Οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν σήμερα να στηρίξουν οικονομικά την Ουκρανία για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια με τη χορήγηση ενός δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ.
Όπως προκύπτει από ανάλυση του Politico, η μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής διάρκειας 16 ωρών στις Βρυξέλλες κατέληξε σε συμφωνία για τη χορήγηση δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ προς το Κίεβο, αφήνοντας όμως στο κενό το αρχικό σχέδιο αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων.
Η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας για τη χρήση των ρωσικών περιουσιακά στοιχεία συνιστά πολιτικό πλήγμα για τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι οποίοι πίεζαν επί εβδομάδες για ένα σχέδιο που προέβλεπε τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω έως και 210 δισ. ευρώ παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων.
Το σχέδιο αυτό εκτροχιάστηκε κυρίως λόγω της αντίστασης του Βελγίου και του πρωθυπουργού Μπαρτ Ντε Βέβερ, ο οποίος επικαλέστηκε σοβαρούς νομικούς και χρηματοπιστωτικούς κινδύνους για τη χώρα του, όπου εδρεύει η Euroclear, η εταιρεία που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Αντί της αρχικής πρότασης, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε μια λύση έκτακτης ανάγκης που βασίζεται στον κοινό δανεισμό της Ένωσης. Το δάνειο των 90 δισ. ευρώ θα χορηγηθεί για διάστημα δύο ετών και θα εγγυηθεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός, αποτελώντας στην πράξη μια μορφή έμμεσου «ευρωομολόγου».
Στη συμφωνία δεν θα συμμετάσχουν η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία, γεγονός που υπογραμμίζει τις εσωτερικές ρωγμές στην ευρωπαϊκή ενότητα.
Παρότι η λύση αυτή ήταν πιο ελκυστική για τις χώρες του Νότου, αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις από τη Γερμανία και τα κράτη της Βόρειας Ευρώπης, τα οποία παραδοσιακά αντιτίθενται στον κοινό δανεισμό.
Ωστόσο, η επείγουσα ανάγκη χρηματοδότησης της Ουκρανίας, καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στο τέταρτο έτος και αυξάνεται ο κίνδυνος οικονομικής ασφυξίας, οδήγησε τελικά σε συμβιβασμό.
Καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις διαδραμάτισε και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, η οποία, σε συντονισμό με τον Ντε Βέβερ, συνέβαλε στην αποδόμηση του σχεδίου για τα ρωσικά assets και εξασφάλισε παράλληλα την αναβολή της εμπορικής συμφωνίας Mercosur.
Τα ρωσικά «παγωμένα» assets
Υπενθυμίζεται ότι η ομόφωνη συμφωνία για δάνειο 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, μέσω δανεισμού της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές, με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της Ένωσης, αποφασίστηκε τα ξημερώματα σήμερα, στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ανακοίνωσε, μέσω Χ, την επίτευξη συμφωνίας στη Σύνοδο Κορυφής για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τη διετία 2026-2027. «Η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευση μας», τόνισε ο Αντόνιο Κόστα.
Νωρίτερα οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθούσαν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους για ένα πακέτο στήριξης που θα καλύψει τις ανάγκες του Κιέβου για το 2026-2027, σε μια στιγμή που η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρό δημοσιονομικό έλλειμμα και συνεχείς στρατιωτικές πιέσεις από τη ρωσική εισβολή.
Ωστόσο, τα σενάρια εναλλάσσονταν ώρα με την ώρα. Κάθε φορά που μοιάζει να προκρίνεται μια πρόταση προκύπτουν ενστάσεις από διαφορετικές πλευρές. Έτσι, έχουμε σε εξέλιξη μια σύνοδο ηγετών με συνεχείς ανατροπές. Μόνη κοινή συνισταμένη είναι η πρόθεση όλων να υπάρξει μια απόφαση και να μη δοθεί σήμα αποτυχίας συνεννόησης.
Το Βέλγιο, όπου φιλοξενούνται τα περισσότερα από τα παγωμένα περιουσιακά ρωσικά περιουσιακά στοιχεία μέσω της Euroclear, ζήτησε πλήρεις εγγυήσεις από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη για τυχόν νομικές ή οικονομικές συνέπειες από ενδεχόμενη ρωσική αντίδραση. Παρά τις διαβεβαιώσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις προσπάθειες για κοινή ανάληψη κινδύνων, οι διαπραγματεύσεις κόλλησαν σε μια λέξη αναφορικά με το ύψος των εγγυήσεων, με τους ηγέτες να διακόπτουν προσωρινά χωρίς τελική απόφαση για το σχέδιο αυτό.
