Mortimer Mouse, προτού η γυναίκα του Disney τον παροτρύνει να αλλάξει το όνομα σε Mickey Mouse. Τον Μάιο του 1928, ο Μίκυ Μάους έκανε το ντεμπούτο του στις δοκιμαστικές προβολές των μικρού μήκους ταινιών «Plane Crazy» και «The Gallopin’ Gaucho» και σύντομα έγινε το σύμβολο όχι μόνο της εταρείας, αλλά και ολόκληρης της βιομηχανίας κινουμένων σχεδίων.
Το 1934, ο Walt Disney ανακοίνωσε μια ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους. «Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι» ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους που παράγεται στις ΗΠΑ. Η Χιονάτη χρειάστηκε 3 χρόνια για να γίνει, και έκανε πρεμιέρα στις 12 Δεκεμβρίου 1937. Ήταν μια άμεση κριτική και εμπορική επιτυχία, και έγινε η ταινία με τις υψηλότερες εισπράξεις μέχρι τότε (8 εκατομμύρια δολάρια- ποσό που ισοδυναμεί με 169.555.556 δολάρια το 2023).
Οι δύο επόμενες ταινίες, ο «Pinocchio» και η «Fantasia», κυκλοφόρησαν το 1940. Ήταν τεχνικά αριστουργήματα, αλλά το κόστος τους ήταν πολύ υψηλό για μια εταιρεία που έχασε τις περισσότερες από τις ξένες αγορές λόγω του πολέμου. Το «Dumbo» γυρίστηκε το 1941 με πολύ περιορισμένο προϋπολογισμό.
Από το 1950, η εταιρεία ξεκίνησε να καταγράφει ξανά ανοδική πορεία. Η Disney επέστρεψε στην παραγωγή ταινιών κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους, ξεκινώντας με τη «Σταχτοπούτα», που έσωσε τη Disney μετά τις οικονομικές παγίδες της εποχής του πολέμου, καθώς και την «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» (1951) και τον «Πίτερ Παν» (1953).
Στα τέλη της δεκαετίας, ο Disney άφησε προς στιγμήν στην άκρη τον κινηματογράφο για να ασχοληθεί με ένα άλλο μεγάλο του όνειρο, την Disneyland. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει ένα μέρος όπου μικροί και μεγάλοι θα μπορούσαν να περάσουν καλά μαζί. Τελικά, το πρότζεκτ ξεκίνησε στο Άναχαϊμ, στην Καλιφόρνια, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα η πρώτη Disneyland, που άνοιξε τις πόρτες τις το 1955. Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε καθώς ήδη στις πρώτες επτά εβδομάδες η Disneyland προσέλκυσε ένα εκατομμύριο επισκέπτες, διπλάσιους από τον προβλεπόμενο στόχο.
Στη δεκαετία του 1960, ο Ντίσνεϊ επέστρεψε στη βιομηχανία που γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλη και έφτιαξε ταινίες όπως η «Μαίρη Πόππινς» (1964), με τη Τζούλι Άντριους και τον Ντικ Βαν Ντάικ, και άλλες, κινουμένων σχεδίων, όπως η «Λαίδη και ο Αλήτης» (1955), η «Ωραία Κοιμωμένη» (1959) και τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» (1961), που παραμένουν κλασικές, εξήντα και πλέον χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία τους.
Η τελευταία ταινία που επιμελήθηκε προσωπικά ο Disney ήταν το «Βιβλίο της Ζούγκλας» (1967), η ιστορία, δηλαδή, του Μόγλη, ενός παιδιού που μεγάλωσε στη ζούγκλα με γονείς έναν πάνθηρα και μια αρκούδα, βασισμένη στο βιβλίο του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ.
Ο επιχειρηματικός κολοσσός του σήμερα
Από την δεκαετία του 1980, η Disney δημιούργησε και εξαγόρασε τμήματα με σκοπό την προώθηση περιεχομένου και για μεγαλύτερες ηλικίες, σε αντίθεση με τις μέχρι τότε παραγωγές της, οι οποίες απευθύνονταν κυρίως σε παιδιά. Η εταιρεία είναι γνωστή για το κινηματογραφικό στούντιο της, The Walt Disney Studios, που περιλαμβάνει τις Walt Disney Pictures, Walt Disney Animation Studios, Pixar, Marvel Studios, Lucasfilm, 20th Century Studios, Searchlight Pictures και Blue Sky Studios. Άλλες επιχειρήσεις της Disney περιλαμβάνουν τμήματα σχετικά με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το steaming, τα θεματικά πάρκα και θέρετρα, τα καταναλωτικά προϊόντα, τις εκδόσεις και τις διεθνείς δραστηριότητες.
Μέσω αυτών των διαφόρων τομέων, στην Disney ανήκουν το τηλεοπτικό δίκτυο ABC καθώς επίσης και τα Disney Channel, ESPN, Freeform, FX και το National Geographic, εκδοτικοί οίκοι, εταιρίες παραγωγής προϊόντων (merchandise) και μία σειρά από φίρμες θεατρικών και μουσικών παραγωγών. Ακόμα, κατέχει πλήθος υπηρεσιών streaming όπως τα Disney+, Hulu, ESPN+ και Hotstar και τον τομέα ψυχαγωγίας «Disney Parks, Experiences and Products»,το οποίο είναι ένα σύνολο 14 θεματικών πάρκων, θέρετρων και γραμμών κρουαζιέρας ανά την υφήλιο.
